Dagiti Proverbio 14
1 Ti masirib a babai ur-urnosenna ti balayna, ngem ti maag a babai ket daddadaelenna daytoy babaen kadagiti mismo wagasna.
Every wise woman buildeth her house: but the foolish plucketh it down with her hands.
2 Ti agbibiag a nalinteg ket addaan iti panagbuteng kenni Yahweh, ngem ti saan a napudno iti wagasna ket um-umsienna ni Yahweh.
He that walketh in his uprightness feareth Yhwh: but he that is perverse in his ways despiseth him.
3 Manipud iti ngiwat ti maag tumaud ti kinatangsitna, ngem dagiti bibig dagiti masirib ti mangsalaknib kadakuada.
In the mouth of the foolish is a rod of pride: but the lips of the wise shall preserve them.
4 No awan ti baka, nadalus ti kulloong, ngem mabalin a maadda ti nawadwad nga apit babaen iti pigsa ti baka.
Where no oxen are, the crib is clean: but much increase is by the strength of the ox.
5 Ti napudno a saksi saan nga agul-ulbod, ngem ti palso a saksi agisawsawng iti inuulbod.
A faithful witness will not lie: but a false witness will utter lies.
6 Ti tao a mangipagpagarup a nalalaing isuna ngem iti dadduma ket kasla mangbirbiruk iti kinasirib ket awan mabirukanna, ngem nalaka nga umay ti pannakaammo iti tao a masirib.
A scorner seeketh wisdom, and findeth it not: but knowledge is easy unto him that understandeth.
7 Adaywam ti maag a tao, ta awan ti maadalmo kenkuana.
Go from the presence of a foolish man, when thou perceivest not in him the lips of knowledge.
8 Ti kinasirib ti nanakem a tao ket ti panangawatna iti bukodna a biag, ngem ti kinamaag dagiti maag ket panangallilaw.
The wisdom of the prudent is to understand his way: but the folly of fools is deceit.
9 Manglalais dagiti maag no maidaton ti daton a para iti basol, ngem pagbibingayan dagiti nalinteg ti pabor.
Fools make a mock at sin: but among the righteous there is favour.
10 Ammo ti puso ti bukodna a kinasaem, ket awan ganggannaet a makabingay iti rag-ona.
The heart knoweth his own bitterness; and a stranger doth not intermeddle with his joy.
11 Madadael ti balay dagiti nadangkes a tattao, ngem rumangpaya ti tolda dagiti nalinteg a tattao.
The house of the wicked shall be overthrown: but the tabernacle of the upright shall flourish.
12 Adda dalan a kasla nalinteg iti panagkita ti maysa a tao, ngem ti pagtungpalanna ket iti laeng patay.
There is a way which seemeth right unto a man, but the end thereof are the ways of death.
13 Mabalin nga agkatawa ti maysa a puso ngem makarikna latta ti ut-ot, ken mabalin a ti rag-o ket agtungpal laeng iti panagladingit.
Even in laughter the heart is sorrowful; and the end of that mirth is heaviness.
14 Gun-odento ti tao a saan a napudno ti maiparbeng iti wagasna, ngem gun-odento ti nasayaat a tao ti rumbeng kenkuana.
The backslider in heart shall be filled with his own ways: and a good man shall be satisfied from himself.
15 Ti tao a saan a nasursuroan ket mamati iti amin a banbanag, ngem ti nanakem a tao ket ad-adalenna dagiti addangna.
The simple believeth every word: but the prudent man looketh well to his going.
16 Ti masirib a tao ket addaan iti panagbuteng ken ad-adaywanna ti dakes, ngem sitatalek ti maag a mangikkat iti ballaag.
A wise man feareth, and departeth from evil: but the fool rageth, and is confident.
17 Ti tao a nalaka nga agunget ket agar-aramid kadagiti minamaag a banbanag, ken ti tao nga agar-aramid kadagiti dakes a panggep ket magurgura.
He that is soon angry dealeth foolishly: and a man of wicked devices is hated.
18 Tawiden dagiti saan a nasursuroan a tattao ti kinanengneng ngem napalikmutan iti pannakaammo dagiti nanakem a tattao.
The simple inherit folly: but the prudent are crowned with knowledge.
