Proverbi 1
1 Proverbi di Salomone, figlio di Davide, re d'Israele,
Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
2 per conoscere la sapienza e la disciplina, per capire i detti profondi,
Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
3 per acquistare un'istruzione illuminata, equità, giustizia e rettitudine,
Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 per dare agli inesperti l'accortezza, ai giovani conoscenza e riflessione.
Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
5 Ascolti il saggio e aumenterà il sapere, e l'uomo accorto acquisterà il dono del consiglio,
Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
6 per comprendere proverbi e allegorie, le massime dei saggi e i loro enigmi.
Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
7 Il timore del Signore è il principio della scienza; gli stolti disprezzano la sapienza e l'istruzione.
Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
8 Ascolta, figlio mio, l'istruzione di tuo padre e non disprezzare l'insegnamento di tua madre,
Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
9 perché saranno una corona graziosa sul tuo capo e monili per il tuo collo.
Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
10 Figlio mio, se i peccatori ti vogliono traviare, non acconsentire!
Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
11 Se ti dicono: «Vieni con noi, complottiamo per spargere sangue, insidiamo impunemente l'innocente,
Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol h7585)
13 troveremo ogni specie di beni preziosi, riempiremo di bottino le nostre case;
Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
14 tu getterai la sorte insieme con noi, una sola borsa avremo in comune»,
Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
15 figlio mio, non andare per la loro strada, tieni lontano il piede dai loro sentieri!
Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
16 I loro passi infatti corrono verso il male e si affrettano a spargere il sangue.
Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
17 Invano si tende la rete sotto gli occhi degli uccelli.
Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
18 Ma costoro complottano contro il proprio sangue, pongono agguati contro se stessi.
Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
19 Tale è la fine di chi si dà alla rapina; la cupidigia toglie di mezzo colui che ne è dominato.
Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
20 La Sapienza grida per le strade nelle piazze fa udire la voce;
Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
21 dall'alto delle mura essa chiama, pronunzia i suoi detti alle porte della città:
Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
22 «Fino a quando, o inesperti, amerete l'inesperienza e i beffardi si compiaceranno delle loro beffe e gli sciocchi avranno in odio la scienza?
Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
23 Volgetevi alle mie esortazioni: ecco, io effonderò il mio spirito su di voi e vi manifesterò le mie parole.
Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
24 Poiché vi ho chiamato e avete rifiutato, ho steso la mano e nessuno ci ha fatto attenzione;
Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
25 avete trascurato ogni mio consiglio e la mia esortazione non avete accolto;
Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
26 anch'io riderò delle vostre sventure, mi farò beffe quando su di voi verrà la paura,
Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
27 quando come una tempesta vi piomberà addosso il terrore, quando la disgrazia vi raggiungerà come un uragano, quando vi colpirà l'angoscia e la tribolazione.
Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
28 Allora mi invocheranno, ma io non risponderò, mi cercheranno, ma non mi troveranno.
Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
29 Poiché hanno odiato la sapienza e non hanno amato il timore del Signore;
Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
30 non hanno accettato il mio consiglio e hanno disprezzato tutte le mie esortazioni;
Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
31 mangeranno il frutto della loro condotta e si sazieranno dei risultati delle loro decisioni.
Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
32 Sì, lo sbandamento degli inesperti li ucciderà e la spensieratezza degli sciocchi li farà perire;
Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
33 ma chi ascolta me vivrà tranquillo e sicuro dal timore del male».
[Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
