< Dagiti Proverbio 1 >

1 Dagiti proverbio ni Solomon nga anak ni David, ti ari ti Israel.
LOS proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:
2 Mangisuro dagitoy a proverbio iti kinasirib ken sursuro, mangisuro kadagiti sasao iti pudno a pannakaawat,
Para entender sabiduría y doctrina; para conocer las razones prudentes;
3 tapno maawatyo koma ti pannakailinteg tapno agbiagkayo babaen iti panangaramid iti umno, nalinteg, ken maiparbeng.
Para recibir el consejo de prudencia, justicia, y juicio y equidad;
4 Mangted met dagitoy a proverbio iti kinasirib kadagiti saan a nasuroan, ken mangted iti pannakaammo ken kinatimbeng kadagiti agtutubo.
Para dar sagacidad á los simples, y á los jóvenes inteligencia y cordura.
5 Dumngeg koma dagiti nasirib a tattao ket manayunan ti pannakasursuroda, ken makagun-od koma dagiti mannakaawat a tattao iti pannakatarabay,
Oirá el sabio, y aumentará el saber; y el entendido adquirirá consejo;
6 tapno maawatanda dagiti proverbio, pagsasao, ken dagiti sasao dagiti nasirib a tattao ken dagiti burburtiada.
Para entender parábola y declaración; palabras de sabios, y sus dichos oscuros.
7 Ti panagbuteng kenni Yahweh ket isu ti pangrugian iti pannakaammo— laisen dagiti maag ti kinasirib ken disiplina.
El principio de la sabiduría es el temor de Jehová: los insensatos desprecian la sabiduría y la enseñanza.
8 Anakko, denggem dagiti sursuro ti amam, ken saanmo a baybay-an dagiti annuroten ti inam;
Oye, hijo mío, la doctrina de tu padre, y no desprecies la dirección de tu madre:
9 agbalindanto a makaay-ayo a balangat ti ulom ken kuwintas iti tengngedmo.
Porque adorno de gracia serán á tu cabeza, y collares á tu cuello.
10 Anakko, no awisendaka dagiti managbasol iti basolda, agkedkedka a sumurot kadakuada.
Hijo mío, si los pecadores te quisieren engañar, no consientas.
11 No kunaenda, “Kumuyogka kadakami, mangpadaantayo iti patayentayo, aglemmengtayo ket mangdaruptayo lattan kadagiti inosente a tattao.
Si dijeren: Ven con nosotros, pongamos asechanzas á la sangre, acechemos sin motivo al inocente;
12 Alun-onentayo ida a sibibiag, kas iti panangala ti sheol kadagiti nasalun-at, ket pagbalinentayo ida a kas kadagiti matmatnag iti abut. (Sheol h7585)
Los tragaremos vivos como el sepulcro, y enteros, como los que caen en sima; (Sheol h7585)
13 Makasaraktayo kadagiti amin a kita dagiti napapateg a banbanag; punnoentayo dagiti balbalaytayo kadagiti tinakawtayo kadagiti dadduma.
Hallaremos riquezas de todas suertes, henchiremos nuestras casas de despojos;
14 Makikappengka kadakami; pagbalinentayo a maymaysa ti supottayo.”
Echa tu suerte entre nosotros; tengamos todos una bolsa:
15 Anakko, saanka a makipagna kadakuada iti dayta a dalan; saanmo nga idisdiso ta sakam iti pagpagnaanda;
Hijo mío, no andes en camino con ellos; aparta tu pie de sus veredas:
16 tumartaray dagiti sakada iti kinadakes ken agdardarasda a mangpasayasay iti dara.
Porque sus pies correrán al mal, é irán presurosos á derramar sangre.
17 Ta awan serserbina nga agipakatka iti iket a mangtiliw iti billit kabayatan a kumitkita ti billit.
Porque en vano se tenderá la red ante los ojos de toda ave;
18 Agpadpadaan dagitoy a tattao a mangpapatayto met laeng kadagiti mismo a bagbagida— mangipakpakatda iti palab-og para kadagiti mismo a bagbagida.
