Lucas 10
1 Are xbꞌantaj we jastaq riꞌ, ri Jesús xuꞌchaꞌ oxkꞌal lajuj utijoxelabꞌ, xuꞌtaq bꞌik pa e kakabꞌ pa taq ri tinimit ri xraj xebꞌe wi.
Post hæc autem designavit Dominus et alios septuaginta duos. et misit illos binos ante faciem suam in omnem civitatem, et locum, quo erat ipse venturus.
2 Kꞌa te riꞌ xubꞌij: Man e kꞌo ta kꞌi ajchakibꞌ chuyakik ronojel ri unimal ri xwachinik. Chita kꞌu che ri Ajawxel kuꞌtaq loq ajchakibꞌ pa ri uchak.
Et dicebat illis: Messis quidem multa, operarii autem pauci. Rogate ergo dominum messis ut mittat operarios in messem suam.
3 ¡Jix bꞌaꞌ! Qas chiwila na rumal kixintaq bꞌik jetaq ri chij chikixoꞌl kayoꞌt.
Ite: ecce ego mitto vos sicut agnos inter lupos.
4 Mikꞌam bꞌik yakbꞌal irajil, xuqujeꞌ ixajabꞌ, man kixtakꞌiꞌ ta pa ri bꞌe chuyaꞌik rutzil uwach japachinaq.
Nolite portare sacculum, neque peram, neque calceamenta, et neminem per viam salutaveritis.
5 Are kixok pa jun ja, nabꞌe chibꞌij: “Jaꞌmaril pa we ja kꞌolibꞌal ri.”
In quamcumque domum intraveritis, primum dicite: Pax huic domui:
6 We kꞌu kꞌo jun winaq taqal ri jaꞌmaril che pa ri ja kꞌolibꞌal, kayaꞌtaj riꞌ ri tewechibꞌal che. We maj, katzalij riꞌ ri tewechibꞌal iwukꞌ ix.
et si ibi fuerit filius pacis, requiescet super illum pax vestra: sin autem, ad vos revertetur.
7 Chixkanaj kanoq pa ri ja riꞌ, chitijaꞌ xuqujeꞌ chiqumuj ri kakiya chiꞌwe, rumal cher ri ajchak taqal che chi katojik. Man xaq ta kixikꞌow pa jaljoj taq ja.
In eadem autem domo manete edentes, et bibentes quæ apud illos sunt: dignus est enim operarius mercede sua. Nolite transire de domo in domum.
8 Are kixok pa jun tinimit, ri kixkꞌamawaꞌx wi, chitijaꞌ ri kakiya chiꞌwe.
Et in quamcumque civitatem intraveritis, et susceperint vos, manducate quæ apponuntur vobis:
9 Chiꞌkunaj ri yawabꞌibꞌ ri e kꞌo chilaꞌ, chibꞌij chike: “Ri ajawarem rech ri Dios xnaqajir loq.”
et curate infirmos, qui in illa sunt, et dicite illis: Appropinquavit in vos regnum Dei.
10 Are kꞌu man kixkꞌamawaꞌx taj pa jun tinimit, jix chibꞌij pa ri kꞌayibꞌal:
In quamcumque autem civitatem intraveritis, et non susceperint vos, exeuntes in plateas eius, dicite:
11 “Ri ulew ri xnakꞌiꞌ bꞌik pa qaqan, kaqatota kanoq, kꞌutbꞌal rech chi man xujikꞌamawaꞌj taj, naꞌtaj kꞌu chiꞌwe chi xnaqajir loq ri ajawarem rech ri Dios.”
Etiam pulverem, qui adhæsit nobis de civitate vestra, extergimus in vos: tamen hoc scitote, quia appropinquavit regnum Dei.
12 Kinbꞌij kꞌu chiꞌwe che ri qꞌij riꞌ, kꞌo na ri kꞌaxkꞌolal ri kape pa kiwiꞌ we tinimit cho ri xpe puꞌwiꞌ ri tinimit Sodoma ojer.
Dico vobis, quia Sodomis in die illa remissius erit, quam illi civitati.
