Dagiti Proverbio 18
1 Ti tao a mangiyad-adayo iti bagina ket mangbirbiruk iti bukodna a tarigagay, ken kabusorna ti nasayaat a panangikeddeng.
A man who wishes to separate from friends seeks excuses; but at all times he will be liable to reproach.
2 Saan a makasarak ti maysa a maag iti ragsak iti pannakaawat, ngem iti laeng panangipakaammona iti adda iti pusona.
A senseless man feels no need of wisdom, for he is rather led by folly.
3 No dumteng ti nadangkes a tao, kakuyogna a dumteng ti pananguyaw-kakuyogna ti panangpabain ken panangumsi.
When an ungodly man comes into a depth of evils, he despises [them]; but dishonour and reproach come upon him.
4 Dagiti isawsawang ti ngiwat ti tao ket maiyarig iti naguuneg a danum; ti burayok ti kinasirib ket maiyarig iti agay-ayus a waig.
A word in the heart of a man is a deep water, and a river and fountain of life spring forth.
5 Saan a nasayaat nga ayunan dagiti nadangkes, wenno ipaidam ti hustisia kadagiti agar-aramid iti nalinteg.
[It is] not good to accept the person of the ungodly, nor [is it] holy to pervert justice in judgement.
6 Dagiti bibig ti maysa a maag ti mangipapaay kenkuana iti panagririri, ken agaw-awis ti ngiwatna iti pannakabaot.
The lips of a fool bring [him] into troubles, and his bold mouth calls for death.
7 Ti ngiwat ti maysa a maag ti mismo a pakadadaelanna, ken siloanna ti bagina babaen kadagiti mismo a bibigna.
A fool's mouth is ruin to him, and his lips are a snare to his soul.
8 Dagiti sasao ti maysa a managtsismis ket kasla taraon a naimas, ket dumanonda kadagiti kaunggan a paset ti bagi.
Fear casts down the slothful; and the souls of the effeminate shall hunger.
9 Kasta met, a ti naliway iti trabahona ket kabsat ti tao nga adu ti madaddadaelna.
A man who helps not himself by his labour is brother of him that ruins himself.
10 Ti nagan ni Yahweh ket kasla natibker a torre; natalged ti tao nga agar-aramid iti nalinteg nga agkamang iti daytoy.
The name of the Lord is of great strength; and the righteous running to it are exalted.
11 Ti kinabaknang ti nabaknang ket arigna nga isu ti nasarikedkedan a siudadna, ken ti panangipagarupna ket nangato a pader daytoy.
The wealth of a rich man is a strong city; and its glory casts a broad shadow.
12 Sakbay ti pannakadadaelna, napalangguad ti puso ti maysa a tao, ngem umun-una ti panagpakumbaba sakbay ti pannakaitan-ok.
Before ruin a man's heart is exalted, and before honour it is humble.
13 Ti tao a sumungbat sakbay a dumngeg-isu ti kinamaag ken pakaibabainanna.
Whoso answers a word before he hears [a cause], it is folly and reproach to him.
14 Ti espiritu ti maysa a tao ket makalasat iti panagsakit, ngem siasino koma ti makaibtur iti naburak nga espiritu?
A wise servant calms a man's anger; but who can endure a faint-hearted man?
15 Ti puso ti nalaing ket makagun-od iti pannakaammo, ken ti masirib a tao ket birbirukenna daytoy.
The heart of the sensible [man] purchases discretion; and the ears of the wise seek understanding.
16 Ti sagut ti maysa a tao ket mabalin a manglukat iti dalan ken mangipan kenkuana iti sangoanan ti maysa a napateg a tao.
A man's gift enlarges him, and seats him amongst princes.
17 Kasla pudno ti umuna a mangikalintegan iti kasona agingga a dumteng ti kabusorna a mangpalutpot kenkuana.
A righteous man accuses himself at the beginning of his speech, but when he has entered upon the attack, the adversary is reproved.
18 Ti panagbibinnunot ket urnosenna dagiti riri ken pagsisinaenna dagiti agkabusor.
A silent [man] quells strifes, and determines between great powers.
19 Ti panagballigim a mangay-ayo iti napasakitan a kabsat ket narigrigat ngem iti panagballigim a mangparmek iti natibker a siudad, ken ti panagapa ket maiyarig kadagiti balunet iti maysa a palasio.
A brother helped by a brother is as a strong and high city; and is [as] strong as a [well]-founded palace.
20 Mapno ti tian ti tao gapu iti bunga ti bibigna; mapnek isuna babaen iti maapit dagiti bibigna.
A man fills his belly with the fruits of his mouth; and he shall be satisfied with the fruits of his lips.
21 Ti patay ken biag ket adda iti pannakabalin ti dila, ken dagiti mangayat iti daytoy ket kanendanto ti bungana.
Life and death are in the power of the tongue; and they that rule it shall eat the fruits thereof.
22 Ti siasinoman a makabirok iti asawa a babai ket makabirok iti nasayaat a banag ken makaawat iti pabor manipud kenni Yahweh.
He that has found a good wife has found favours, and has received gladness from God. [He that puts away a good wife, puts away a good thing, and he that keeps an adulteress is foolish and ungodly.]
23 Agpakpakaasi ti marigrigat a tao, ngem nagubsang ti panangsungbat ti nabaknang a tao.
24 Ti mangibagbaga nga adu ti gagayyemna ket maipan iti pannakadadael babaen kadagitoy, ngem adda gayyem a nasingsinged ngem iti maysa a kabsat.
