Ruku 13
1 Jisasi'a anante mani'negeno, Galili vahe'ma Paeroti zamahe frino korazmi erino Anumzamofonte Kresramana vu'zane eri havia huzamige'za, Kresramana vu'naza nanekea mago'a vahe'mo'za eme asmizageno,
Παρῆσαν δέ τινες ἐν αὐτῷ τῷ καιρῷ ἀπαγγέλλοντες αὐτῷ περὶ τῶν Γαλιλαίων ὧν τὸ αἷμα Πιλᾶτος ἔμιξεν μετὰ τῶν θυσιῶν αὐτῶν.
2 Jisasi'a anage huno eme zamasami'ne, Tamagra tamagesa antahi'zana, ana Galili vahe'mo'za mago'a Galili vahe'mokizmi zmagetere'za tusi'a kumi hu'nazankino anazamo hige'za, ama knazana eri'naze hutma nehazo?
καὶ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, Δοκεῖτε ὅτι οἱ Γαλιλαῖοι οὗτοι ἁμαρτωλοὶ παρὰ πάντας τοὺς Γαλιλαίους ἐγένοντο ὅτι ταῦτα πεπόνθασιν;
3 Nagra neramasamue, a'o. Hianagi tamagrama tamagu'a rukrehe osanutma, mikamotma anahu hutma frigahaze.
οὐχὶ λέγω ὑμῖν, ἀλλ᾽ ἐὰν μὴ μετανοῆτε, πάντες ὁμοίως ἀπολεῖσθε.
4 Hifi tamagra antahi'zana 18ni'a vahe'ma Siloamu kumate zaza nomo kriteno zamahe fri'nea vahe'mokizmi kumi'zmimo'a, maka Jerusalemi mani'naza vahetmimofo kefozana zamagetere'za hu'naza vahe fri'naze huta nehazo?
ἢ ἐκεῖνοι οἱ δέκα [καὶ] ὀκτὼ ἐφ᾽ οὓς ἔπεσεν ὁ πύργος ἐν τῷ Σιλωὰμ καὶ ἀπέκτεινεν αὐτούς, δοκεῖτε ὅτι αὐτοὶ ὀφειλέται ἐγένοντο παρὰ πάντας τοὺς ἀνθρώπους τοὺς κατοικοῦντας Ἱερουσαλήμ;
5 Nagra i'o hu'na neramasamue. Hianagi tamagu'a rukrahe osnutma e'inahu kna hutma tamagranena mika frigahaze.
οὐχὶ λέγω ὑμῖν, ἀλλ᾽ ἐὰν μὴ μετανοήσητε, πάντες ὡσαύτως ἀπολεῖσθε.
6 Anage nehuno, Jisasi'a ama fronka ke zamasami'ne, Mago ne'mofona waini hoza'afina, fiki zafa kri'neankino, nena raga'ama rente'nenigu ome keana, raga'a reonte'ne.
Ἔλεγεν δὲ ταύτην τὴν παραβολήν, Συκῆν εἶχέν τις πεφυτευμένην ἐν τῷ ἀμπελῶνι αὐτοῦ, καὶ ἦλθεν ζητῶν καρπὸν ἐν αὐτῇ καὶ οὐχ εὗρεν.
7 Hoza nefa'a, ana hoza'ama kegava kri'nea neku huno kamago, tagufa kafu zagefima etevute hu'na koana, ama zafamo'a raga'a reonteanki antagitro! Nahanigeno mopamofo tima'a eri vagaregahie?
εἶπεν δὲ πρὸς τὸν ἀμπελουργόν, Ἰδοὺ τρία ἔτη ἀφ᾽ οὗ ἔρχομαι ζητῶν καρπὸν ἐν τῇ συκῇ ταύτῃ καὶ οὐχ εὑρίσκω· ἔκκοψον αὐτήν· ἵνα τί καὶ τὴν γῆν καταργεῖ;
8 Higeno hozare kegava nehia ne'mo'a, hoza nefana anage huno asami'ne, atregeno ama kafufina me'nena, agafafina mopa kafina mago'a azeri masavema hu'zana antanena,
ὁ δὲ ἀποκριθεὶς λέγει αὐτῷ, Κύριε, ἄφες αὐτὴν καὶ τοῦτο τὸ ἔτος, ἕως ὅτου σκάψω περὶ αὐτὴν καὶ βάλω κόπρια·
9 ragama anaga'a kafufima renteniana, knare hugahie. Hanki raga'ama reontesigenka eme antagi atresane huno asami'ne.
