< マタイの福音書 13 >

1 その日、イエスは家を出て、海べにすわっておられた。
तेस दिने यीशु कअरो ते निकल़ी की समुद्रो रे कनारे बैठीगे।
2 ところが、大ぜいの群衆がみもとに集まったので、イエスは舟に乗ってすわられ、群衆はみな岸に立っていた。
तेबे तिना गे बऊत बड़ी पीड़ कट्ठी ऊईगी। तेबे सेयो किस्तिया पाँदे चढ़ी गे और सारी पीड़ कनारे पाँदे खड़ी री रई।
3 イエスは譬で多くの事を語り、こう言われた、「見よ、種まきが種をまきに出て行った。
तेबे यीशुए तिना खे बऊत गल्ला उदारणा रे बोलिया, “एक बार बाणे वाल़ा, बेजा बाणे निकल़ेया।
4 まいているうちに、道ばたに落ちた種があった。すると、鳥がきて食べてしまった。
बांदे ऊए कुछ बिऊ बाटा रे कनारे छूटी गे और पंछी आए और तिने बीज चूगी ले।
5 ほかの種は土の薄い石地に落ちた。そこは土が深くないので、すぐ芽を出したが、
कुछ बिऊ सापड़ी वाल़ी जगा रे छूटी गे, जेती तिना खे जादा माट्टी नि मिली और जादा गईरी माट्टी ना मिलणे री बजअ ते सेयो चट-चट जम्मी गे।
6 日が上ると焼けて、根がないために枯れてしまった。
पर सूरज निकल़दे ई सेयो फूकी गे और जड़ ना पकड़ने री बजअ ते सेयो सूकी गे।
7 ほかの種はいばらの地に落ちた。すると、いばらが伸びて、ふさいでしまった。
कुछ बिऊ जाड़ो रे छूटे, तेबे जाड़ बड़ा ऊईगा और तिने सेयो दबाई ते।
8 ほかの種は良い地に落ちて実を結び、あるものは百倍、あるものは六十倍、あるものは三十倍にもなった。
पर कुछ बिऊ अच्छी जमीना पाँदे छूटे और फल ल्याए, कोई सौ गुणा, कोई साठ गुणा और कोई तीइ गुणा।
9 耳のある者は聞くがよい」。
जो समजी सकोआ से तिजी खे त्यानो साथे सुणो और मानी बी लओ।”
10 それから、弟子たちがイエスに近寄ってきて言った、「なぜ、彼らに譬でお話しになるのですか」。
चेलेया नेड़े आयी की तिना खे बोलेया, “तुसे उदारणा रे लोका साथे गल्ला कऊँ करोए?”
11 そこでイエスは答えて言われた、「あなたがたには、天国の奥義を知ることが許されているが、彼らには許されていない。
यीशुए तिना खे जवाब दित्तेया, “तुसा खे तो स्वर्गो रे राज्य रे पेतो री समज दित्ती रिये, पर तिना खे निए।
12 おおよそ、持っている人は与えられて、いよいよ豊かになるが、持っていない人は、持っているものまでも取り上げられるであろう。
कऊँकि जेसगे आए तेसखे ओर बी देणा, तेबे तेसगे बऊत ऊई जाणा। पर जेसगे कुछ पनिए, तेसगे जो कुछ बी आए से बी लई लया जाणा।
13 だから、彼らには譬で語るのである。それは彼らが、見ても見ず、聞いても聞かず、また悟らないからである。
आऊँ तिना साथे उदारणा रे इजी री खातर गल्ला करूँआ, कऊँकि सेयो, देखदे ऊए पनि देखदे, सुणदे ऊए पनि सुणदे और ना समजदे।
14 こうしてイザヤの言った預言が、彼らの上に成就したのである。『あなたがたは聞くには聞くが、決して悟らない。見るには見るが、決して認めない。
तिना रे बारे रे यशायाह भविष्यबक्ते री ये भविष्यबाणी पूरी ओई, “‘तुसा कानो ते तो सुणना, पर समजणा नि और आखी ते तो देखणा, पर दिशणा नि।
15 この民の心は鈍くなり、その耳は聞えにくく、その目は閉じている。それは、彼らが目で見ず、耳で聞かず、心で悟らず、悔い改めていやされることがないためである』。
