Proverbi 18

1 Chi si separa dagli altri cerca la propria soddisfazione e s’arrabbia contro tutto ciò ch’è profittevole.

Samolub szuka tego, co mu się podoba, i wtrąca się w każdą sprawę.

2 Lo stolto prende piacere, non nella prudenza, ma soltanto nel manifestare ciò che ha nel cuore.

Głupi nie ma upodobania w rozumie, lecz w tym, co serce mu objawia.

3 Quando viene l’empio, viene anche lo sprezzo; e, con la vergogna, viene l’obbrobrio.

Gdy przychodzi niegodziwy, przychodzi też pogarda, a z hańbą urąganie.

4 Le parole della bocca d’un uomo sono acque profonde; la fonte di sapienza è un rivo che scorre perenne.

Słowa ust człowieka są jak głębokie wody, a źródło mądrości jak płynący potok.

5 Non è bene aver per l’empio de’ riguardi personali, per far torto al giusto nel giudizio.

Niedobrze przez wzgląd na osobę niegodziwą krzywdzić sprawiedliwego w sądzie.

6 Le labbra dello stolto menano alle liti, e la sua bocca chiama le percosse.

Wargi głupiego wchodzą w spór, a jego usta wołają o razy.

7 La bocca dello stolto è la sua rovina, e le sue labbra sono un laccio per l’anima sua.

Usta głupiego [są] jego zgubą, a jego wargi sidłem jego duszy.

8 Le parole del maldicente son come ghiottonerie, e penetrano fino nell’intimo delle viscere.

Słowa plotkarza są jak rany i przenikają do głębi wnętrzności.

9 Anche colui ch’è infingardo nel suo lavoro è fratello del dissipatore.

Kto jest niedbały w pracy, jest bratem marnotrawcy.

10 Il nome dell’Eterno è una forte torre; il giusto vi corre, e vi trova un alto rifugio.

Imię PANA [jest] potężną wieżą, sprawiedliwy ucieka do niej i jest bezpieczny.

11 I beni del ricco son la sua città forte; son come un’alta muraglia… nella sua immaginazione.

Zamożność bogacza [jest] jego warownym miastem i jak wysoki mur w jego wyobrażeniu.

12 Prima della rovina, il cuor dell’uomo s’innalza, ma l’umiltà precede la gloria.

Przed upadkiem serce człowieka jest wyniosłe, a chwałę poprzedza pokora.

13 Chi risponde prima d’aver ascoltato, mostra la sua follia, e rimane confuso.

Kto odpowiada, zanim wysłucha, [ujawnia] głupotę i [ściąga na] siebie hańbę.

14 Lo spirito dell’uomo lo sostiene quand’egli è infermo; ma lo spirito abbattuto chi lo solleverà?

Duch człowieka zniesie jego chorobę, ale któż zniesie strapionego ducha?

15 Il cuore dell’uomo intelligente acquista la scienza, e l’orecchio dei savi la cerca.

Serce rozumnego zdobywa wiedzę, a ucho mądrych szuka wiedzy.

16 I regali che uno fa gli apron la strada e gli dànno adito ai grandi.

Dar człowieka toruje mu drogę i prowadzi go przed wielkich.

17 Il primo a perorare la propria causa par che abbia ragione; ma vien l’altra parte, e scruta quello a fondo.

Ten, który jest pierwszy w swojej sprawie, [zdaje się] sprawiedliwy, ale przychodzi jego bliźni i sprawdza go.

18 La sorte fa cessare le liti e decide fra i grandi.

Los kładzie kres sporom i rozstrzyga między możnymi.

19 Un fratello offeso è più inespugnabile d’una città forte; e le liti tra fratelli son come le sbarre d’un castello.

Brat obrażony [trudniejszy do zdobycia] niż warowne miasto, a spory są jak rygle w zamku.

20 Col frutto della sua bocca l’uomo sazia il corpo; si sazia col provento delle sue labbra.

Owocem swoich ust nasyci człowiek swoje wnętrze, nasyci się plonem swych warg.

21 Morte e vita sono in potere della lingua; chi l’ama ne mangerà i frutti.

Śmierć i życie są w mocy języka, a kto go miłuje, spożyje jego owoc.

22 Chi ha trovato moglie ha trovato un bene e ha ottenuto un favore dall’Eterno.

Kto znalazł żonę, znalazł coś dobrego i dostąpił łaski od PANA.

23 Il povero parla supplicando, il ricco risponde con durezza.

Ubogi prosi pokornie, ale bogaty odpowiada surowo.

24 Chi ha molti amici li ha per sua disgrazia; ma v’è tale amico, ch’è più affezionato d’un fratello.

Człowiek, który ma przyjaciół, musi obchodzić się z nimi po przyjacielsku, a jest przyjaciel, który przylgnie bardziej niż brat.