Amsal 14

1 Rumah tangga dibangun oleh kebijaksanaan wanita, tapi diruntuhkan oleh kebodohannya.

Toute femme sage bâtit sa maison; mais la folle la ruine de ses mains.

2 Orang yang jujur takut dan hormat kepada TUHAN Allah; orang yang hidupnya tidak lurus menghina Dia.

Celui qui marche en sa droiture, révère l'Eternel; mais celui qui va de travers en ses voies, le méprise.

3 Karena pongahnya, orang bodoh suka membesarkan diri; orang bijaksana akan dilindungi oleh kata-katanya sendiri.

La verge d'orgueil est dans la bouche du fou; mais les lèvres des sages les garderont.

4 Tanpa lembu, hasil di ladang tak ada; dengan kekuatan lembu, panen akan berlimpah.

Où il n'y a point de bœuf, la grange est vide; et l'abondance du revenu provient de la force du bœuf.

5 Saksi yang jujur selalu mengatakan yang sesungguhnya, saksi yang tak dapat dipercaya selalu berdusta.

Le témoin véritable ne mentira [jamais]; mais le faux témoin avance volontiers des mensonges.

6 Orang sombong tak akan menjadi bijaksana, tapi orang cerdas belajar dengan mudah.

Le moqueur cherche la sagesse, et ne la trouve point; mais la science est aisée à trouver à l'homme intelligent.

7 Janganlah berkawan dengan orang dungu; tak ada yang dapat diajarkannya kepadamu.

Eloigne-toi de l'homme insensé, puisque tu ne lui as point connu de lèvres de science.

8 Orang bijaksana tahu bagaimana harus bertindak, orang bodoh tertipu oleh kebodohannya.

La sagesse de l'homme bien avisé est d'entendre sa voie; mais la folie des fous n'est que tromperie.

9 Orang bodoh tidak peduli apakah dosanya diampuni atau tidak; orang baik ingin diampuni dosanya.

Les fous pallient le délit; mais il n'y a que plaisir entre les hommes droits.

10 Suka maupun duka tersimpan dalam kalbu; orang lain tak dapat turut merasakannya.

Le cœur d'un chacun connaît l'amertume de son âme; et un autre n'est point mêlé dans sa joie.

11 Rumah orang baik tetap kokoh; rumah orang jahat akan roboh.

La maison des méchants sera abolie; mais le tabernacle des hommes droits fleurira.

12 Ada jalan yang kelihatannya lurus, tapi akhirnya jalan itu menuju maut.

Il y a telle voie qui semble droite à l'homme, mais dont l'issue sont les voies de la mort.

13 Di balik tawa mungkin ada tangis; kegembiraan dapat berakhir dengan kedukaan.

Même en riant le cœur sera triste, et la joie finit par l'ennui.

14 Orang jahat akan memetik buah kejahatannya, orang baik akan memetik buah kebaikannya.

Celui qui a un cœur hypocrite, sera rassasié de ses voies; mais l'homme de bien [le sera] de ce qui est en lui.

15 Orang bodoh percaya kepada setiap perkataan, orang bijaksana bertindak hati-hati.

Le simple croit à toute parole; mais l'homme bien avisé considère ses pas.

16 Orang berbudi selalu waspada dan menjauhi kejahatan, orang bodoh naik pitam, lalu merasa aman.

Le sage craint, et se retire du mal; mais le fou se met en colère, et se tient assuré.

17 Orang yang suka marah bertindak bodoh; orang bijaksana bersikap sabar.

L'homme colère fait des folies; et l'homme rusé est haï.

18 Orang yang tak berpengalaman akan menjadi bodoh; orang bijaksana akan bertambah pengetahuannya.

Les niais hériteront la folie; mais les bien-avisés seront couronnés de science.

19 Orang jahat akan tunduk kepada orang yang lurus hati, untuk mohon supaya dikasihani.

Les malins seront humiliés devant les bons, et les méchants, devant les portes du juste.

20 Orang miskin tidak disenangi bahkan oleh kawan-kawannya; tetapi orang kaya banyak sahabatnya.

Le pauvre est haï, même de son ami; mais les amis du riche sont en grand nombre.

21 Siapa menghina orang lain, berbuat dosa; siapa baik hati kepada orang miskin, akan bahagia.

Celui qui méprise son prochain s'égare; mais celui qui a pitié des débonnaires, est bienheureux.

22 Siapa mengusahakan yang baik, akan dipercaya dan mendapat hormat; siapa merencanakan yang jahat ada di jalan yang sesat.

Ceux qui machinent du mal ne se fourvoient-ils pas? Mais la bonté et la vérité seront pour ceux qui procurent le bien.

23 Dalam setiap usaha ada keuntungan; obrolan yang kosong membuat orang jatuh miskin.

En tout travail il y a quelque profit, mais le babil des lèvres ne tourne qu'à disette.

24 Orang bijaksana dipuji karena kebijaksanaannya, orang bodoh terkenal karena kebodohannya.

Les richesses des sages leur sont [comme] une couronne; mais la folie des fous n'est que folie.

25 Kalau seorang saksi berkata benar, ia menyelamatkan nyawa; kalau ia berbohong, ia mengkhianati sesamanya.

Le témoin véritable délivre les âmes; mais celui qui prononce des mensonges, n'est que tromperie.

26 Orang yang takwa kepada TUHAN menjadi tentram, dan keluarganya akan mempunyai perlindungan.

En la crainte de l'Eternel il y a une ferme assurance, et une retraite pour ses enfants.

27 Takwa kepada TUHAN adalah pangkal kebahagiaan; dan jalan untuk menghindari kematian.

La crainte de l'Eternel est une source de vie pour se détourner des filets de la mort.

28 Kejayaan raja terletak pada jumlah rakyatnya; tanpa rakyat ia tidak dapat berkuasa.

La puissance d'un Roi consiste dans la multitude du peuple; mais quand le peuple diminue, c'est l'abaissement du Prince.

29 Orang bijaksana tidak cepat marah; orang bodoh tidak dapat menahan dirinya.

Celui qui est lent à la colère, est de grande intelligence; mais celui qui est prompt à se courroucer, excite la folie.

30 Hati yang tenang menyehatkan badan; iri hati bagaikan penyakit yang mematikan.

Le cœur doux est la vie de la chair; mais l'envie est la vermoulure des os.

31 Siapa berbuat baik kepada orang miskin, menghormati Allahnya; siapa menindas orang lemah, menghina Penciptanya.

Celui qui fait tort au pauvre, déshonore celui qui l'a fait; mais celui-là l'honore, qui a pitié du nécessiteux.

32 Orang jahat binasa karena kejahatan, orang baik terlindung oleh ketulusannya.

Le méchant sera poussé au loin par sa malice; mais le juste trouve retraite [même] en sa mort.

33 Hikmat selalu ada di dalam pikiran orang berbudi; tapi tertindas dalam pikiran orang bodoh.

La sagesse repose au cœur de l'homme intelligent; et elle est même reconnue au milieu des fous.

34 Keadilan dan kebaikan mengangkat martabat bangsa, tapi dosa membuat bangsa menjadi hina.

La justice élève une nation; mais le péché est l'opprobre des peuples.

35 Raja senang kepada pegawai yang cakap; tapi ia marah kepada pegawai yang tak dapat menjalankan tugas.

Le Roi prend plaisir au serviteur prudent; mais son indignation sera contre celui qui lui fait déshonneur.