कऊँकि इना लोका रा मन मोटा ऊईगा रा और सेयो कानो ते ऊच्चा सुणोए, तिने आपणी आखी बन्द करी ती रिया। केथी एड़ा नि ओ कि सेयो, आखी ते देखणे लगो, कानो ते सुणने लगो, मनो ते समजणे लगो, और फिरी जाओ और आऊँ तिना खे ठीक करी देऊँ।’
16 しかし、あなたがたの目は見ており、耳は聞いているから、さいわいである。
“पर धन्य ए तुसा री आखी जो देखोईया और तुसा रे कान, जो सुणोए।
17 あなたがたによく言っておく。多くの預言者や義人は、あなたがたの見ていることを見ようと熱心に願ったが、見ることができず、またあなたがたの聞いていることを聞こうとしたが、聞けなかったのである。
कऊँकि आऊँ तुसा खे सच बोलूँआ कि बऊत सारे भविष्यबक्ते और तर्मी लोके चाया कि जो गल्ला तुसे देखोए, तिना देखो, पर देखी नि सके, और जो गल्ला तुसे सुणोए, सुणो, पर सुणी नि सके।
18 そこで、種まきの譬を聞きなさい。
“एबे तुसे बाणे वाल़े रे उदारणो रा मतलब सुणो।
19 だれでも御国の言を聞いて悟らないならば、悪い者がきて、その人の心にまかれたものを奪いとって行く。道ばたにまかれたものというのは、そういう人のことである。
जो कोई परमेशरो रा वचन सुणी की नि समजदा, तेसरे मनो रे जो कुछ बाई राखेया था, तेसखे से दुष्ट आयी की छुड़ाई की लई जाओआ। ये सेईए जो बाटा रे कनारे बाई राखेया था।
20 石地にまかれたものというのは、御言を聞くと、すぐに喜んで受ける人のことである。
जो सापड़ी पाँदली जमीना पाँदे बाई राखेया था, ये से ए, जो वचन सुणी की फटाफट खुशिया साथे मानी लओआ।
21 その中に根がないので、しばらく続くだけであって、御言のために困難や迫害が起ってくると、すぐつまずいてしまう。
पर आपू रे जड़ ना राखणे री बजअ ते से, थोड़े ई दिनो खे ए और जेबे वचनो री बजअ ते क्ल़ेश या बुरा ओआ, तो चट ई ठोकर खाई लओआ।
22 また、いばらの中にまかれたものとは、御言を聞くが、世の心づかいと富の惑わしとが御言をふさぐので、実を結ばなくなる人のことである。 (aiōn g165)
जो जाड़ो रे बाया, से ये ए, जो वचनो खे तो सुणोआ, पर दुनिया री चिन्ता, धनो रा तोखा, वचनो खे दबाई देओआ और से फल नि ल्याऊँदा। (aiōn g165)
23 また、良い地にまかれたものとは、御言を聞いて悟る人のことであって、そういう人が実を結び、百倍、あるいは六十倍、あるいは三十倍にもなるのである」。
जो अच्छी जमीना रे बाया, से ये जो वचनो खे सुणी की समजोआ और फल ल्याओआ, कोई सौ गुणा, कोई साठ गुणा और कोई तीइ गुणा।”
24 また、ほかの譬を彼らに示して言われた、「天国は、良い種を自分の畑にまいておいた人のようなものである。
यीशुए तिना खे एक और उदारण दित्तेया, “स्वर्गो रा राज्य, तेस जिम्मीदारो जेड़ा ए, जिने आपणे डोरूआ रे अच्छा बीज बाया।
25 人々が眠っている間に敵がきて、麦の中に毒麦をまいて立ち去った。
पर जेबे लोक सऊणे लगी रे थे, तेबे तेसरा दुश्मण आया और कणका बीचे जंगल़ी बीज बाई की चली गा।
26 芽がはえ出て実を結ぶと、同時に毒麦もあらわれてきた。
जेबे लूंग आयी और सिल्ले लगे, तेबे जंगल़ी दाणेया री डाल़ी बी दिशणे लगे।
27 僕たちがきて、家の主人に言った、『ご主人様、畑におまきになったのは、良い種ではありませんでしたか。どうして毒麦がはえてきたのですか』。
तेबे कअरो रे दासे आयी की तेसखे बोलया, ‘ओ मालक! क्या तुसे आपणे डोरूआ रे टंगो रा बीज नि था बाए रा? तेबे जंगल़ी दाणे रिया डाल़िया तेते बीचे केथा ते आईया?’
