ルカの福音書 6
1 さて，最初の安息日の次の安息日に，彼が穀物畑を通り抜けていたときのことである。彼の弟子たちは穀物の穂を摘み，両手でこすり合わせて食べ始めた。
१नंतर असे झाले की, एका शब्बाथ दिवशी येशू शेतामधून जात होता आणि त्याचे शिष्य कणसे मोडून हातावर चोळून खात होते.
2 しかしファリサイ人たちが彼らに言った，「なぜあなた方は安息日に許されていないことをしているのか」。
२मग परूश्यांपैकी काही म्हणाले, “शब्बाथ दिवशी जे करण्यास योग्य नाही, ते तुम्ही का करता?”
3 イエスは彼らに答えて言った，「ダビデが，自分も共にいた者たちも空腹だったときに何をしたか，あなた方は一度も読んだことがないのか。
३येशूने त्यांना म्हटले, “जेव्हा दावीद व त्याच्याबरोबरच्या मनुष्यांना भूक लागली तेव्हा त्यांनी काय केले हे तुम्ही कधी वाचले नाही काय?
4 彼がどのようにして神の家に入り，ただ祭司たちのほかは食べることが許されていない供えのパンを取って食べ，共にいた者たちにも与えたかを」 。
४तो देवाच्या घरात गेला आणि ज्या समर्पित भाकरी याजकांशिवाय कोणीच खाणे योग्य नाही त्या त्याने कशा घेऊन खाल्ल्या व आपल्याबरोबर जे होते त्यांनाही दिल्या.”
5 彼は彼らに言った，「人の子は安息日の主なのだ」 。
५आणखी येशू त्यांना म्हणाला, “मनुष्याचा पुत्र शब्बाथाचा प्रभू आहे.”
6 また別の安息日に，会堂に入って教えていたときのことである。一人の人がそこにいたが，その右手はなえていた。
६असे झाले की, दुसऱ्या एका शब्बाथ दिवशी येशू सभास्थानात गेला आणि शिकवू लागला. ज्याचा उजवा हात वाळलेला होता असा एक मनुष्य तेथे होता.
7 律法学者たちとファリサイ人たちは，安息日にいやすかどうか，彼の様子をうかがっていた。彼に不利な罪状を見つけるためであった。
७येशू शब्बाथ दिवशी कोणाला बरे करतो की काय हे पाहण्यासाठी नियमशास्त्राचे शिक्षक व परूशी त्याच्यावर लक्ष ठेवून होते. यासाठी की त्यांना आरोप ठेवण्यासाठी काहीतरी कारण मिळावे.
8 しかし彼は彼らの考えを知って，片手のなえた人に，「起き上がって，真ん中に立ちなさい」 と言った。彼は起き上がって立った。
८परंतु तो त्यांचे विचार जाणून वाळलेल्या हाताच्या मनुष्यास म्हणाला, “ऊठ आणि सर्वांसमोर उभा राहा,” आणि तो मनुष्य उठून तेथे उभा राहिला.
9 イエスは彼らに言った，「あなた方に尋ねよう。安息日に許されているのは，善を行なうことか，害を加えることか。命を救うことか，殺すことか」 。
९येशू त्यांना म्हणाला, “मी तुम्हास विचारतो, शब्बाथ दिवशी कोणत्या गोष्टी करायला परवानगी आहे? चांगले करणे की वाईट करणे? कोणते कायदेशीर आहे, एखाद्याचा जीव वाचवणे का त्याचा नाश करणे?”
10 彼は彼らすべてを見回して，「あなたの手を伸ばしなさい」 とその人に言った。そのようにすると，その手はもう一方の手と同じようによくなった。
१०मग त्याने सभोवती त्या सर्वांकडे पाहीले आणि म्हणाला, “तू आपला हात लांब कर.” तेव्हा त्याने तसे केले आणि त्याचा हात बरा झाला.
