Dagiti Proverbio 17
1 Nasaysayaat ti maaddaan iti kinatalna a nabuyugan iti namaga a sangkasakmol a tinapay ngem ti balay a napnoan iti panagrambak a nabuyogan iti panagaapa.
Melior est buccella sicca cum gaudio, quam domus plena victimis cum iurgio.
2 Iturayan ti nasirib nga adipen ti anak nga agar-aramid iti nakababain ken makibingayto isuna iti tawid a kasla maysa isuna kadagiti agkakabsat.
Servus sapiens dominabitur filiis stultis, et inter fratres hereditatem dividet.
3 Ti pagguguran ket para iti pirak ken ti horno ket para iti balitok, ngem daldalusan ni Yahweh dagiti puso.
Sicut igne probatur argentum, et aurum camino: ita corda probat Dominus.
4 Ti tao nga agar-aramid iti dakes ket dumdumngeg kadagiti agsasao iti nadangkes a wagas; ipangpangag ti ulbod a tao dagiti agsasao iti dakes.
Malus obedit linguae iniquae: et fallax obtemperat labiis mendacibus.
5 Siasinoman a mangum-umsi kadagiti napanglaw ket lalaisenna ti Nangparsua kenkuana, ken madusa ti tao nga agragrag-o gapu iti kinaawan gasat dagiti dadduma.
Qui despicit pauperem, exprobrat factori eius: et qui ruina laetatur alterius, non erit impunitus.
6 Dagiti appo ti korona dagiti natataenganen, ken dagiti nagannak ti mangmangiyeg iti dayaw kadagiti annakda.
Corona senum filii filiorum: et gloria filiorum patres eorum.
7 Ti nasayaat a sao ket saan a maitutop para iti maag; ad-adda a saan a maitutop dagiti ulbod a bibig iti pamilia ti ari.
Non decent stultum verba composita: nec principem labium mentiens.
8 Ti pasuksok ket kasla bato a maar-aramat iti panagsalamangka ti tao a mangit-ited iti daytoy; uray sadinoman ti turongenna, agballigi isuna.
Gemma gratissima, expectatio praestolantis: quocumque se vertit, prudenter intelligit.
9 Ti siasinoman a mangpalabas iti maysa a nagkuranganda kenkuana ket makabirok iti ayat, ngem ti tao a mangul-ulit iti maysa a banag ket paad-adaywenna dagiti nasinged a gagayyemna.
Qui celat delictum, quaerit amicitias: qui altero sermone repetit, separat foederatos.
10 Ti panangtubngar ket umuneg iti kaunggan ti tao nga addaan pannakaawat, abakna ti sangagasut a saplit iti maag.
Plus proficit correptio apud prudentem, quam centum plagae apud stultum.
11 Birbiruken laeng ti dakes a tao ti panagsukirna, isu nga addanto naranggas a mensahero a maibaon a maibusor kenkuana.
Semper iurgia quaerit malus: angelus autem crudelis mittetur contra eum.
12 Nasaysayaat ti makasabat iti oso a natakawan kadagiti annakna, ngem ti makasabat iti maag iti kinamaagna.
Expedit magis ursae occurrere raptis foetibus, quam fatuo confidenti in stultitia sua.
13 No adda maysa a tao a mangisupapak iti dakes iti naimbag, saanto a pulos a panawan ti kinadakes ti balayna.
Qui reddit mala pro bonis, non recedet malum de domo eius.
14 Ti pagrugian ti riri ket kas iti tao a nangibulos iti danum nga agayus iti sadinoman, isu nga adaywam ti riri sakbay a mairugi daytoy.
Qui dimittit aquam, caput est iurgiorum: et antequam patiatur contumeliam, iudicium deserit.
15 Siasinoman a mangwayawaya kadagiti nadangkes a tattao wenno mangdusa kadagiti agar-aramid iti nalinteg— dagitoy a tattao ket agpapada a makarimon kenni Yahweh.
Qui iustificat impium, et qui condemnat iustum, abominabilis est uterque apud Deum.
16 Apay pay laeng nga agbayad ti maag tapno makasursuro iti kinasirib no saanna met a kabaelan ti makasursuro?
Quid prodest stulto habere divitias, cum sapientiam emere non possit? Qui altum facit domum suam, quaerit ruinam: et qui evitat discere, incidet in mala.
17 Ti maysa a gayyem ket managayat iti amin a tiempo, ken tumpuar ti maysa a kabsat iti tiempo ti pannakariribuk.
Omni tempore diligit qui amicus est: et frater in angustiis comprobatur.
18 Ti tao nga awan nakemna ket mangpatalged kadagiti karkari ken agbalin nga akinrebbeng kadagiti utang ti kaarrubana.
Stultus homo plaudet manibus cum spoponderit pro amico suo.
19 Ti siasinoman a makinkayat iti riri, kaykayatna met ti basol; ti tao nga agar-aramid iti nangato unay a balandra iti ruanganna, itultulokna met nga adda tultulang a matukkol.
Qui meditatur discordias, diligit rixas: et qui exaltat os suum, quaerit ruinam.
20 Ti maysa a tao nga addaan iti saan a nasayaat a puso, saan a pulos a makasarak iti nasayaat; matnag iti pannakadidigra ti tao nga addaan iti ulbod a dila.
Qui perversi cordis est, non inveniet bonum: et qui vertit linguam, incidet in malum.
21 Ti siasinoman a maaddaan iti putot a maag ket mangmangiyeg iti ladingit iti bagina; saan nga agrag-o ti siasinoman nga ama iti maag nga anak.
Natus est stultus in ignominiam suam: sed nec pater in fatuo laetabitur.
22 Ti naragsak a puso ket nasayaat nga agas, ngem ti naburak nga espiritu ket mangpamaga kadagiti tultulang.
Animus gaudens aetatem floridam facit: spiritus tristis exiccat ossa.
23 Aw-awaten ti nadangkes a tao ti pasuksok tapno ballikugenna dagiti wagas ti kinalinteg.
Munera de sinu impius accipit, ut pervertat semitas iudicii.
24 Ti tao nga addaan pannakaawat, iturturongna ti bagina iti kinasirib, ngem dagiti mata dagiti maag ket naiturong iti nagpatinggaan ti daga.
In facie prudentis lucet sapientia: oculi stultorum in finibus terrae.
25 Ti maag nga anak ket ladingit iti amana ken saem iti babai a nangipasngay kenkuana.
Ira patris, filius stultus: et dolor matris quae genuit eum.
26 Kasta met a saan a pulos a nasayaat ti panangdusa iti tao nga agar-aramid iti nalinteg; wenno saan a nasayaat a sapliten dagiti natakneng a tattao.
Non est bonum, damnum inferre iusto: nec percutere principem, qui recta iudicat.
27 Ti tao nga addaan pannakaammo agus-usar iti bassit a sasao, ken managteppel ti tao nga addaan pannakaawat.
Qui moderatur sermones suos, doctus et prudens est: et pretiosi spiritus vir eruditus.
28 Uray ti maag ket maipagarup a masirib no naulimek isuna; no ikaemna ti ngiwatna, maibilang a nalaing isuna.
Stultus quoque si tacuerit, sapiens reputabitur: et si compresserit labia sua, intelligens.