13 ¡Kꞌax iwe winaq ri kixel pa ri tinimit Corazín! ¡Kꞌax iwe winaq ri ix kꞌo pa ri tinimit Betsaida! We ta xbꞌan ri mayijabꞌal taq jastaq ri xbꞌan iwukꞌ pa ri tinimit Tiro xuqujeꞌ Sidón, rukꞌ oqꞌej ta waꞌ xkikꞌex kikꞌuꞌx ri winaq ri keꞌl chilaꞌ.
Væ tibi Corozain, væ tibi Bethsaida: quia si in Tyro, et Sidone factæ fuissent virtutes, quæ factæ sunt in vobis, olim in cilicio, et cinere sedentes pœniterent.
14 Rumal kꞌu waꞌ, katan wi ri kꞌaxkꞌolal ri kape na pa kiwiꞌ ri tinimit Tiro xuqujeꞌ Sidón cho ri kꞌaxkꞌolal ri kape na pa iwiꞌ ix.
Verumtamen Tyro, et Sidoni remissius erit in iudicio, quam vobis.
15 Xuqujeꞌ ri ix winaq ri ix kꞌo pa ri tinimit Capernaúm, ¿teꞌq pa ikꞌuꞌx kixpaqabꞌax bꞌik pa ri kaj? Man je ta kꞌu riꞌ, kꞌa pa ri nimalaj jul ri maj ukꞌisik kixkꞌyaq wi bꞌik. (Hadēs g86)
Et tu Capharnaum usque ad cælum exaltata, usque ad infernum demergeris. (Hadēs g86)
16 Xapachin ri kixutatabꞌej, in riꞌ kinutatabꞌej, xapachin ri kaketzelaj iwach, in kinretzelaj. Xapachin kꞌu ri kinretzelaj in, karetzelaj ri xintaqow loq.
Qui vos audit, me audit: et qui vos spernit, me spernit. Qui autem me spernit, spernit eum, qui misit me.
17 Rukꞌ kiꞌkotemal xetzalij loq ri oxkꞌal lajuj tijoxelabꞌ xkibꞌij: Ajawxel, pune are ri itzel taq uxlabꞌal kakimochꞌ kibꞌ pa ri bꞌiꞌ la.
Reversi sunt autem septuaginta duo cum gaudio, dicentes: Domine, etiam dæmonia subiiciuntur nobis in nomine tuo.
18 Ri Jesús xubꞌij: In xinwil ri Itzel, je ri xubꞌan jun kayapaꞌ xtzaq loq cho ri kaj.
Et ait illis: Videbam satanam sicut fulgor de cælo cadentem.
19 Jeꞌ, nuyoꞌm kwinem chiꞌwe kiꞌtakꞌaleꞌj kumatz xuqujeꞌ escorpión, xuqujeꞌ kichꞌek ri ukwinem ri kꞌulel, maj kabꞌanow kꞌax chiꞌwe.
Ecce dedi vobis potestatem calcandi supra serpentes, et scorpiones, et super omnem virtutem inimici: et nihil vobis nocebit.
20 Pune jeriꞌ, man kikiꞌkotebꞌej taj are kakimochꞌ kibꞌ ri itzel taq uxlabꞌal chiꞌwach, xane are chikiꞌkotebꞌej chi tzꞌibꞌatal ri ibꞌiꞌ pa ri kaj.
Verumtamen in hoc nolite gaudere quia spiritus vobis subiiciuntur: gaudete autem, quod nomina vestra scripta sunt in cælis.
21 Qas pa ri qꞌotaj riꞌ, ri Jesús xkiꞌkot pa ri Uxlabꞌixel, xubꞌij: Tataxel, ajawxel re ri kaj xuqujeꞌ ri ulew, xawaj la we jastaq riꞌ chikiwach ri achyabꞌ ri kꞌo ketaꞌmabꞌal, ri kꞌo kinoꞌjibꞌal, xkꞌut la chikiwach ri e winaq ri je ri e kꞌo nitzꞌ taq akꞌalabꞌ. Are waꞌ ri xrajawaj kuꞌx la, jeꞌ Tataxel.
In ipsa hora exultavit Spiritu sancto, et dixit: Confiteor tibi pater, Domine cæli et terræ, quod abscondisti hæc a sapientibus, et prudentibus, et revelasti ea parvulis. Etiam Pater: quoniam sic placuit ante te.