κἂν μὲν ποιήσῃ καρπὸν εἰς τὸ μέλλον, εἰ δὲ μή γε ἐκκόψεις αὐτήν.
10 Mani fruhu (Sabati) knazupa Jisasi'a osi mono nompi umrerino rempi hunezmigeno,
Ἦν δὲ διδάσκων ἐν μιᾷ τῶν συναγωγῶν ἐν τοῖς σάββασιν·
11 mago ara 18ni'a kafu zagefi havi avamumo amagena azeri fagagigeno, pripri huno vano nehuno, oti fatgo huno vano nosia ara,
καὶ ἰδοὺ γυνὴ πνεῦμα ἔχουσα ἀσθενείας ἔτη δέκα [καὶ] ὀκτώ, καὶ ἦν συγκύπτουσα καὶ μὴ δυναμένη ἀνακύψαι εἰς τὸ παντελές.
12 Jisasi'a negeno ke higeno egeno, Ama a'moka, krimofo kinafintira katufegantoe.
ἰδὼν δὲ αὐτὴν ὁ Ἰησοῦς προσεφώνησεν καὶ εἶπεν αὐτῇ, Γύναι, ἀπολέλυσαι τῆς ἀσθενείας σου.
13 Nehuno ana a'mofo agofetu azana antegeno, ame huno ana kri'amo'a vagaregeno oti fatgo nehuno, agafa huno Anumzamofo agi erisaga hu'ne.
καὶ ἐπέθηκεν αὐτῇ τὰς χεῖρας· καὶ παραχρῆμα ἀνωρθώθη, καὶ ἐδόξαζεν τὸν θεόν.
14 Hianagi osi mono nonte kva ne'mofona rimpa he'ne. Na'ankure Jisasi'ma mani fru knazupa (sabat) ana a'mofo eri so'e hunte'negu, maka veara amanage huno zamasmi'ne. 6si'a eri'za eneruna kna me'negu, tamazeri so'e hanie hanutma, e'i ana knafi egahaze. Hanki mani fruhu (Sabati) knazupa tamazeri so'e hanie hutma omeho.
ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἀρχισυνάγωγος, ἀγανακτῶν ὅτι τῷ σαββάτῳ ἐθεράπευσεν ὁ Ἰησοῦς, ἔλεγεν τῷ ὄχλῳ, Ἓξ ἡμέραι εἰσὶν ἐν αἷς δεῖ ἐργάζεσθαι· ἐν αὐταῖς οὖν ἐρχόμενοι θεραπεύεσθε, καὶ μὴ τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου.
15 Hianagi Ramo'a ana kenona'a anage huno asami'ne, Tamagra tavre vahe mani'naze. Makamotma mani fruhu (sabat) knazupa bulimakaotamifi, donki tamimofona kegina zamifinti ti nesnagu katufeta zamavareta novazo?
ἀπεκρίθη δὲ αὐτῷ ὁ κύριος, καὶ εἶπεν, Ὑποκριταί, ἕκαστος ὑμῶν τῷ σαββάτῳ οὐ λύει τὸν βοῦν αὐτοῦ ἢ τὸν ὄνον ἀπὸ τῆς φάτνης, καὶ ἀπαγαγὼν ποτίζει;
16 Hanki ama ara Abraha mofakino, Sata'a zaza kna 18ni'a kafuzagefi kina rentegeno mani'nege'na, mani fruhu (sabat) knazupa katufe netrogeta, mani fruhu knagi anahura osuo hutma nehazo?
ταύτην δὲ θυγατέρα Ἀβραὰμ οὖσαν, ἣν ἔδησεν ὁ σατανᾶς ἰδοὺ δέκα καὶ ὀκτὼ ἔτη, οὐκ ἔδει λυθῆναι ἀπὸ τοῦ δεσμοῦ τούτου τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου;
17 Anagema nehigeno'a, ke ha'ma rentaza vahe'mo'za zamagazegu nehazageno, maka veamo'za hirozantfama hu'nea zankura muse hu'naze.
καὶ ταῦτα λέγοντος αὐτοῦ, κατῃσχύνοντο πάντες οἱ ἀντικείμενοι αὐτῷ· καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἔχαιρεν ἐπὶ πᾶσιν τοῖς ἐνδόξοις τοῖς γινομένοις ὑπ᾽ αὐτοῦ.
