< Proverbi 23 >

1 Quando ti siedi a mensa con un principe, rifletti bene a chi ti sta dinanzi;
Markaad u fadhiisatid inaad taliye wax la cuntid, Aad uga fiirso waxa hortaada yaal,
2 e mettiti un coltello alla gola, se tu sei ingordo.
Oo mindi cunaha iska saar Haddaad tahay nin hunguri weyn.
3 Non bramare i suoi bocconi delicati; sono un cibo ingannatore.
Cuntadiisa macaan ha damcin, Waayo, waa cunto khiyaaneed.
4 Non t’affannare per diventar ricco, smetti dall’applicarvi la tua intelligenza.
Ha isku daalin si aad taajir ku noqotid. Oo xigmaddaadana ka joogso.
5 Vuoi tu fissar lo sguardo su ciò che scompare? Giacché la ricchezza si fa dell’ali, come l’aquila che vola verso il cielo.
Ma waxaad indhaha ku dayaysaa wax aan jirin? Waayo, hubaal maalku wuxuu yeeshaa baalal, Sida gorgor samada u duula oo kale.
6 Non mangiare il pane di chi ha l’occhio maligno e non bramare i suoi cibi delicati;
Kan isha sharka leh kibistiisa ha cunin, Cuntadiisa macaanna ha damcin,
7 poiché, nell’intimo suo, egli è calcolatore: “Mangia e bevi!” ti dirà; ma il cuor suo non è con te.
Waayo, isagu waxaa weeye siduu qalbiga kaga fikiro; Wuxuu kugu leeyahay, Cun oo cab, Laakiinse qalbigiisu kulama jiro.
8 Vomiterai il boccone che avrai mangiato, e avrai perduto le tue belle parole.
Wixii aad cuntay waad soo mantagi doontaa, Oo erayadaadii macaanaana way kaa lumi doonaan.
9 Non rivolger la parola allo stolto, perché sprezzerà il senno de’ tuoi discorsi.
Nacas waxba ha kula hadlin, Waayo, isagu xigmadda hadalkaaga wuu quudhsan doonaa.
10 Non spostare il termine antico, e non entrare nei campi degli orfani;
Soohdintii hore ha durkin, Beeraha agoommadana ha dhex gelin,
11 ché il Vindice loro è potente; egli difenderà la causa loro contro di te.
Waayo, bixiyahoodu waa xoog badan yahay; Oo isaga ayaa dacwadooda kugu qaadi doona.
12 Applica il tuo cuore all’istruzione, e gli orecchi alle parole della scienza.
Qalbigaaga edbinta u jeedi, Oo dhegahana erayada aqoonta.
13 Non risparmiare la correzione al fanciullo; se lo batti con la verga, non ne morrà;
Ilmaha edbin ha u diidin, Waayo, haddaad isaga ul ku garaacdid, ma dhiman doono.
14 lo batterai con la verga, ma libererai l’anima sua dal soggiorno de’ morti. (Sheol h7585)
Ul baad isaga ku garaaci doontaa, Oo naftiisaad She'ool ka samatabbixin doontaa. (Sheol h7585)
15 Figliuol mio, se il tuo cuore e savio, anche il mio cuore si rallegrerà;
Wiilkaygiiyow, haddii qalbigaagu caqli leeyahay, Qalbigayguna wuu farxi doonaa.
16 le viscere mie esulteranno quando le tue labbra diranno cose rette.
Haah, oo xataa uurkaygu wuu rayrayn doonaa, Markay bushimahaagu wax qumman ku hadlaan.
17 Il tuo cuore non porti invidia ai peccatori, ma perseveri sempre nel timor dell’Eterno;
Qalbigaagu yaanu dembilayaal ka hinaasin, Laakiinse maalinta oo dhan Rabbiga ka cabso.
18 poiché c’è un avvenire, e la tua speranza non sarà frustrata.
Waayo, hubaal waxaa jira abaalgud, Oo rajadaaduna kaama go'i doonto.
19 Ascolta, figliuol mio, sii savio, e dirigi il cuore per la diritta via.
Wiilkaygiiyow, i maqal, oo caqli yeelo, Oo qalbigaagana jidka ku toosi.