22 Ri nuTat xujach pa nuqꞌabꞌ ronojel ri jastaq ri kꞌolik. Maj jun etaꞌmaninaq uwach ri alkꞌwaꞌlaxel, xwi ri tataxel. Maj xuqujeꞌ jun retaꞌm uwach ri Tataxel, xaq xwi ri alkꞌwaꞌlaxel, xuqujeꞌ ri winaq ri yaꞌtal bꞌe che rumal ri alkꞌwaꞌlaxel.
Omnia mihi tradita sunt a Patre meo. Et nemo scit quis sit Filius, nisi Pater: et quis sit Pater, nisi Filius, et cui voluerit Filius revelare.
23 Ri Jesús xtzalqꞌomij kukꞌ ri utijoxelabꞌ, xubꞌij: Utz ke ri winaq ri kakil ri kiwil ix.
Et conversus ad discipulos suos, dixit: Beati oculi, qui vident quæ vos videtis.
24 Kinbꞌij chiꞌwe e kꞌo qꞌalajisal taq utzij ri Dios xuqujeꞌ e taqanelabꞌ ojer, xkaj kil ronojel we kiwil ix kamik, man xkil ta kꞌut, xkaj xuqujeꞌ xkita we kita ix kamik, man xekwin ta kꞌu chutatabꞌexik.
Dico enim vobis, quod multi prophetæ, et reges voluerunt videre quæ vos videtis, et non viderunt: et audire quæ auditis, et non audierunt.
25 Xopan kꞌu jun nimalaj etaꞌmanel rech ri taqanik are karaj kukoj jun kꞌaꞌmabꞌal che ri Jesús, xubꞌij che: ¿Ajtij, jas rajawaxik kinbꞌano kinwechabꞌej ri jun alik kꞌaslemal? (aiōnios g166)
Et ecce quidam Legisperitus surrexit tentans illum, et dicens: Magister, quid faciendo vitam æternam possidebo? (aiōnios g166)
26 Ri Jesús kꞌut xubꞌij che: ¿Jas kabꞌan chusolik rij ri tzꞌibꞌatal pa ri taqanik?
At ille dixit ad eum: In lege quid scriptum est? quomodo legis?
27 Ri achi etaꞌmanel rech ri taqanik xubꞌij: Chaloqꞌaj ri aDios rukꞌ ronojel awanimaꞌ, rukꞌ ronojel achuqꞌabꞌ, rukꞌ ronojel achomanik. Xuqujeꞌ chaloqꞌaj ri ajil tzꞌaqat jetaq ri kabꞌan chuloqꞌaxik awibꞌ at.
Ille respondens dixit: Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et ex tota anima tua, et ex omnibus virtutibus tuis, et ex omni mente tua: et proximum tuum sicut teipsum.
28 Ri Jesús xubꞌij: Utz xabꞌan che ubꞌixik, we kabꞌan ri xabꞌij, katkꞌasiꞌ na.
Dixitque illi: Recte respondisti: hoc fac, et vives.
29 Are kꞌu karaj ri achi kuqꞌalajisaj ri rutzilal, xuta kꞌu che ri Jesús: ¿Jachin kꞌu riꞌ ri nukꞌul ja?
Ille autem volens iustificare seipsum, dixit ad Iesum: Et quis est meus proximus?
30 Ri Jesús xubꞌij: Upetik jun achi pa Jerusalén, xulanem bꞌik rij pa ri tinimit Jericó. Xqaj kꞌu pa kiqꞌabꞌ eleqꞌomabꞌ, xkesaj kan ri ratzꞌyaq, xkichꞌay kanoq, jubꞌiqꞌ karaj kakamik are xkitzaq kanoq.
Suscipiens autem Iesus, dixit: Homo quidam descendebat ab Ierusalem in Iericho, et incidit in latrones, qui etiam despoliaverunt eum: et plagis impositis abierunt semivivo relicto.
31 Bꞌenaq kꞌu pa ri bꞌe riꞌ jun chꞌawenel cho ri Dios pa kiwiꞌ ri winaq. Are xrilo, xujelechꞌuj ubꞌe, kꞌa te riꞌ xusukꞌu, xeꞌek.
