Proverbi 23

1 Quando ti siedi a mensa con un principe, rifletti bene a chi ti sta dinanzi;

۱ چون با حاکم به غذا خوردن نشینی، درآنچه پیش روی تو است تامل نما.

2 e mettiti un coltello alla gola, se tu sei ingordo.

۲ و اگر مرد اکول هستی کارد بر گلوی خودبگذار.

3 Non bramare i suoi bocconi delicati; sono un cibo ingannatore.

۳ به خوراکهای لطیف او حریص مباش، زیراکه غذای فریبنده است.

4 Non t’affannare per diventar ricco, smetti dall’applicarvi la tua intelligenza.

۴ برای دولتمند شدن خود را زحمت مرسان واز عقل خود باز ایست.

5 Vuoi tu fissar lo sguardo su ciò che scompare? Giacché la ricchezza si fa dell’ali, come l’aquila che vola verso il cielo.

۵ آیا چشمان خود را بر آن خواهی دوخت که نیست می‌باشد؟ زیرا که دولت البته برای خودبالها می‌سازد، و مثل عقاب در آسمان می‌پرد.

6 Non mangiare il pane di chi ha l’occhio maligno e non bramare i suoi cibi delicati;

۶ نان مرد تنگ نظر را مخور، و به جهت خوراکهای لطیف او حریص مباش.

7 poiché, nell’intimo suo, egli è calcolatore: “Mangia e bevi!” ti dirà; ma il cuor suo non è con te.

۷ زیرا چنانکه در دل خود فکر می‌کند خود اوهمچنان است. تو را می‌گوید: بخور و بنوش، امادلش با تو نیست.

8 Vomiterai il boccone che avrai mangiato, e avrai perduto le tue belle parole.

۸ لقمه‌ای را که خورده‌ای قی خواهی کرد، وسخنان شیرین خود را بر باد خواهی داد.

9 Non rivolger la parola allo stolto, perché sprezzerà il senno de’ tuoi discorsi.

۹ به گوش احمق سخن مگو، زیرا حکمت کلامت را خوار خواهد شمرد.

10 Non spostare il termine antico, e non entrare nei campi degli orfani;

۱۰ حد قدیم را منتقل مساز، و به مزرعه یتیمان داخل مشو،

11 ché il Vindice loro è potente; egli difenderà la causa loro contro di te.

۱۱ زیرا که ولی ایشان زورآور است، و با تو دردعوی ایشان مقاومت خواهد کرد.

12 Applica il tuo cuore all’istruzione, e gli orecchi alle parole della scienza.

۱۲ دل خود را به ادب مایل گردان، و گوش خود را به کلام معرفت.

13 Non risparmiare la correzione al fanciullo; se lo batti con la verga, non ne morrà;

۱۳ از طفل خود تادیب را باز مدار که اگر او رابا چوب بزنی نخواهد مرد،

14 lo batterai con la verga, ma libererai l’anima sua dal soggiorno de’ morti. (Sheol h7585)

۱۴ پس او را با چوب بزن، و جان او را از هاویه نجات خواهی داد. (Sheol h7585)

15 Figliuol mio, se il tuo cuore e savio, anche il mio cuore si rallegrerà;

۱۵ ‌ای پسر من اگر دل تو حکیم باشد، دل من (بلی دل ) من شادمان خواهد شد.

16 le viscere mie esulteranno quando le tue labbra diranno cose rette.

۱۶ و گرده هایم وجد خواهد نمود، هنگامی که لبهای تو به راستی متکلم شود.

17 Il tuo cuore non porti invidia ai peccatori, ma perseveri sempre nel timor dell’Eterno;

۱۷ دل تو به جهت گناهکاران غیور نباشد، امابه جهت ترس خداوند تمامی روز غیور باش،

18 poiché c’è un avvenire, e la tua speranza non sarà frustrata.

۱۸ زیرا که البته آخرت هست، و امید تومنقطع نخواهد شد.

19 Ascolta, figliuol mio, sii savio, e dirigi il cuore per la diritta via.

۱۹ پس تو‌ای پسرم بشنو و حکیم باش، و دل خود را در طریق مستقیم گردان.