11 しかし彼らは激怒に満たされ，イエスに対して何をしようかと語り合った。
११पण परूशी व नियमशास्त्राचे शिक्षक खूप रागावले व येशूविषयी काय करता येईल याविषयी आपसात चर्चा करू लागले.
12 そのころ，彼は祈るために山に出て行き，夜通し神に祈り続けていた。
१२त्या दिवसात असे झाले की, येशू प्रार्थना करण्यासाठी डोंगरावर गेला. त्याने ती रात्र देवाची प्रार्थना करण्यात घालवली.
13 朝になると，弟子たちを呼び寄せて，その中から十二人を選び出し，これを使徒とも名付けた。
१३जेव्हा दिवस उगवला, तेव्हा त्याने शिष्यांना आपणाकडे बोलावले. त्याने त्यांच्यातील बाराजणांना निवडले व त्यांना ‘प्रेषित’ असे नाव दिले.
14 彼がペトロとも名付けたシモン，その兄弟アンデレ，ヤコブ，ヨハネ，フィリポ，バルトロマイ，
१४शिमोन ज्याला पेत्र हे सुद्धा नाव दिले तो अंद्रिया (पेत्राचा भाऊ), याकोब आणि योहान, फिलिप्प, बर्थलमय,
15 マタイ，トマス，アルファイオスの子ヤコブ，熱心党と呼ばれたシモン，
१५मत्तय, थोमा, अल्फीचा पुत्र याकोब, शिमोन ज्याला जिलोत म्हणत,
16 ヤコブの子ユダ，それにユダ・イスカリオト。このユダはまた，裏切り者になった者でもある。
१६याकोबचा पुत्र यहूदा व यहूदा इस्कर्योत, जो पुढे विश्वासघात करणारा निघाला.
17 彼は彼らと共に下りて行き，平らな所に立った。弟子たちからなる群衆，また，全ユダヤとエルサレム，およびテュロスとシドンの海岸から来たおびただしい数の人々が共にいた。彼らがやって来るのは，彼の話を聞くため，また自分たちの疾患をいやしてもらうためであった。
१७तो त्यांच्याबरोबर डोंगरावरून खाली उतरला व सपाट जागेवर उभा राहिला आणि त्याच्या अनुयायांचा मोठा समुदाय तेथे आला व यहूदीया प्रांत, यरूशलेम शहर, सोर आणि सिदोनच्या समुद्रकिनाऱ्याकडचे असे पुष्कळसे लोक तेथे आले होते.
18 汚れた悪霊に悩まされている者たちもいたが，彼らはいやされた。
१८ते तेथे त्याचे ऐकण्यास व आपल्या रोगांपासून बरे होण्यास आले व ज्यांना अशुद्ध आत्म्यांची बाधा होती त्यांनाही त्यांच्या व्याधीपासून मुक्त करण्यात आले.
19 群衆はみな彼に触ろうとした。彼のもとから力が出て来て，彼らすべてをいやしたからである。
१९सगळा लोकसमुदाय त्यास स्पर्श करू पाहत होता, कारण त्याच्यामधून सामर्थ्य येत होते आणि सर्वांना ते बरे करत होते.
20 彼は弟子たちに向かって目を上げて，こう言った。 「貧しいあなた方は幸いだ，神の王国はあなた方のものだからだ。
२०मग येशूने आपल्या शिष्यांकडे पाहिले व म्हणाला, “अहो दिनांनो, तुम्ही धन्य आहात कारण देवाचे राज्य तुमचे आहे.
21 飢えているあなた方は幸いだ，あなた方は満たされるからだ。今泣いているあなた方は幸いだ，あなた方は笑うようになるからだ。
२१अहो जे तुम्ही आता भूकेले आहात, ते तुम्ही धन्य आहात, कारण तुम्ही तृप्त व्हाल. अहो जे तुम्ही आता रडता, ते तुम्ही आशीर्वादित आहात कारण तुम्ही हसाल.