28 主人は言った、『それは敵のしわざだ』。すると僕たちが言った『では行って、それを抜き集めましょうか』。
तिने तिना खे बोलेया, ‘ये तो केसी दुश्मणो रा काम ए।’ तेबे जो दास थे, तिने तेसखे बोलेया, ‘क्या तेरी इच्छा ए कि आसे जाई की तिना खे कट्ठा करी देऊँ?’
29 彼は言った、『いや、毒麦を集めようとして、麦も一緒に抜くかも知れない。
तिने बोलेया, ‘ना, एड़ा नि ओ कि जंगल़ी दाणेया री डाल़िया खे कट्ठे करदे-करदे, कणका खे बी पटी देयो।
30 収穫まで、両方とも育つままにしておけ。収穫の時になったら、刈る者に、まず毒麦を集めて束にして焼き、麦の方は集めて倉に入れてくれ、と言いつけよう』」。
बाडणे रे बखतो तक तिना दूँईं खे साथे-साथे बड़ने देयो और जेबे बाडणे रा बखत आऊणा तेबे मां बाडणे वाल़े खे बोलणा कि जंगल़ी दाणे कट्ठे करी की फूकणे खे, तिना रे बिंडे बानी देयो, और कणका खे मेरे पण्डारो रे कट्ठा करी देयो।’”
31 また、ほかの譬を彼らに示して言われた、「天国は、一粒のからし種のようなものである。ある人がそれをとって畑にまくと、
यीशुए तिना खे एक और उदारण दित्तेया, “स्वर्गो रा राज्य अऊरिया रे एक दाणे जेड़ा ए, जो एकी मांणूए लया और आपणे डोरूआ रे बीजी ता।
32 それはどんな種よりも小さいが、成長すると、野菜の中でいちばん大きくなり、空の鳥がきて、その枝に宿るほどの木になる」。
से सबी बीजो ते तो छोटा ए, पर जेबे से बढ़ोआ, तेबे सबी सागो-पातो ते बड़ा ओआ और एड़ा डाल़ ऊई जाओआ कि सर्गो रे पंछी आयी की तेतेरी डाल़िया रे आपणा बसेरा करोए।”
33 またほかの譬を彼らに語られた、「天国は、パン種のようなものである。女がそれを取って三斗の粉の中に混ぜると、全体がふくらんでくる」。
तिने एक ओर उदारण सुणाया, “स्वर्गो रा राज्य, सजेड़े जेड़ा ए, जो एकी जवाणसे लया और बीइ किलो ते जादा आटे रे गूँदी ता और ऊँदे-ऊँदे सारा आटा सजेड़ा ऊईगा।”
34 イエスはこれらのことをすべて、譬で群衆に語られた。譬によらないでは何事も彼らに語られなかった。
ये सब गल्ला यीशुए लोका खे उदारणा रे बोलिया और बिना उदारणो ते सेयो तिना खे कुछ नि बोलो थे।
35 これは預言者によって言われたことが、成就するためである、「わたしは口を開いて譬を語り、世の初めから隠されていることを語り出そう」。
ताकि जो वचन भविष्यबक्ते बोलेया था, से पूरा ओ कि “मां उदारण बोलणे खे आपणा मूँ खोलणा; मां सेयो गल्ला बोलणिया, जो दुनिया री शुरूआता ते गुप्त ए।”
36 それからイエスは、群衆をあとに残して家にはいられた。すると弟子たちは、みもとにきて言った、「畑の毒麦の譬を説明してください」。
तेबे यीशु पीड़ा खे छाडी की कअरे आए, तेबे तिना रे चेलेया तिना गे आयी की बोलेया, “डोरूआ रे जंगल़ी दाणे रा उदारण आसा खे समजयाई देओ।”