20 Non esser di quelli che son bevitori di vino, che son ghiotti mangiatori di carne;

۲۰ از زمره میگساران مباش، و از آنانی که بدنهای خود را تلف می‌کنند.

21 ché il beone ed il ghiotto impoveriranno e i dormiglioni n’andran vestiti di cenci.

۲۱ زیرا که میگسار و مسرف، فقیر می‌شود وصاحب خواب به خرقه‌ها ملبس خواهد شد.

22 Da’ retta a tuo padre che t’ha generato, e non disprezzar tua madre quando sarà vecchia.

۲۲ پدر خویش را که تو را تولید نمود گوش گیر، و مادر خود را چون پیر شود خوار مشمار.

23 Acquista verità e non la vendere, acquista sapienza, istruzione e intelligenza.

۲۳ راستی را بخر و آن را مفروش، و حکمت وادب و فهم را.

24 Il padre del giusto esulta grandemente; chi ha generato un savio, ne avrà gioia.

۲۴ پدر فرزند عادل به غایت شادمان می‌شود، و والد پسر حکیم از او مسرور خواهد گشت.

25 Possan tuo padre e tua madre rallegrarsi, e possa gioire colei che t’ha partorito!

۲۵ پدرت و مادرت شادمان خواهند شد، ووالده تو مسرور خواهد گردید.

26 Figliuol mio, dammi il tuo cuore, e gli occhi tuoi prendano piacere nelle mie vie;

۲۶ ‌ای پسرم دل خود را به من بده، و چشمان تو به راههای من شاد باشد،

27 perché la meretrice è una fossa profonda, e la straniera, un pozzo stretto.

۲۷ چونکه زن زانیه حفره‌ای عمیق است، و زن بیگانه چاه تنگ.

28 Anch’essa sta in agguato come un ladro, e accresce fra gli uomini il numero de’ traditori.

۲۸ او نیز مثل راهزن در کمین می‌باشد، وخیانتکاران را در میان مردم می‌افزاید.

29 Per chi sono gli “ahi”? per chi gli “ahimè”? per chi le liti? per chi i lamenti? per chi le ferite senza ragione? per chi gli occhi rossi?

۲۹ وای از آن کیست و شقاوت از آن که ونزاعها از آن کدام و زاری از آن کیست وجراحت های بی‌سبب از آن که و سرخی چشمان از آن کدام؟

30 Per chi s’indugia a lungo presso il vino, per quei che vanno a gustare il vin drogato.

۳۰ آنانی را است که شرب مدام می‌نمایند، و برای چشیدن شراب ممزوج داخل می‌شوند.

31 Non guardare il vino quando rosseggia, quando scintilla nel calice e va giù così facilmente!

۳۱ به شراب نگاه مکن وقتی که سرخ‌فام است، حینی که حبابهای خود را در جام ظاهر می‌سازد، و به ملایمت فرو می‌رود.

32 Alla fine, esso morde come un serpente e punge come un basilisco.

۳۲ اما در آخر مثل مار خواهد گزید، و مانندافعی نیش خواهد زد.

33 I tuoi occhi vedranno cose strane, il tuo cuore farà dei discorsi pazzi.

۳۳ چشمان تو چیزهای غریب را خواهد دید، و دل تو به چیزهای کج تنطق خواهد نمود،

34 Sarai come chi giace in mezzo al mare, come chi giace in cima a un albero di nave.

۳۴ و مثل کسی‌که در میان دریا می‌خوابدخواهی شد، یا مانند کسی‌که بر سر دکل کشتی می‌خسبد،

35 Dirai: “M’hanno picchiato… e non m’han fatto male; m’hanno percosso… e non me ne sono accorto; quando mi sveglierò?… tornerò a cercarne ancora!”

۳۵ و خواهی گفت: مرا زدند لیکن درد رااحساس نکردم، مرا زجر نمودند لیکن نفهمیدم. پس کی بیدار خواهم شد؟ همچنین معاودت می‌کنم و بار دیگر آن را می‌طلبم.