20 Non esser di quelli che son bevitori di vino, che son ghiotti mangiatori di carne;
Ha dhex joogin khamriyacabyada Iyo kuwa hunguriweynaanta hilibka u cuna,
21 ché il beone ed il ghiotto impoveriranno e i dormiglioni n’andran vestiti di cenci.
Waayo, kii sakhraan ah iyo kii hunguri weynuba way caydhoobi doonaan, Oo lulona nin calal bay u xidhi doontaa.
22 Da’ retta a tuo padre che t’ha generato, e non disprezzar tua madre quando sarà vecchia.
Dhegayso aabbahaagii ku dhalay, Oo hooyadaana ha quudhsan markay gabowdo.
23 Acquista verità e non la vendere, acquista sapienza, istruzione e intelligenza.
Runta soo iibso, oo ha sii iibin, Oo weliba waxaad ku sii darsataa xigmadda iyo edbinta iyo waxgarashada.
24 Il padre del giusto esulta grandemente; chi ha generato un savio, ne avrà gioia.
Kii xaq ah aabbihiis aad buu u farxi doonaa, Oo kii ilmo caqli leh dhalaana farxad buu ka heli doonaa.
25 Possan tuo padre e tua madre rallegrarsi, e possa gioire colei che t’ha partorito!
Aabbahaa iyo hooyadaaba ha farxeen, Oo tii ku dhashayna ha rayrayso.
26 Figliuol mio, dammi il tuo cuore, e gli occhi tuoi prendano piacere nelle mie vie;
Wiilkaygiiyow, qalbigaaga i sii, Oo indhahaaguna jidadkayga ha dhawreen.
27 perché la meretrice è una fossa profonda, e la straniera, un pozzo stretto.
Waayo, dhillo waa booraan dheer, Oo naag qalaadna waa god cidhiidhi ah.
28 Anch’essa sta in agguato come un ladro, e accresce fra gli uomini il numero de’ traditori.
Sida tuug oo kale ayay u gabbataa, Oo waxay dadka ku dhex badisaa khaayinnada.
29 Per chi sono gli “ahi”? per chi gli “ahimè”? per chi le liti? per chi i lamenti? per chi le ferite senza ragione? per chi gli occhi rossi?
Bal yaa hoog leh? Oo yaa caloolxumo leh? Oo yaa murammo leh? Oo yaa calaacal badan leh? Oo yaa u dhaawacan sababla'aan? Oo yaa indho casaan ah leh?
30 Per chi s’indugia a lungo presso il vino, per quei che vanno a gustare il vin drogato.
Waa kuwa wakhti dheer ku raaga khamriga, Waana kuwa u taga inay doondoontaan khamri laysku daray.
31 Non guardare il vino quando rosseggia, quando scintilla nel calice e va giù così facilmente!
Ha fiirin khamrigu markuu casaado, Markuu koobka ka dhex dhalaalo, Iyo markuu si wanaagsan u shubmayoba.
32 Alla fine, esso morde come un serpente e punge come un basilisco.
Ugu dambaysta wuxuu wax u qaniinaa sida abeesada, Oo sida jilbiskana wax buu u qaniinaa.
33 I tuoi occhi vedranno cose strane, il tuo cuore farà dei discorsi pazzi.
Indhahaagu waxay arki doonaan naago qalaad, Oo qalbigaaguna wuxuu ku hadli doonaa waxyaalo qalloocan.
34 Sarai come chi giace in mezzo al mare, come chi giace in cima a un albero di nave.
Oo waxaad ahaan doontaa sida kan badda dhexdeeda jiifsada, Ama sida ka dakhalka dhaladiisa sare seexda.
35 Dirai: “M’hanno picchiato… e non m’han fatto male; m’hanno percosso… e non me ne sono accorto; quando mi sveglierò?… tornerò a cercarne ancora!”
Waxaad odhan doontaa, Wax bay igu dhufteen, laakiin waxba ima yeelin. Way i garaaceen, iskamana aanan garan; Bal goormaan toosi doonaa? Weli mar kalaan doonan doonaa.

< Proverbi 23 >