19 Dagiti dakes ket agruknoyto iti sangoanan dagiti naimbag, ken dagiti nadangkes agruknoyto kadagiti ruangan dagiti nalinteg.
The evil bow before the good; and the wicked at the gates of the righteous.
20 Ti tao a napanglaw ket magurgura uray pay kadagiti kakaduana, ngem ti tao a nabaknang ket adu ti gagayyemna.
The poor is hated even of his own neighbour: but the rich hath many friends.
21 Agbasbasol ti tao a mangipakpakita iti gurana iti kaarrubana, ngem naragsak ti tao a mangipakpakita iti nasayaat kadagiti napanglaw.
He that despiseth his neighbour sinneth: but he that hath mercy on the poor, happy is he.
22 Saan aya a dagiti agpangpanggep iti kinadakes ket maiyaw-awan? Ngem dagiti agpangpanggep iti nasayaat ket umawat iti kinapudno iti tulag ken kinamatalek.
Do they not err that devise evil? but mercy and truth shall be to them that devise good.
23 Tumaud ti gunggona manipud kadagiti amin a nagbannogan, ngem no ti adda laeng ket sao, mangiturong daytoy iti kinapanglaw.
In all labour there is profit: but the talk of the lips tendeth only to penury.
24 Ti balangat dagiti masirib a tattao ket ti kinabaknangda, ngem ti kinamaag dagiti maag ket mangmangiyeg kadakuada iti ad-adda pay a kinamaag.
The crown of the wise is their riches: but the foolishness of fools is folly.
25 Ti napudno a saksi ket is-ispalenna ti biag, ngem ti palso a saksi ket agisawsawang iti inuulbod.
A true witness delivereth souls: but a deceitful witness speaketh lies.
26 No ti maysa a tao ket agbuteng kenni Yahweh, addaan met isuna iti panagtalek kenni Yahweh; dagitoy a banbanag ket kaslanto natibker a lugar a salaknib para kadagiti annak dagiti tattao.
In the fear of Yhwh is strong confidence: and his children shall have a place of refuge.
27 Ti panagbuteng kenni Yahweh ket maiyarig a burayok ti biag, tapno maadaywan ti tao dagiti silo ti patay.
The fear of Yhwh is a fountain of life, to depart from the snares of death.
28 Ti dayag ti ari ket masarakan kadagiti adu a tattaona, ngem no awan ti tattao ket madadael ti prinsipe.
In the multitude of people is the king’s honour: but in the want of people is the destruction of the prince.
29 Ti tao a naanus ket addaan dakkel a pannakaawat, ngem ti tao a nalaka nga agpungtot ket mangitantan-ok iti kinamaag.
He that is slow to wrath is of great understanding: but he that is hasty of spirit exalteth folly.
30 Ti nasayaat a panagpanpanunot ket biag ti bagi, ngem runrunoten ti apal dagiti tultulang.
A sound heart is the life of the flesh: but envy the rottenness of the bones.
31 Ti mangidaddadanes kadagiti napanglaw ket ilunlunodna ti Nangparsua kenkuana, ngem ti mangipakpakita iti nasayaat kadagiti agkasapulan ket mangpadpadayaw kenni Yahweh.
He that oppresseth the poor reproacheth his Maker: but he that honoureth him hath mercy on the poor.
32 Ti nadangkes a tao ket ipabpababa dagiti dakes nga aramidna, ngem ti nalinteg a tao ket addaan iti pagkamangan uray iti patay.
The wicked is driven away in his wickedness: but the righteous hath hope in his death.
33 Agtaltalinaed ti sirib iti puso ti addaan pannakaawat, ngem uray kadagiti maag ket ipakpakaammona ti bagina.
Wisdom resteth in the heart of him that hath understanding: but that which is in the midst of fools is made known.
34 Ti panagaramid iti umno ti mangitantan-ok iti nasion, ngem ti basol ket pakaibabainan ti siasinoman a tao.
Righteousness exalteth a nation: but sin is a reproach to any people.
35 Ti pabor ti ari ket adda iti adipen a nanakem, ngem ti ungetna ket maipaay iti agar-aramid iti pakaibabainan.
The king’s favour is toward a wise servant: but his wrath is against him that causeth shame.