22 人々があなた方を憎むとき，また人の子のゆえにあなた方を締め出し，あざけり，あなた方の名を悪いものとして退けるとき，あなた方は幸いだ。
२२जेव्हा मनुष्याच्या पुत्रामुळे लोक तुमचा द्वेष करतील आणि जेव्हा ते आपल्या समाजातून तुम्हास दूर करतील व तुमची निंदा करतील व तुमचे नाव ते वाईट म्हणून टाकून देतील आणि मनुष्याच्या पुत्रामुळे तुम्हास नाकारतील, तेव्हा तुम्ही धन्य आहात.
23 その日には喜んで飛び跳ねなさい。見よ，天においてあなた方の報いは大きいからだ。彼らの父祖たちは預言者たちにも同じようにしたのだ。
२३त्यादिवशी आनंद करून उड्या मारा, कारण खरोखर स्वर्गात तुमचे प्रतिफळ मोठे आहे! कारण त्यांच्या पूर्वजांनी संदेष्ट्यांना सुद्धा तसेच केले.
24 「だが，富んでいるあなた方は災いだ！あなた方は自分の慰めをすでに受けているからだ。
२४पण श्रीमंतानो, तुम्हास दुःख होवो कारण तुम्हास अगोदरच सर्व सुख मिळाले आहे.
25 今満たされているあなた方，そのあなた方は災いだ！あなた方は飢えるようになるからだ。今笑っているあなた方は災いだ！あなた方は泣き悲しむようになるからだ。
२५जे तुम्ही तृप्त आहात त्या तुम्हास दुःख होवो, कारण तुम्ही भूकेले व्हाल. जे आता हसतात त्यांना दुःख होवो कारण तुम्ही शोक कराल आणि रडाल.
26 人々があなた方のことを良く言うときには，災いだ！ 彼らの父祖たちは偽預言者たちにも同じことをしたのだ。
२६जेव्हा सर्व तुमच्याविषयी चांगले बोलतील तेव्हा तुम्हास दुःख होवो कारण त्यांच्या वाडवडिलांनी खोट्या संदेष्ट्यांना असेच केले.”
27 「だが，聞いているあなた方に告げる。敵を愛し，憎む者たちに良いことをし，
२७“परंतु तुम्हा ऐकणाऱ्यांस मी सांगतो, तुमच्या शत्रूंवर प्रीती करा. जे तुमचा द्वेष करतात, त्यांचे चांगले करा.
28 のろう者たちを祝福し，虐待する者たちのために祈りなさい。
२८जे तुम्हास शाप देतात त्यांना आशीर्वाद द्या. जे तुमचा अपमान करतात त्यांच्यासाठी प्रार्थना करा.
29 あなたの一方のほおを打つ者には，反対側をも差し出しなさい。外衣を取り去る者には，上着をも拒んではいけない。
२९जर कोणी तुमच्या एका गालावर मारतो तर त्याच्यासमोर दुसराही गाल करा. जर कोणी तुमचा अंगरखा घेतो तर त्यास तुमची बंडी ही घेऊन जाण्यास मना करू नका.
30 求めるすべての者には与えなさい。そして，あなたの持ち物を取り去る者からは，返してもらおうとしてはいけない。
३०जे तुम्हास मागतात त्या प्रत्येकाला द्या आणि जो तुमची वस्तू हिरावून घेतो त्याच्यापाशी ते परत मागू नको.
31 「人々からして欲しいと思うことを，人々にもちょうど同じようにしなさい。
३१आणि जसे मनुष्यांनी तुमच्याशी वागावे म्हणून तुमची इच्छा असेल तसेच तुम्हीही त्यांच्याशी वागा.