Accidit autem ut sacerdos quidam descenderet eadem via: et viso illo præterivit.
32 Xikꞌow xuqujeꞌ jun rijaꞌl ri Leví, are xril we achi, xujelechꞌuj xuqujeꞌ ri ubꞌe, xikꞌow bꞌik.
Similiter et Levita, cum esset secus locum, et videret eum, pertransiit.
33 Bꞌenaq kꞌu jun achi aj Samaria pa ri bꞌe riꞌ. Are xril ri achi, xel ukꞌuꞌx che.
Samaritanus autem quidam iter faciens, venit secus eum: et videns eum, misericordia motus est.
34 Xqebꞌ rukꞌ, xukunaj ri sokotajik rukꞌ vino xuqujeꞌ aceite rech olivo, xupiso, kꞌa te riꞌ xuya bꞌik puꞌwiꞌ ri ubꞌur, xukꞌam bꞌik pa jun ja chilaꞌ xuchajij wi.
Et appropians alligavit vulnera eius, infundens oleum, et vinum: et imponens illum in iumentum suum, duxit in stabulum, et curam eius egit.
35 Chukabꞌ qꞌij xuya kan kebꞌ saq taq pwaq che ri ajchoqꞌe ri ja warabꞌal, xubꞌij kan che: “Chajij la we achi riꞌ che la. We kꞌu kꞌo kusach na puꞌwiꞌ le xinya kan che la, kintoj che la are kintzalij loq.”
Et altera die protulit duos denarios, et dedit stabulario, et ait: Curam illius habe: et quodcumque supererogaveris, ego cum rediero reddam tibi.
36 ¿Jachin chike we achyabꞌ riꞌ kabꞌij at chi xukꞌutu chi qas ukꞌulja we achi we xqaj pa kiqꞌabꞌ we eleqꞌomabꞌ?
Quis horum trium videtur tibi proximus fuisse illi, qui incidit in latrones?
37 Are ri achi ri xel ukꞌuꞌx che, xcha ri etaꞌmanel rech ri taqanik. Xubꞌij kꞌu ri Jesús che: Jat, jaꞌbꞌana jas ri xubꞌan we achi riꞌ.
At ille dixit: Qui fecit misericordiam in illum. Et ait illi Iesus: Vade, et tu fac similiter.
38 Are bꞌenaq ri Jesús pa ri bꞌe rachiꞌl ri utijoxelabꞌ xiꞌkꞌow bꞌik pa ri jun leꞌaj, kꞌo kꞌu jun ixoq ubꞌiꞌ Marta, xukꞌamawaꞌj ri Jesús cho ri rachoch.
Factum est autem, dum irent, et ipse intravit in quoddam castellum: et mulier quædam Martha nomine, excepit illum in domum suam,
39 Kꞌo kꞌu jun rachalal ubꞌiꞌ María xpetik, xultꞌuyul rukꞌ ri Jesús, xok chutatabꞌej ri tajin kubꞌij ri Jesús.
et huic erat soror nomine Maria, quæ etiam sedens secus pedes Domini, audiebat verbum illius.
40 Are kꞌu ri Marta sibꞌalaj kel chꞌuꞌj rumal ronojel ri tajin kubꞌano. Xqebꞌ kꞌu rukꞌ ri Jesús xubꞌij che: Ajawxel, ¿la man kil la inuyoꞌm kan nutukel le wachalal cho le patanijik? Bꞌij la che kinutoꞌo.
Martha autem satagebat circa frequens ministerium: quæ stetit, et ait: Domine, non est tibi curæ quod soror mea reliquit me solam ministrare? dic ergo illi, ut me adiuvet.
41 Ri Jesús kꞌut xubꞌij che: Marta, Marta, sibꞌalaj kꞌaxirinaq awanimaꞌ rumal ri ukꞌiyal ri jastaq tajin kabꞌano.
Et respondens dixit illis Dominus: Martha, Martha, sollicita es, et turbaris erga plurima.
42 Xa kꞌu jun jastaq ri qas sibꞌalaj rajawaxik ubꞌanik. Are kꞌu waꞌ xuchaꞌ ri María, maj kꞌu jun kesan che.
Porro unum est necessarium. Maria optimam partem elegit, quæ non auferetur ab ea.
