Proverbi 1
1 I PROVERBI di Salomone, figliuolo di Davide, Re d'Israele;
Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,
2 Per conoscere sapienza ed ammaestramento, Per intendere i detti di senno;
Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;
3 Per ricevere ammaestramento di buon senno, Di giustizia, di giudicio e di dirittura;
Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 Per dare avvedimento a' semplici. [E] conoscenza, ed accorgimento a' fanciulli.
Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.
5 Il savio [li] udirà, e [ne] accrescerà la [sua] scienza; E l'[uomo] intendente [ne] acquisterà buoni consigli, e governo;
Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,
6 Per comprender le sentenze ed i bei motti, Le parole de' savi ed i lor detti oscuri.
Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.
7 IL timor del Signore [è] il capo della scienza; [Ma] gli stolti sprezzano la sapienza e l'ammaestramento.
Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.
8 Ascolta, figliuol mio l'ammaestramento di tuo padre; E non lasciar l'insegnamento di tua madre;
Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
9 Perciocchè saranno un fregio grazioso al tuo capo, E collane al tuo collo.
Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.
10 Figliuol mio, se i peccatori ti vogliono sedurre, Non acconsentir [loro].
Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.
11 Se dicono: Vieni con noi, poniamo agguati al sangue, Insidiamo di nascosto l'innocente impunitamente;
Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;
12 Tranghiottiamoli tutti vivi, come il sepolcro; E tutti intieri, a guisa di quelli che scendono nella fossa; (Sheol h7585)
Pożremyż ich żywo, jako grób, a całkiem, jako zstępujących w dół; (Sheol h7585)
13 Noi troveremo ogni [sorte di] preziosi beni, Noi empieremo le nostre case di spoglie;
Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;
14 Tu trarrai la tua sorte con noi; Fra noi [non] vi sarà [che] una sola borsa;
Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.
15 Figliuol mio, non inviarti con loro; Rattieni il tuo piè dal lor sentiero.
Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.
16 Perciocchè i lor piedi corrono al male, E si affrettano a spandere il sangue.
Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.
17 Perciocchè invano si tende la rete Dinanzi agli occhi d'ogni uccello;
Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:
18 Ma essi pongono agguati al lor [proprio] sangue, Ed insidiano nascosamente l'anima loro.
Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.
19 Tali [sono] i sentieri d'ogni uomo dato all'avarizia; Ella coglie l'anima di coloro in cui ella si trova.
Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.
20 LA somma Sapienza grida di fuori; Ella fa sentir la sua voce per le piazze;
Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.
21 Ella grida in capo de' luoghi delle turbe; Ella pronunzia i suoi ragionamenti nell'entrate delle porte, nella città,
W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:
22 [Dicendo: ] Infino a quando, o scempi, amerete la scempietà? Ed [infino a quando] gli schernitori prenderanno piacere in ischernire, Ed i pazzi avranno in odio la scienza?
Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?
23 Convertitevi alla mia riprensione; Ecco, io vi sgorgherò lo spirito mio; Io vi farò assapere le mie parole.
Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.
24 Perciocchè io ho gridato, e voi avete ricusato [di ascoltare]; Io ho distesa la mano, e niuno ha porto attenzione;
Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;
25 Ed avete lasciato ogni mio consiglio, E non avete gradita la mia correzione;
Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;
26 Io altresì riderò della vostra calamità; Io mi farò beffe, quando il vostro spavento sarà venuto;
Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.
27 Quando il vostro spavento sarà venuto, a guisa di ruina, E la vostra calamità sarà giunta, a guisa di turbo; Quando angoscia e distretta vi sarà sopraggiunta.
Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;
28 Allora essi grideranno a me, ma io non risponderò; Mi ricercheranno sollecitamente, ma non mi troveranno;
Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.
29 Perciocchè hanno odiata la scienza, E non hanno eletto il timor del Signore;
Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,
30 E non hanno gradito il mio consiglio, [Ed] hanno disdegnata ogni mia correzione.
Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:
31 Perciò mangeranno del frutto delle lor vie, E saranno saziati de' lor consigli.
Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.
32 Perciocchè lo sviamento degli scempi li uccide, E l'error degli stolti li fa perire.
Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.
33 Ma chi mi ascolta abiterà in sicurtà, E viverà in riposo, fuor di spavento di male.
Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.
