< 箴言 知恵の泉 23 >

1 治める人と共に座して食事するとき、あなたの前にあるものを、よくわきまえ、
Di da mimogo dunu ali gilisili ha: i nasea, amo esega noga: le dawa: ma.
2 あなたがもし食をたしなむ者であるならば、あなたののどに刀をあてよ。
Di da ha: i manu bagade manusa: dawa: sea, di ha: i buludili mae moma.
3 そのごちそうをむさぼり食べてはならない、これは人を欺く食物だからである。
E da dia hou ogogole adoba: sa: besa: le, mae uasuli moma.
4 富を得ようと苦労してはならない、かしこく思いとどまるがよい。
Di da noga: le molole dawa: ma. Di da liligi bagade gagumu hanaiba: le hawa: hamonana, dia gasa gufia: ne gala: mu da defea hame.
5 あなたの目をそれにとめると、それはない、富はたちまち自ら翼を生じて、わしのように天に飛び去るからだ。
Dia muni amo ea ebelebe da hedolodafa si abo gelebe agoai ba: sa. Amola amo da buhiba ea ougia hinabo aligili wa: leahoabe agoai.
6 物惜しみする人のパンを食べてはならない、そのごちそうをむさぼり願ってはならない。
Di da gegenane uasuli nasu dunu amo ea ha: i manu ida: iwane mae uasuli moma.
7 彼は心のうちで勘定する人のように、「食え、飲め」とあなたに言うけれども、その心はあなたに真実ではない。
Amo gegenane uasuli nasu dunu da eso huluane amo ha: i manu ea bidi bagadega lai amo dawa: lala. E da aowalale amane sia: sa, “Defea! Bu bagade ha: i amola waini moma!” Be e da ogogole sia: sa. Ea houdafa da ea asigi dawa: su defele gala.
8 あなたはついにその食べた物を吐き出すようになり、あなたのねんごろな言葉もむだになる。
Di da dia mai liligi amo bu isole fasimu. Amola dia ema dabuagado ofa: su sia: da ogogole ofa: su sia: udigili ha: digi agoai ba: mu.
9 愚かな者の耳に語ってはならない、彼はあなたの言葉が示す知恵をいやしめるからだ。
Di gagaoui dunuma moloi dawa: su sia: amo mae sia: ma. E da dia sia: ida: iwane dawa: mu da hamedei galebe.
10 古い地境を移してはならない、みなしごの畑を侵してはならない。
Musa: soge alalo legei amo maedafa gua: ma. Amola guluba: mano ilia soge amo mae wamolama.
11 彼らのあがない主は強くいらせられ、あなたに逆らって彼らの訴えを弁護されるからだ。
Bai Hina Gode da ilima gasa bagade Gaga: su dunu esala. E da ilimagale, dima fofada: mu.
12 あなたの心を教訓に用い、あなたの耳を知識の言葉に傾けよ。
Dia olelesu dunu amo ea olelebe hamugini nabima amola noga: le hamoma.
13 子を懲らすことを、さし控えてはならない、むちで彼を打っても死ぬことはない。
Dia mano da wadela: le hamosea, ema hedolo se ima. Dawa: ma: ne fasea, amo mano da hame bogomu.
14 もし、むちで彼を打つならば、その命を陰府から救うことができる。 (Sheol h7585)
Be amo dawa: ma: ne fasu da ea esalusu gaga: mu. (Sheol h7585)
15 わが子よ、もしあなたの心が賢くあれば、わたしの心もまた喜び、
Nagofe! Di da dawa: ida: iwane lasea, na da hahawane bagade ba: mu.
16 もしあなたのくちびるが正しい事を言うならば、わたしの心も喜ぶ。
Di da dawa: su ida: iwane sia: sia: sea, na da dima nodone dawa: mu.
17 心に罪びとをうらやんではならない、ただ、ひねもす主を恐れよ。
Wadela: i hamosu dunu ilia hamobe amoga hamomusa: , mae mudale hanama. Be eso huluane Hina Godema nodone dawa: ma.
18 かならず後のよい報いがあって、あなたの望みは、すたらない。
Amaiwane hamosea, di da hahawane esalumu.
19 わが子よ、よく聞いて、知恵を得よ、かつ、あなたの心を道に向けよ。
Nagofe! Nabima! Molole dawa: ma amola dia esalusu noga: le ouligima.
