Amsal 23
1 Jika engkau duduk makan dengan seorang pembesar, ingatlah siapa dia.
Når du sit til bords hjå ein hovding, so agta vel på kven du hev fyre deg,
2 Bila engkau mempunyai nafsu makan yang besar, tahanlah keinginanmu itu.
og set ein kniv på strupen din, um mathugen din er stor.
3 Jangan rakus akan makanan enak yang dihidangkannya, barangkali ia hendak menjebak engkau.
Fys ikkje etter hans lostemat, for det er dårande føda.
4 Janganlah bersusah payah untuk menjadi kaya. Batalkanlah niatmu itu.
Mød deg ei med å verta rik, lat fara den klokskapen din!
5 Sebab, dalam sekejap saja hartamu bisa lenyap, seolah-olah ia bersayap dan terbang ke angkasa seperti burung rajawali.
Lat ei augo fljuga til det som kverv, for det gjer seg vengjer, det er visst, som ein ørn som flyg til himmels.
6 Jangan makan bersama orang kikir. Jangan pula ingin akan makanannya yang lezat.
Et ikkje brød hjå den som misunner deg, og fys ikkje etter hans lostemat!
7 Sebab, ia akan berkata, "Mari makan; silakan tambah lagi," padahal maksudnya bukan begitu. Ia bermulut manis, tapi hati lain.
For som han reknar ut i sjæli si, soleis er han. «Et og drikk!» han segjer til deg, men hjarta hans er ikkje med deg.
8 Nanti apa yang sudah kautelan kaumuntahkan kembali, dan semua kata-katamu yang manis kepadanya tak ada gunanya.
For biten din som du hev ete, lyt du spy upp att, og du hev spilt dine fagre ord.
9 Janganlah menasihati orang bodoh; ia tidak akan menghargai nasihatmu itu.
For øyro på dåren skal du ikkje tala, for han vanvyrder visdommen i dine ord.
10 Jangan sekali-kali memindahkan batas tanah warisan atau mengambil tanah kepunyaan yatim piatu.
Flyt ikkje gamall merkestein, og kom ei inn på åkrane åt faderlause.
11 Sebab, TUHAN adalah pembela yang kuat dialah yang akan membela mereka melawan engkau.
For deira målsmann er sterk, han skal føra saki deira imot deg.
12 Perhatikanlah ajaran gurumu dan belajarlah sebanyak mungkin.
Vend hjarta ditt til age og øyro dine til kunnskaps ord!
13 Janganlah segan-segan mendidik anakmu. Jika engkau memukul dia dengan rotan, ia tak akan mati,
Lat ikkje guten vera utan age! Slær du han med riset, skal han ikkje døy.
Du slær han med riset, og sjæli hans bergar du frå helheim. (Sheol h7585)
15 Anakku, aku senang sekali kalau engkau bijaksana.
Son min, vert hjarta ditt vist, so gled seg og mitt hjarta,
16 Aku bangga bila mendengar engkau mengucapkan kata-kata yang tepat.
og nyro mine fegnast når lipporn’ dine talar det som rett er.
17 Janganlah iri hati kepada orang berdosa. Taatlah selalu kepada Allah
Lat ikkje hjarta ditt misunna syndarar, men stræva stødt etter gudlegdom.
18 supaya masa depanmu terjamin, dan harapanmu tidak hilang.
For då er du viss på ei framtid, og di von skal ei verta til inkjes.
19 Dengarkan, anakku! Jadilah bijaksana. Perhatikanlah sungguh-sungguh cara hidupmu.
Høyr du, son min, og vert vis, og lat hjarta ditt ganga beint fram på vegen.
20 Janganlah bergaul dengan pemabuk atau orang rakus,
Ver ikkje med millom vindrikkarar, millom deim som foret seg på kjøt.
21 sebab mereka akan menjadi miskin. Jika engkau tidur saja, maka tak lama lagi engkau akan berpakaian compang-camping.
For drikkar og storetar fatig vert, og svevn gjev fillor for klæde.
22 Taatilah ayahmu; sebab, tanpa dia engkau tidak ada. Apabila ibumu sudah tua, tunjukkanlah bahwa engkau menghargai dia.
Høyr på far din som avla deg, og vanvyrd ei mor di når ho vert gamall!
23 Ajaran yang benar, hikmat, didikan, dan pengertian--semuanya itu patut dibeli, tetapi terlalu berharga untuk dijual.
Kjøp sanning og sel henne ikkje, visdom og age og vit.
24 Seorang ayah akan gembira kalau anaknya mempunyai budi pekerti yang baik; ia akan bangga kalau anaknya bijaksana.
Storleg fegnast far til den rettferdige, og den som fær ein vis son, skal få gleda av han.
25 Semoga ayah ibumu bangga terhadapmu; semoga bahagialah wanita yang melahirkan engkau.
Lat far din og mor di gleda seg, og ho som fødde deg, fegnast.
26 Perhatikanlah baik-baik dan contohilah hidupku, anakku!
Son min, gjev meg hjarta ditt, og lat dine augo lika vegarne mine.
27 Perempuan nakal yang melacur adalah perangkap yang berbahaya.
For skjøkja er som djupe gravi og den framande kona som tronge brunnen,
28 Mereka menghadang seperti perampok dan membuat banyak laki-laki berzinah.
ja, ho ligg på lur som ein ransmann, og ho aukar talet på utrue folk.
29 Tahukah engkau apa yang terjadi pada orang yang minum anggur terlalu banyak, dan sering mengecap minuman keras? Orang itu sengsara dan menderita. Ia selalu bertengkar dan mengeluh. Matanya merah dan badannya luka-luka, padahal semuanya itu dapat dihindarinya.
Kven hev sorg? Kven hev sut? Kven hev dragsmål? Kven hev klagemål? Kven hev sjølvvalde sår? Kven hev dimsynte augo?
Dei som drygjer lenge hjå vinen, dei som kjem og smakar på mjøden.
31 Janganlah membiarkan anggur menggodamu, sekalipun warnanya sangat menarik dan nampaknya berkilauan dalam gelas serta mengalir masuk dengan nikmat ke dalam tenggorokan.
Sjå ikkje på vinen kor han raudnar, kor vænt han smiler i staupet! lett renn han ned.
32 Esok paginya engkau merasa seperti telah dipagut ular berbisa.
Men sidan han sting som ein slange og høgg som ein orm.
33 Matamu berkunang-kunang, pikiranmu kacau dan mulutmu mengoceh.
Då skal augo dine sjå rare syner, og hjarta ditt talar tull og tøv.
34 Engkau merasa seperti berada pada ujung tiang kapal di tengah lautan; kepalamu pusing dan engkau terhuyung-huyung.
Du vert som låg du i havsens djup, eller låg i toppen av mastri.
35 Lalu kau akan berkata, "Rupanya aku dipukul dan ditampar orang, tetapi aku tak dapat mengingat apa yang telah terjadi. Aduh, aku ngantuk sekali! Aku perlu minum lagi!"
«Dei slo meg, men det gjorde’kje vondt, dei banka meg, men eg kjende det ikkje. Når skal eg vakna? Eg vil få tak i endå meir.»