32 自分を愛してくれる者たちを愛したからといって，それがあなた方に何の名誉になるだろうか。罪人たちでさえ，自分を愛してくれる者たちを愛するのだ。
३२तुमच्यावर जे प्रीती करतात त्यांच्यावर तुम्ही प्रीती करा, तर त्यामध्ये तुमचा उपकार तो काय? कारण पापी लोकही आपणावर प्रीती करणाऱ्यांवर प्रीती करतात.
33 自分に良いことをしてくれる者たちに良いことをしたからといって，それがあなた方に何の名誉になるだろうか。罪人たちでさえ，同じことをしているのだ。
३३तुमचे जे चांगले करतात, त्यांचे जर तुम्ही चांगले करता तर तुम्हास काय लाभ? पापीसुद्धा असेच करतात.
34 返してもらうことを期待して貸したからといって，それがあなた方に何の名誉になるだろうか。罪人たちでさえ，同じだけ取り戻そうとして，罪人たちに貸しているのだ。
३४ज्यांच्याकडून तुम्हास परत मिळेल अशी आशा असते, त्यांना जर उसने देता तर तुम्हास काय लाभ? पापीसुद्धा परत मिळावे या उद्देशाने दुसऱ्या पाप्याला उसने देतात.
35 そうではなく，あなた方の敵を愛し，良いことをし，返してもらうことを期待せずに貸しなさい。そうすればあなた方の報いは大きく，あなた方はいと高き方の子らになるだろう。その方は，感謝しない悪い者たちにも親切であられるからだ。
३५परंतु तुम्ही आपल्या शत्रूंवर प्रीती करा व त्यांचे बरे करा आणि निराश न होता उसने द्या म्हणजे तुमचे प्रतिफळ मोठे होईल व तुम्ही परात्पराचे पुत्र व्हाल कारण तो अनुपकारी व वाईट यांच्यावर तो दया करणारा आहे.
36 「だから，あなた方の父もあわれみ深いように，あわれみ深くなりなさい。
३६जसा तुमचा स्वर्गीय पिता दयाळू आहे तसे तुम्हीही दयाळू व्हा.”
37 裁いてはいけない，そうすれば裁かれないだろう。罪に定めてはいけない，そうすれば罪に定められることはないだろう。許しなさい，そうすれば許されるだろう。
३७“दुसऱ्यांचा न्याय करू नका, म्हणजे तुमचाही न्याय होणार नाही. दुसऱ्यांना दोषी ठरवू नका म्हणजे तुम्हास दोषी ठरवले जाणार नाही. दुसऱ्यांची क्षमा करा म्हणजे तुमचीही क्षमा केली जाईल.
38 「与えなさい，そうすれば与えられるだろう。押し入れ，揺すり入れ，あふれ出るほどに良いはかりで，あなた方に与えられるだろう。あなた方が量るその同じはかりで，あなた方に量り返されるだろう」。
३८द्या म्हणजे तुम्हास दिले जाईल. चांगले माप दाबून, हालवून व शीग भरून तुमच्या पदरी घालतील कारण ज्या मापाने तुम्ही मापून द्याल त्याच मापाने तुम्हास परत मापून देण्यात येईल.”
39 彼は彼らにたとえを語った。「盲人が盲人を案内できるだろうか。両方とも穴に落ちてしまわないだろうか。
३९त्याने त्यांना एक दाखला सांगितला, “एक आंधळा दुसऱ्या आंधळ्याला मार्ग दाखवू शकेल काय? ते दोघेही खड्डयात पडणार नाहीत काय?
40 弟子はその教師より上ではないが，十分に訓練された者はその教師のようになるのだ。
४०कोणताही शिष्य त्याच्या गुरुपेक्षा थोर नाही. पण प्रत्येक शिष्य जेव्हा पूर्ण शिकतो तेव्हा तो गुरुसारखाच होतो.
41 なぜあなたは，兄弟の目の中にあるわらくずは見るのに，自分の目の中にある丸太のことを考えないのか。
४१स्वतःच्या डोळ्यातील मुसळ ध्यानात न आणता तू आपल्या भावाच्या डोळ्यातील कुसळ का पाहतोस?