37 イエスは答えて言われた、「良い種をまく者は、人の子である。
यीशुए तिना खे जवाब दित्तेया, “अच्छे बीज बाणे वाल़ा माणूं रा पुत्र ए।
38 畑は世界である。良い種と言うのは御国の子たちで、毒麦は悪い者の子たちである。
डोरू दुनिया रे लोक ए, अच्छा बीज राज्य रे से लोक ए जिना पाँदे परमेशर राज करने ते खुश ए और जंगल़ी बीज, दुष्टो री से ल्वाद ए जो शैतानो री आज्ञा मानी की काम करोए।
39 それをまいた敵は悪魔である。収穫とは世の終りのことで、刈る者は御使たちである。 (aiōn g165)
जिने दुश्मणे सेयो बीजे, से शैतान ए; बडाई दुनिया रा अंत ए और बाडणे वाल़े स्वर्गदूत ए। (aiōn g165)
40 だから、毒麦が集められて火で焼かれるように、世の終りにもそのとおりになるであろう。 (aiōn g165)
तेबे जिंयाँ जंगल़ी दाणे कट्ठे करोए और फूकी देओए, तेड़ा ई दुनिया रे अंतो रे ऊणा। (aiōn g165)
41 人の子はその使たちをつかわし、つまずきとなるものと不法を行う者とを、ことごとく御国からとり集めて、
मां माणूं रे पुत्रो आपणे स्वर्गदूत पेजणे, तिना तेसरे राज्य रे, सब, जो ठोकरा री बजअ ओ ए और पाप करने वाल़े, कट्ठे करने
42 炉の火に投げ入れさせるであろう。そこでは泣き叫んだり、歯がみをしたりするであろう。
और सेयो आगी रे कुण्डो रे सेटी देणे, जेती रोणा और दाँद किरड़ना ई ऊणा।
43 そのとき、義人たちは彼らの父の御国で、太陽のように輝きわたるであろう。耳のある者は聞くがよい。
तेस बखते तर्मी आपणे पिते रे राज्य रे सूरजो जेड़े चमकणे, जो समजी सकोआ से तिजी खे त्यानो साथे सुणो और मानी बी लओ।
44 天国は、畑に隠してある宝のようなものである。人がそれを見つけると隠しておき、喜びのあまり、行って持ち物をみな売りはらい、そしてその畑を買うのである。
“स्वर्गो रा राज्य डोरूआ रे लूके रे खजाने जेड़ा ए, जो केसी मांणूए खे मिलेया और तिने लकोईता, तेबे तिने खुश ई की आपणा सब कुछ बेची ता और से डोरू खरीदी ला।
45 また天国は、良い真珠を捜している商人のようなものである。
“स्वर्गो रा राज्य एक बपारिए जेड़ा ए, जो खरे मोतिए री टोल़ा रे था।
46 高価な真珠一個を見いだすと、行って持ち物をみな売りはらい、そしてこれを買うのである。
जेबे तेसखे एक किमती मोती मिली गा, तेबे तिने जाई की आपणा सब कुछ बेची ता और से मोती खरीदी ला।
47 また天国は、海におろして、あらゆる種類の魚を囲みいれる網のようなものである。
“फेर, स्वर्गो रा राज्य तेस बड़े जाल़ो जेड़ा ए, जो समुद्रो रे पाया और हर प्रकारा रिया मछलिया तिदे आयी गिया
48 それがいっぱいになると岸に引き上げ、そしてすわって、良いのを器に入れ、悪いのを外へ捨てるのである。