20 酒にふけり、肉をたしなむ者と交わってはならない。
Di da adini bagade nasu dunu amola ha: i fufuluba nasu dunu ilima mae gilisima.
21 酒にふける者と、肉をたしなむ者とは貧しくなり、眠りをむさぼる者は、ぼろを身にまとうようになる。
Feloai dunu amola ha: i fufuluba nasu dunu da hedolo liligi hame gagui dunu agoai ba: mu. Dia da ha: i nasu amola golasu amo fawane hamosea, di da gagadelai abula amo fawane ga: i ba: mu.
22 あなたを生んだ父のいうことを聞き、年老いた母を軽んじてはならない。
Nagofe! Dia ada ea sia: noga: le nabima! E da di hame hamoi ganiaba, di da hame esalala: loba. Dia ame da da: i hamosea, e da di noga: le ouligiba: le, ema nodoma.
23 真理を買え、これを売ってはならない、知恵と教訓と悟りをも買え。
Moloidafa hou, olelesu, molole dawa: su amola asigi dawa: su ida: iwane gala. Amo liligi bidiga lamu da defea. Be lai dagoiba: le, eno dunuma mae alofele lama. Bai amo liligi lasu defei da gadodafa.
24 正しい人の父は大いによろこび、知恵ある子を生む者は子のために楽しむ。
Dunu moloidafa ea ada da hahawane bagade. Dia gofe da molole dawa: su hou lai galea, di da ema nodone dawa: mu da defea.
25 あなたの父母を楽しませ、あなたを産んだ母を喜ばせよ。
Nagofe! Dia ada amola ame da dia hou nodone ba: ma: ne, hou moloiwane hamoma. Dia ame hahawane ba: ma: ne hamoma.
26 わが子よ、あなたの心をわたしに与え、あなたの目をわたしの道に注げ。
Nagofe! Hamugini noga: le nabima. Na esalebe defele, dia esaloma.
27 遊女は深い穴のごとく、みだらな女は狭い井戸のようだ。
Uda hina: da: i bidi lasu amola eno wadela: i hamosu uda da bogosu sani agoai gala.
28 彼女は盗びとのように人をうかがい、かつ世の人のうちに、不信実な者を多くする。
Ilia da wamolasu dunu agoane di wadela: lesimusa: desega lela. Ilia agoane hamobeba: le, dunu bagohame da ilia udama baligi fa: sa.
29 災ある者はだれか、憂いある者はだれか、争いをする者はだれか、煩いある者はだれか、ゆえなく傷をうける者はだれか、赤い目をしている者はだれか。
Nowa dunu da waini hano bagade nasea amola gaheabolo adini hogoi helesea, e da bagade da: i diosa amola mosolasu hamosa, amola eso huluane egasa. Ea si da maga: me gasagala: i amola ea da: i da udigili fofonomane gagai.
30 酒に夜をふかす者、行って、混ぜ合わせた酒を味わう者である。
31 酒はあかく、杯の中にあわだち、なめらかにくだる、あなたはこれを見てはならない。
Waini hano da ulasuyei amola faigelei gelabo ganodini bubunuma heda: sa amola noga: le da: gisa. Be dafama: ne adoba: sa: besa: le, waini hano manusa: mae magesa: ima.
32 これはついに、へびのようにかみ、まむしのように刺す。
Waini hano nalu, diahabe, wa: legadole, di da saya: bega gasomai agoai ba: mu.
33 あなたの目は怪しいものを見、あなたの心は偽りを言う。
Dia da: i da felowai agoai ba: le, noga: le dawa: le sia: mu gogolei ba: mu.
34 あなたは海の中に寝ている人のように、帆柱の上に寝ている人のようになる。
Di da dusagai ganodini fila heda: le ahoasea da dia hagomo sasaleabe, amo agoai ba: mu.
35 あなたは言う、「人がわたしを撃ったが、わたしは痛くはなかった。わたしを、たたいたが、わたしは何も覚えはない。いつわたしはさめるのか、また酒を求めよう」と。
Di da agoane sia: mu, “Na da enoga fabela: ? Be amo na da gogolei. Abuliba: le na da noga: le hame nedigisa. Na da adini eno manu galebe.”

< 箴言 知恵の泉 23 >