42 また，あなた自身は自分の目の中にある丸太を見ないのに，どうして兄弟に『兄弟，あなたの目からそのわらくずを取らせてくれ』と言えるのか。偽善者よ！ まず自分の目から丸太を取り出しなさい。そうすればあなたは，はっきりと見えて，兄弟の目からわらくずを取り出すことができるだろう。
४२अथवा तू आपल्या डोळ्यातले मुसळ न पाहता आपल्या भावाला कसे म्हणशील की, भाऊ, तुझ्या डोळ्यातले कुसळ मला काढू दे? अरे ढोंग्या, प्रथम तुझ्या डोळ्यातील मुसळ काढ मगच तुला तुझ्या भावाच्या डोळ्यातील कुसळ काढताना चांगले दिसेल.”
43 良い木が腐った実を生み出すことはなく，腐った木が良い実を生み出すこともないのだ。
४३कोणतेही चांगले झाड नाही की जे वाईट फळ देते किंवा कोणतेही वाईट झाड नाही की जे चांगले फळ देते.
44 というのは，それぞれの木はその実によって知られるからだ。人々はイバラからイチジクを集めることはないし，ノバラの茂みからブドウを集めることもないのだ。
४४कारण प्रत्येक झाड हे त्याच्या फळावरुन ओळखले जाते. लोक काटेरी झुडुपातून अंजीरे गोळा करीत नाहीत तसेच काटेरी झुडुपातून ते द्राक्षे गोळा करीत नाहीत.
45 善い者は自分の心の良い宝の中から良いものを取り出し，悪い者は自分の心の悪い宝の中から悪いものを取り出す。心に満ちあふれているものの中から，人の口は語るからだ。
४५चांगला मनुष्य त्याच्या अंतःकरणात ज्या चांगल्या गोष्टी साठवलेल्या असतात त्याच काढतो आणि दुष्ट मनुष्य त्याच्या अंतःकरणात जे वाईट आहे तेच बाहेर काढतो कारण अंतःकरणात जे भरले आहे तेच मुखावाटे निघणार.
46 「なぜあなた方は，『主よ，主よ』とわたしを呼びながら，わたしの言う事柄を行なわないのか。
४६“तुम्ही मला ‘प्रभू, प्रभू,’ म्हणता, पण जे मी सांगतो ते तुम्ही का करीत नाही?
47 わたしのもとに来て，わたしの数々の言葉を聞き，それらを行なうすべての者が，何に似ているかをあなた方に示そう。
४७प्रत्येकजण जो माझ्याकडे येतो व माझी वचने ऐकून त्या आज्ञा पाळतो तो कसा आहे हे मी तुम्हास दाखवितो.
48 彼は，深く掘り下げ，岩の上に土台を据えて家を建てる人に似ている。洪水が起こり，激流が家に打ち当たったが，それは揺り動かなかった。岩の上に土台を据えていたからだ。
४८तो एका घर बांधणाऱ्या मनुष्यासारखा आहे. त्याने खोल खोदले आणि खडकावर पाया बांधला. मग पूर आला आणि पाण्याचा लोंढा घरावर आदळला, पण पाण्याने ते हलले नाही, कारण ते चांगले बांधले होते.
49 だが，聞いても行なわない者は，土台なしで地面の上に家を建てた人に似ている。激流が打ち当たると，それはすぐに倒れ，その損壊はひどいものだった」。
४९पण जो कोणी माझी वचने ऐकतो पण ती पाळीत नाही तो ज्याने आपले घर पाया न घालता जमिनीवर बांधले त्या मनुष्यासारखा आहे, त्या घरावर पाण्याचा लोंढा आदळला आणि ते लागलेच पडले व त्या घराचा मोठा नाश झाला.”