18 Anante Jisasi'a amanage hu'ne, Anumzamofo kumara inankna hu'ne? Nazante avame kea hunte'na hugahue?
Ἔλεγεν οὖν, Τίνι ὁμοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ, καὶ τίνι ὁμοιώσω αὐτήν;
19 Masteti zafamofo raga'a, osi raga'a me'negeno, mago ne'mo erino hoza'afi krigeno hageno ra zafasege'za, hare'za vanoma nehaza namamo'za azankunate nozamima eme kizankna hu'ne.
ὁμοία ἐστὶν κόκκῳ σινάπεως, ὃν λαβὼν ἄνθρωπος ἔβαλεν εἰς κῆπον ἑαυτοῦ, καὶ ηὔξησεν καὶ ἐγένετο εἰς δένδρον [μέγα], καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατεσκήνωσεν ἐν τοῖς κλάδοις αὐτοῦ.
20 Hagi mago'ane Jisasi'a anage hu'ne, Nazante avame kea Anumzamofo kumakura huntena hugahue?
Καὶ πάλιν εἶπεν, Τίνι ὁμοιώσω τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ;
21 Amanahu kna hu'ne, mago a'mo sikoni krenaku rama'a flauapi, osi'a zisti herafinteno eri havia huntegeno, ana mika flauamo zonerea kna hu'ne.
ὁμοία ἐστὶν ζύμῃ, ἣν λαβοῦσα γυνὴ ἔκρυψεν εἰς ἀλεύρου σάτα τρία, ἕως οὗ ἐζυμώθη ὅλον.
22 Anage huteno, Jisasi'a ranra kuma'tamimpine, osi kumatamimpi ufreno rempi huzamime Jerusalemi vunaku nevigeno,
Καὶ διεπορεύετο κατὰ πόλεις καὶ κώμας διδάσκων, καὶ πορείαν ποιούμενος εἰς Ἱερουσαλήμ.
23 mago vahe'mo amanage huno antahige'ne, Ramoka Anumzamo'ma zamaguma vazi'nea vahera osi'a mani'nafi? Jisasi'a anage huno zamasami'ne.
εἶπεν δέ τις αὐτῷ, Κύριε, εἰ ὀλίγοι οἱ σωζόμενοι; ὁ δὲ εἶπεν πρὸς αὐτούς,
24 Osi kafantema ufrenakura hanavetita ufreho. Na'ankure rama'a vahe'mo'za osi kafanteti ufrenakura hanazanagi, uofregahaze.
Ἀγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διὰ τῆς στενῆς θύρας· ὅτι πολλοί, λέγω ὑμῖν, ζητήσουσιν εἰσελθεῖν, καὶ οὐκ ἰσχύσουσιν,
25 Nomofo nafa'amo otino kafa erigina, kafante eme otineta vagre vagre nehuta, Ramoka kafa anagiranto! Hanageno ana ne'mo'a huno, igati vahe mani'naze, tamagrira ontmage'noe huno hugahie.
ἀφ᾽ οὗ ἂν ἐγερθῇ ὁ οἰκοδεσπότης καὶ ἀποκλείσῃ τὴν θύραν, καὶ ἄρξησθε ἔξω ἑστάναι καὶ κρούειν τὴν θύραν λέγοντες, Κύριε, ἄνοιξον ἡμῖν· καὶ ἀποκριθεὶς ἐρεῖ ὑμῖν, Οὐκ οἶδα ὑμᾶς, πόθεν ἐστέ.
26 Hanigetma tamagra anage hugahaze. Kagrane magopi mani'neta ne'zane, tinena neneta kumatifi rempi huraminketa antahi'nomota neone hanageno,
τότε ἄρξεσθε λέγειν, Ἐφάγομεν ἐνώπιόν σου καὶ ἐπίομεν, καὶ ἐν ταῖς πλατείαις ἡμῶν ἐδίδαξας.
27 Nagra ontamagenoanki, igati vahe mani'naze, Kefo zanke hu vahe'mota amafintira maniganeho huno huramantegahie.
καὶ ἐρεῖ, Λέγω ὑμῖν, οὐκ οἶδα πόθεν ἐστέ· ἀπόστητε ἀπ᾽ ἐμοῦ πάντες ἐργάται ἀδικίας.
