< Dagiti Proverbio 23 >

1 No makisangoka a mangan iti maysa a turay, paliiwem a nasayaat ti adda iti sangoanam,
Si tu es à table avec un grand, fais attention à ce qui est devant toi.
2 ket mangikabilka iti kampit iti karabukobmo no sika tay tao a pagaayatna ti mangan iti adu a taraon.
Mets un couteau à ta gorge, si tu as trop d'avidité.
3 Saanmo a tarigagayan dagiti naimas a taraon, ta taraon daytoy ti kinaulbod.
Ne convoite pas ses mets délicats, c'est un aliment trompeur.
4 Saanka nga agtrabaho iti kasta unay tapno bumaknangka; ammom koma no kaanoka nga aginana.
Ne te tourmente pas pour devenir riche, abstiens-toi d'y appliquer ton intelligence.
5 No dagita matam ket masisirap iti kuarta, agpukaw daytoy, ket kasla giddato nga iyunnatna dagiti payakna sa tumayab iti tangatang a kasla agila.
Veux-tu poursuivre du regard ce qui va s'évanouir? Car la richesse se fait des ailes, et, comme l'aigle, elle s'envole vers les cieux.
6 Saanmo a kankanen ti taraon ti dakes a tao- isu ti tao a nabayagen a kumitkita iti taraonmo- ken saanmo a tarigagayan dagiti naimas a taraonna,
Ne mange pas le pain de l'homme envieux, et ne convoite pas ses mets délicats;
7 ta isuna tay kita iti tao a mangbilbilang ti gatad ti taraon. Kunana kenka, “Manganka ken uminomka!” ngem saan a dayta ti adda iti pusona.
car il ne vaut pas plus que les pensées de son âme. « Mange et bois, » te dira-t-il; mais son cœur n'est pas avec toi.
8 Kayatmo pay ketdin nga isarua ti sangabassit a nakanmo, ket sayang laeng ti panagyamanmo kenkuana.
Tu vomiras le morceau que tu as mangé, et tu en seras pour tes belles paroles.
9 Saanmo a kasarsarita ti maag, ta umsiennanto dagiti nasirib a sasaom.
Ne parle pas aux oreilles de l'insensé, car il méprisera la sagesse de tes discours.
10 Saanmo nga iyakar ti nagkakauna a mohon wenno agumen dagiti talon dagiti ulila,
Ne déplace pas la borne antique, et n'entre pas dans le champ des orphelins.
11 ta napigsa ti Mannubbotda, ket isunanto ti mangirupir iti kalinteganda a maibusor kenka.
Car leur vengeur est puissant: il défendra leur cause contre toi.
12 Ipapusom dagiti sursuro, ken denggem dagiti sasao iti kinasirib.
Applique ton cœur à l'instruction, et tes oreilles aux paroles de la science.
13 Saanka a bumdeng a mangisuro iti ubing, ta no bautem isuna, saan isuna a matay.
N'épargne pas la correction à l'enfant; si tu le frappes de la verge, il ne mourra point.
14 No bautem isuna, maisalakanmo ti kararuana manipud iti sheol. (Sheol h7585)
Tu le frappes de la verge, et tu délivres son âme du schéol. (Sheol h7585)
15 Anakko, no nasirib ta pusom, naragsak met ngarud toy pusok;
Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur, à moi aussi, sera dans la joie.
16 agrag-o toy kaunggak no agisawsawang dagita bibigmo iti nasayaat.
Mes entrailles tressailliront d'allégresse, quand tes lèvres diront ce qui est droit.
17 Saanmo nga ipalubos nga apalan ta pusom dagiti managbasol, ngem itultuloymo ketdi ti agbuteng kenni Yahweh iti inaldaw.
Que ton cœur n'envie pas les pécheurs, mais qu'il reste toujours dans la crainte de Yahweh;
18 Awan duadua nga adda masakbayan ket saanto a mapukaw ti namnamam.
car il y a un avenir, et ton espérance ne sera pas anéantie.
19 Dumngegka, anakko, ket agbalinka a masirib ken agbiagka iti umno a wagas.
Ecoute, mon fils, et sois sage; dirige ton cœur dans la voie droite.