Mas ellos á su propia sangre ponen asechanzas, y á sus almas tienden lazo.
19 Kasta dagiti wagas ti amin a tao a manggunggun-od kadagiti kinabaknang babaen iti kinakillo; dagiti banag a nagun-od babaen iti saan a maiparbeng a wagas ti mangpukawto kadagiti biag dagiti kumpet iti daytoy.
Tales son las sendas de todo el que es dado á la codicia, [la cual] prenderá el alma de sus poseedores.
20 Agpukpukkaw ti kinasirib iti kalsada, ipigpigsana ti timekna kadagiti nagtengngaan ti ili;
La sabiduría clama de fuera, da su voz en las plazas:
21 aglaawlaaw isuna iti nagsasabatan dagiti kalsada, iti pagserkan dagiti ruangan ti siudad ket kunkunana,
Clama en los principales lugares de concurso; en las entradas de las puertas de la ciudad dice sus razones:
22 “Dakayo nga awanan iti kinasirib, kasano pay kapaut aya ti panangay-ayatyo iti saanyo a maaw-awatan? Dakayo a mananglais, kasano pay kabayag aya ti panangragragsakyo iti pananglalaisyo, ken dakayo a maag, kasano pay kabayag aya a gurguraenyo ti kinalaing?
¿Hasta cuándo, oh simples, amaréis la simpleza, y los burladores desearán el burlar, y los insensatos aborrecerán la ciencia?
23 Denggenyo ti panangbabalawko; ibukbukkonto dagiti kapanunotak kadakayo; ipakaammokto dagiti sasaok kadakayo.
Volveos á mi reprensión: he aquí yo os derramaré mi espíritu, y os haré saber mis palabras.
24 Immawagak ket saankayo a dimngeg; Inyunnatko ti imak, ngem awan ti nangikaskaso.
Por cuanto llamé, y no quisisteis; extendí mi mano, y no hubo quien escuchase;
25 Ngem saanyo nga inkankano dagiti amin a sursurok ken saanyo nga impangag ti panangtubtubngarko.
Antes desechasteis todo consejo mío, y mi reprensión no quisisteis:
26 Katawaakto ti pannakadidigrayo, laisenkayonto inton dumteng ti panagbuteng—
También yo me reiré en vuestra calamidad, y me burlaré cuando [os] viniere lo que teméis;
27 inton dumteng a kasla bagyo ti kasta unay a butengyo ket iyanginnakayo ti didigra a kas iti alipugpog, inton dumteng ti panagrigat ken panagtuok kadakayo.
Cuando viniere como una destrucción lo que teméis, y vuestra calamidad llegare como un torbellino; cuando sobre vosotros viniere tribulación y angustia.
28 Iti kasta ket awagandakto, ngem saanakto a sumungbat; kastanto unay ti panangawagda kaniak, ngem saandakto a masarakan.
Entonces me llamarán, y no responderé; buscarme han de mañana, y no me hallarán:
29 Gapu ta kagurada ti pannakaammo ken saanda a pinili ti agbuteng kenni Yahweh,
Por cuanto aborrecieron la sabiduría, y no escogieron el temor de Jehová,
30 saanda a sinurot ti sursurok, ken linaisda amin a panangilintegko.
Ni quisieron mi consejo, y menospreciaron toda reprensión mía:
31 Kanendanto ti bunga dagiti aramidda, ket mapnekdanto babaen iti bunga dagiti panggepda.
Comerán pues del fruto de su camino, y se hartarán de sus consejos.
32 Mapapatayto dagiti saan a nasuroan inton tumallikudda, ket ti di panangikaskaso dagiti maag ti mangdadaelto kadakuada.
Porque el reposo de los ignorantes los matará, y la prosperidad de los necios los echará á perder.
33 Ngem ti siasinoman a dumngeg kaniak ket agbiagto a sitatalged ken aginananto a sitatalged nga awanan iti panagbuteng iti didigra.”
Mas el que me oyere, habitará confiadamente, y vivirá reposado, sin temor de mal.

< Dagiti Proverbio 1 >