28 Anampina zavira neteta tmavera anikreki nehuta, Abrahamune Aisakine Jekopune, maka kasnampa vahera Anumzamofo kumapina kegahaze. Hu'neanagi tamagrira tamasgafetrena megi'a mani'neta krafa hugahaze.
ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων, ὅταν ὄψεσθε Ἀβραὰμ καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ καὶ πάντας τοὺς προφήτας ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ, ὑμᾶς δὲ ἐκβαλλομένους ἔξω·
29 E'ina hanige'za maka veamo'za zage hanati kazigati'ene, zage fre kazigati'ene, ruga raga soparegati'ene Anumzamofo kumapi eme eri atru hu'za zamaza tununte (recline) manigagine'za ne'za netrate ne'zana negahze.
καὶ ἥξουσιν ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσμῶν, καὶ [ἀπὸ] βοῤῥᾶ καὶ νότου καὶ ἀνακλιθήσονται ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ.
30 Hanki henka mani'nenaza vahe'mo'za ugota hanage'za, ugota hu'nenaza vahe'mo'za uhenkategahaze.
καὶ ἰδοὺ εἰσὶν ἔσχατοι οἳ ἔσονται πρῶτοι, καὶ εἰσὶν πρῶτοι οἳ ἔσονται ἔσχατοι.
31 Anagema nehigeza, Farisi vahe'mo'za e'za amanage hu'za Jisasina asmi'naze, atrenka amafintira ru kaziga vuo. Na'ankure Heroti'a kahenaku nehie.
Ἐν αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ προσῆλθάν τινες Φαρισαῖοι λέγοντες αὐτῷ, Ἔξελθε καὶ πορεύου ἐντεῦθεν, ὅτι Ἡρώδης θέλει σε ἀποκτεῖναι.
32 Jisasi'a huno, Afi' kragna vahera amanage huta ome asmiho, antahiho havi avamu'tamina hunentena, kri vahera menine oki'nena zamazeri neganamrena, anante knazupa eri'zama erivagareku e'nore uhanatigahue.
καὶ εἶπεν αὐτοῖς, Πορευθέντες εἴπατε τῇ ἀλώπεκι ταύτῃ, Ἰδοὺ ἐκβάλλω δαιμόνια καὶ ἰάσεις ἀποτελῶ σήμερον καὶ αὔριον, καὶ τῇ τρίτῃ τελειοῦμαι.
33 Tamage Nagra menine oki'nena vuna tagufa knazupa uhanatigahue. Na'ankure kasnampa nera, Jerusalemi kumamofo megi'a ahe ofrigahaze.
πλὴν δεῖ με σήμερον καὶ αὔριον καὶ τῇ ἐχομένῃ πορεύεσθαι, ὅτι οὐκ ἐνδέχεται προφήτην ἀπολέσθαι ἔξω Ἱερουσαλήμ.
34 Jerusalemi kumare, Jerusalemi kumare, Kva huo! Anumzamo huntegeno kagriku'ma e'nea kasnampa vahera zmahenefrinka, havenkno zamahe'nane! Nama'a zupa Nagra mofavre raminka'a, a' kokoremo anenta'a agekona kampi azeri franekiaza hunaku huanagi, kagrira kave'nosie!
Ἱερουσαλὴμ Ἱερουσαλήμ, ἡ ἀπο κτείνουσα τοὺς προφήτας καὶ λιθοβολοῦσα τοὺς ἀπεσταλμένους πρὸς αὐτήν, ποσάκις ἠθέλησα ἐπισυνάξαι τὰ τέκνα σου, ὃν τρόπον ὄρνις τὴν ἑαυτῆς νοσσιὰν ὑπὸ τὰς πτέρυγας, καὶ οὐκ ἠθελήσατε;
35 Hagi antahiho, nonkumatmimo'a vahe omani kokankna hugahie. Nagra anage hu'na neramasamue, tamagra Nagrira onage mani'nesageno mago knama esigetma, anage hugahaze. Ramofo agifi ne-emofona asomu huntesie hutma hugahaze.
ἰδοὺ ἀφίεται ὑμῖν ὁ οἶκος ὑμῶν· λέγω δὲ ὑμῖν, Οὐ μὴ ἴδητέ με ἕως [ἥξει ὅτε] εἴπητε, Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι κυρίου.