20 Saanka a makikadua kadagiti mammartek, wenno kadagiti narawet a mangan iti karne,
Ne sois pas parmi les buveurs de vin, parmi ceux qui se gorgent de viandes;
21 ta pumanglawto dagiti mammartek ken narawet, ket agkawesdanto iti rutay rutay.
car le buveur et le gourmand s'appauvrissent, et la somnolence fait porter des haillons.
22 Dengggem ti amam a nangiputot kenka ken saanmo a laisen ti inam inton bumaket isuna.
Ecoute ton père, lui qui t'a engendré, et ne méprise pas ta mère, quand elle est devenue vieille.
23 Arigna a gatangem ti kinapudno, ngem saanmo nga ilaklako; arigna a gatangem ti kinasirib, panangisuro ken pannakaawat.
Acquiers la vérité, et ne la vend pas, la sagesse, l'instruction et l'intelligence.
24 Agrag-o iti kasta unay ti ama ti tao nga agar-aramid iti nalinteg, ken agragsak met ti makin-anak iti maysa a masirib nga anak.
Le père du juste est dans l'allégresse, celui qui donne le jour à un sage en aura de la joie.
25 Maragsakan koma da amam ken inam ken agrag-o koma ti nangisikog kenka.
Que ton père et ta mère se réjouissent! Que celle qui t'a enfanté soit dans l'allégresse!
26 Anakko, itedmo kaniak ta pusom, ket paliiwen koma dagita matam dagiti wagasko.
Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux gardent mes voies:
27 Ta ti maysa a balangkantis ket maiyarig iti nauneg nga abut, ken maiyarig met iti akikid nga abut ti asawa ti sabali pay a lalaki.
car la courtisane est une fosse profonde, et l'étrangère un puits étroit.
28 Aglemlemmeng isuna nga agur-uray a kas iti agtatakaw, ken papaaddoenna ti bilang dagiti nagulib iti sangkataoan.
Elle dresse des embûches comme pour une proie et elle augmente parmi les hommes le nombre des prévaricateurs.
29 Siasino aya ti kakaasi? Siasino aya ti agladladingit? Siasino aya ti makirangranget? Siasino aya ti agrekreklamo? Siasino aya ti nasugatan nga awan gapgapuna? Siasino aya ti limmablabbaga ti matana?
Pour qui les ah? Pour qui les hélas? Pour qui les disputes? Pour qui les murmures? Pour qui les blessures sans raison? Pour qui les yeux rouges?...
30 Dagidiay naigamer iti arak, dagidiay agin-inom iti naglalaok nga arak.
Pour ceux qui s'attardent auprès du vin, pour ceux qui vont goûter du vin aromatisé.
31 Saanmo a kitkitaen ti arak no nalabaga daytoy, no rumimat-rimat ti uneg ti kopa ken mayat ti panagaruyotna.
Ne regarde pas le vin: comme il est vermeil; comme il donne son éclat dans la coupe, comme il coule aisément.
32 Iti udina, kumagat a kasla karasaen ken kumagat a kasla nagita nga uleg.
Il finit par mordre comme un serpent, et par piquer comme un basilic.
33 Makakitanto dagiti matam kadagiti karkarna a banbanag, ket agisawangto ta pusom kadagiti saan nga um-umno a banbanag.
Tes yeux se porteront sur des étrangères, et ton cœur tiendra des discours pervers.
34 Agbalinkanto a maysa kadagiti matmaturog kadagiti nangangato a taaw wenno agid-idda kadagiti tali ken kawar ti barko.
Tu seras comme un homme couché au milieu de la mer, comme un homme endormi au sommet d'un mât.
35 “Kinabildak!” kunamto, “ngem saanak a nasaktan. Pinang-ordak, ngem diak narikna. Kaanoakto a makariing? Mangbirukak pay iti sabali a mainum.”
« On m'a frappé... Je n'ai point de mal! On m'a battu... Je ne sens rien!... Quand me réveillerai-je?... Il m'en faut encore! »

< Dagiti Proverbio 23 >