Dagiti Proverbio 28

1 Agtaray dagiti managdakdakes uray no awan ti mangkamkamat kadakuada, ngem dagiti agar-aramid iti umno ket natured a kas iti urbon a leon.

The wicked run away even when no one is chasing them, but the good have the trusting boldness of lions.

2 Gapu iti basol ti daga, addaan daytoy kadagiti mangiturturay, ngem babaen iti tao nga addaan iti pannakaawat ken pannakaammo, agpautto daytoy iti atiddug a tiempo.

When a country is in rebellion, it has many rulers, but a ruler who is wise and knowledgeable provides strength and continuity.

3 Ti maysa a napanglaw a tao a mangidaddadanes kadagiti padana a napanglaw ket kas iti bumayakabak a tudo nga awan ibatina a taraon.

When someone poor oppresses the poor, it's like heavy rain that beats down the crops.

4 Dagiti mangtallikod iti linteg ket dayawenda dagiti nadangkes a tattao, ngem guraen ida dagiti agtultulnog iti linteg.

People who reject the law praise the wicked, but those who keep the law fight against them.

5 Saan a maawatan dagiti dakes a tattao ti hustisia, ngem maawatan dagiti mangsapsapul kenni Yahweh dagiti amin a banag.

Evil people understand nothing about justice, but those who follow the Lord understand it completely.

6 Nasaysayaat ti napanglaw a tao nga agbibiag iti kinatarnawna, ngem iti nabaknang a tao a dakes dagiti aramidna.

Better to be poor and have integrity than to be devious and rich.

7 Ti agtungtungpal iti linteg ket maysa nga anak nga addaan iti pannakaawat, ngem ti tao a kadua dagiti narawet ket ibabainna ti amana.

If you keep the law, you're a wise son, but if you keep bad company you shame your father.

8 Ti agur-urnong iti kinabaknangna babaen iti nangato a panangporsiyentona iti ipapautangna ket ur-urnongenna ti kinabaknangna a maipaayto iti tao a naasi kadagiti napanglaw a tattao.

Anyone who gets rich through charging interest and profiteering is only storing it up for someone who is kind to the poor.

9 No adda saan a dumdumngeg iti linteg, uray pay ti kararagna ket makarimon.

God hates the prayers of people who disregard the law.

10 Ti siasinoman a mangiturong iti nalinteg iti dakes a wagas ket matnag iti bukodna nga abut, ngem maaddaan iti nasayaat a tawid ti awan basolna.

Those who lead good people astray into evil ways will fall into their own traps, but the innocent will receive a good reward.

11 Ti baknang a tao ket mabalin a masirib iti bukodna a panagkita, ngem matakuatanto isuna ti napanglaw a tao nga addaan iti pannakaawat.

The rich see themselves as wise, but poor people with insight see right through them.

12 Inton adda balligi para kadagidiay agar-aramid iti umno, addanto naindaklan a dayag, ngem inton bumangon dagiti nadangkes, aglemmeng dagiti tattao.

When good people win, everyone celebrates, but when the wicked come to power, people hide.

13 Ti mangilemlemmeng kadagiti basolna ket saan a rumang-ay, ngem ti agbabawi ken tumallikod kadagitoy ket makaassianto.

People who hide their sins won't succeed, but those who confess and renounce their sins will be shown kindness.

14 Naragsak ti maysa a tao a kanayon nga agbibiag nga addaan iti panagraem, ngem ti siasinoman a mangpatangken iti pusona ket mariribukanto.

Blessed are those who always respect the Lord, but those who are stubborn end up in a lot of trouble.

15 Kas iti agngerngernger a leon wenno agdakdakiwas nga oso ti kaiyarigan ti nadangkes a mangiturturay kadagiti napanglaw a tattao.

A wicked ruler lording it over poor people is like a roaring lion or a charging bear.

16 Maysa a naranggas a mangidadanes ti kaiyarigan ti mangiturturay nga awanan iti pannakaawat, ngem ti manggurgura iti kinaulbod ket pumautto dagiti aldawna.

An unwise ruler thoroughly extorts his people, but one who refuses to profit illegally will live long.

17 No nagbiddut ti maysa a tao gapu ta adda pinagsayasayna ti darana, aglemmengto isuna agingga a matay, ket awanto ti tumulong kenkuana.

Someone guilty of murder will go on running away from it until they die. Don't try and stop them.

18 Natalgedto ti siasinoman nga agbiag nga addaan iti kinatarnaw, ngem dagus a matnag ti agbibiag iti nakillo a wagas.

If you have integrity, you'll be kept safe, but if you live deviously, you'll fall.

19 Ti tao a mangtrabtrabaho iti dagana ket maaddaanto iti adu a taraon, ngem maaddaanto iti adu a rigat ti siasinoman a mangsurot iti awan serserbina nga aramid.

If you cultivate the land you'll have plenty of food, but if you chase fantasies you'll end up with nothing.

20 Ti napudno a tao ket maaddaanto iti adu a bendision, ngem madusanto ti tao a bumaknang iti apagbiit.

If you're trustworthy, you'll be richly rewarded; but if you try to get rich quick, you won't go unpunished.

21 Saan a nasayaat a mangipakita iti panangidumduma, ngem agbasol ti tao para iti sangapidaso a tinapay.

Showing favoritism isn't good, but some people will do wrong just for a piece of bread.

22 Kamkamaten ti naimot a tao ti kinabaknang, ngem saanna ammo nga umayto kenkuana ti kinarigat.

Envious people are in a rush to get rich; they don't realize they'll end up poor.

23 Ti siasinoman a mangtubngar iti maysa a tao ket makasarakto iti ad-adu a pabor manipud kenkuana ngem ti maysa a tao a mangpatpatiray-ok kenkuana babaen iti dilana.

Honest criticism is appreciated later far more than flattery.

24 Siasinoman a mangtakaw iti sanikua ti ama wenno inana nga ibagana a, “Saan a basol dayta,” kadua isuna ti manangdadael.

A man who robs his father and mother, and says, “It's not a crime,” is one step away from becoming a murderer.

25 Mangparnuay iti apa ti naagum a tao, ngem rumang-ay ti agtaltalek kenni Yahweh.

Greedy people stir up trouble, but those who trust in the Lord will be successful.

26 Maag ti agtaltalek iti bukodna a bagi, ngem ti siasinoman nga agbibiag iti kinasirib ket maiyadayo manipud iti peggad.

People who trust their own minds are foolish, but those who follow wise ways will be kept safe.

27 Awan pagkurangan ti mangtultulong kadagiti napanglaw, ngem siasinoman a saan a mangikaskaso kadakuada ket aglak-amto iti adu a lunod.

If you give to the poor, you won't be in need; but if you look the other way, you'll have many curses.

28 No bumileg dagiti nadangkes, aglemmeng dagiti tattao, ngem no mapukaw dagiti nadangkes, umadu dagiti agar-aramid iti umno.

When the wicked come to power, people hide; but when they fall, the good do well.