और जेबे जाल़ फरी गा, तेबे मछली पकड़ने वाल़े तिजी खे कनारे पाँदे खिंजी की ली आए और जो अच्छी-अच्छी मछलिया थिया सेयो पांडे रे राखी तिया और जो नकम्मिया थिया सेयो सेटी तिया।
49 世の終りにも、そのとおりになるであろう。すなわち、御使たちがきて、義人のうちから悪人をえり分け、 (aiōn g165)
दुनिया रे अंतो रे एड़ा ई ऊणा, तेबे स्वर्गदूता आयी की दुष्ट तर्मिया ते लग करने, (aiōn g165)
50 そして炉の火に投げこむであろう。そこでは泣き叫んだり、歯がみをしたりするであろう。
और सेयो आगी रे कुण्डो रे सेटी देणे। तेती रोणा और दाँद किरड़ना ई ऊणा।
51 あなたがたは、これらのことが皆わかったか」。彼らは「わかりました」と答えた。
“क्या तुसे यो सब गल्ला समजिया?” तिने यीशुए खे बोलेया, “आ।”
52 そこで、イエスは彼らに言われた、「それだから、天国のことを学んだ学者は、新しいものと古いものとを、その倉から取り出す一家の主人のようなものである」。
तेबे यीशुए तिना खे बोलेया, “हर एक शास्त्री, जो स्वर्गो रे राज्य रा चेला बणी रा, तेस करेलू मांणूए जेड़ा ए, जो आपणे पण्डारो ते नईया और पुराणिया चीजा निकयाल़ोआ।”
53 イエスはこれらの譬を語り終えてから、そこを立ち去られた。
जेबे यीशु इना सारे उदारणा बोली चुके, तेबे सेयो तेथा ते चली गे।
54 そして郷里に行き、会堂で人々を教えられたところ、彼らは驚いて言った、「この人は、この知恵とこれらの力あるわざとを、どこで習ってきたのか。
तेबे आपणे नगरो रे आयी की तिना रे प्रार्थना रे कअरो रे तिना खे एड़ा उपदेश लगे देणे कि सेयो हैरान ऊई की तिना खे बोलणे लगे, “इना खे इतणा ज्ञान और सामर्थो रे काम केथा ते मिले?
55 この人は大工の子ではないか。母はマリヤといい、兄弟たちは、ヤコブ、ヨセフ、シモン、ユダではないか。
क्या ये मिस्त्रियो रा पाऊ निए? क्या इना री आम्मा रा नाओं मरियम निए और पाईयो रा नाओं याकूब, यूसुफ, शमोन और यहूदा निए?
56 またその姉妹たちもみな、わたしたちと一緒にいるではないか。こんな数々のことを、いったい、どこで習ってきたのか」。
क्या इना रिया सारिया बईणा आसा बीचे नि रंदिया? तेबे इना खे ये सब कुछ केथा ते मिलेया?”
57 こうして人々はイエスにつまずいた。しかし、イエスは言われた、「預言者は、自分の郷里や自分の家以外では、どこででも敬われないことはない」。
यीशुए तिना री बजअ ते ठोकर खाई पर तिने तिना खे बोलेया, “भविष्यबक्ते रा आपणे देश और आपणे कअरो खे छाडी की ओरथी केथी बी नरादर नि ऊँदा।”
58 そして彼らの不信仰のゆえに、そこでは力あるわざを、あまりなさらなかった。
तेबे यीशुए तिना रे अविश्वासो री बजअ ते जादा सामर्था रे काम नि कित्ते।

< マタイの福音書 13 >