Levitico 25
1 Nagsao ni Yahweh kenni Moises idiay Bantay Sinai, imbagana,
And the LORD spoke unto Moses in mount Sinai, saying:
2 “Agsaoka kadagiti Israelita ket ibagam kadakuada, 'Inton mapankayo iti daga nga itedko kadakayo, ket masapul nga paginanaen ti daga tapno ngilinen ti Aldaw a Panaginana para kenni Yahweh.
Speak unto the children of Israel, and say unto them: When ye come into the land which I give you, then shall the land keep a sabbath unto the LORD.
3 Masapul a mulaanyo ti taltalonyo iti las-ud iti innem a tawen, ken iti las-ud iti innem a tawen ket masapul nga arbasanyo ti kaubasanyo ken apitenyo ti bungada.
Six years thou shalt sow thy field, and six years thou shalt prune thy vineyard, and gather in the produce thereof.
4 Ngem iti maikapito a tawen, masapul a mangilin ti natalna a Panaginana ti daga, maysa a Panaginana para kenni Yahweh. Masapul a saanyo a mulaan dagiti taltalonyo wenno arbasan ti kaubasanyo.
But in the seventh year shall be a sabbath of solemn rest for the land, a sabbath unto the LORD; thou shalt neither sow thy field, nor prune thy vineyard.
5 Masapul a saanyo nga ipaapit dagiti aniaman a nagtubo lattan, ket masapul a saanyo nga ipaapit dagiti aniaman nga ubas a nagtubo kadagiti saanyo a naarbasan a lanut. Tawen daytoy iti natalna a panaginana para iti daga.
That which groweth of itself of thy harvest thou shalt not reap, and the grapes of thy undressed vine thou shalt not gather; it shall be a year of solemn rest for the land.
6 Aniaman nga agtubo iti saan a nataripato a daga kabayatan ti Tawen a Panaginana ket taraon para kadakayo. Dakayo, dagiti lallaki ken babbai nga adipenyo, dagiti matangtangdanan nga adipenyo ken dagiti ganggannaet a makipagnanaed kadakayo ket mabalin nga agapit iti taraon.
And the sabbath-produce of the land shall be for food for you: for thee, and for thy servant and for thy maid, and for thy hired servant and for the settler by thy side that sojourn with thee;
7 Ken dagiti dingwenyo ken dagiti atap nga ayup ket mabalin a mangan iti aniaman kadagiti ibunga iti daga.
and for thy cattle, and for the beasts that are in thy land, shall all the increase thereof be for food.
8 Masapul a mangbilangkayo iti pito a Tawen a Panaginana, dayta ket, mamimpito a sagpipito a tawen, tapno addanto iti pito a tawen a Panaginana, nga agdagup iti 49 a tawen.
And thou shalt number seven sabbaths of years unto thee, seven times seven years; and there shall be unto thee the days of seven sabbaths of years, even forty and nine years.
9 Kalpasanna, masapul a puyotanyo iti napigsa ti trumpeta iti sadinoman iti maikasangapulo nga aldaw iti maikapito a bulan. Iti Aldaw ti Pannakapakawan ti basol ket masapul a puyotanyo ti trumpeta iti entero a dagayo.
Then shalt thou make proclamation with the blast of the horn on the tenth day of the seventh month; in the day of atonement shall ye make proclamation with the horn throughout all your land.
10 Masapul nga idatonyo ti maikalimapulo a tawen kenni Yahweh ken iwaragawagyo ti pannakawayawaya iti entero a daga kadagiti amin nga agnanaed iti daytoy. Daytoy ket Tawen ti Panagisubli para kadakayo, a dagiti sanikua ken dagiti tagabu ket masapul a maisubli kadagiti pamiliada.
And ye shall hallow the fiftieth year, and proclaim liberty throughout the land unto all the inhabitants thereof; it shall be a jubilee unto you; and ye shall return every man unto his possession, and ye shall return every man unto his family.
11 Ti maikalimapulo a tawen ket Tawen ti Panagisubli para kadakayo. Masapul a saankayo nga agmula wenno agapit. Kanenyo ti aniaman a nagtubo lattan, ken apitenyo dagiti ubas a nagtubo kadagiti saan a naarbasan a lanut.
A jubilee shall that fiftieth year be unto you; ye shall not sow, neither reap that which groweth of itself in it, nor gather the grapes in it of the undressed vines.
12 Ta Tawen ti Panagisubli daytoy, nga agbalinto a nasantoan para kadakayo. Masapul a kanenyo dagiti bunga dagiti nagtubo lattan kadagiti taltalonyo.
For it is a jubilee; it shall be holy unto you; ye shall eat the increase thereof out of the field.
13 Masapul nga isubliyo iti tunggal maysa ti bukodna a sanikua iti daytoy a Tawen ti Panagisubli.
In this year of jubilee ye shall return every man unto his possession.
14 No aglakokayo iti aniaman a daga iti kaarrubayo wenno gumatangkayo iti daga iti kaarrubayo, saanyo a sauren wenno pagaramidan iti dakes ti tunggal maysa.
And if thou sell aught unto thy neighbour, or buy of thy neighbour's hand, ye shall not wrong one another.
15 No gumatangkayo iti daga iti kaarrubayo, bilangenyo dagiti tawen ken dagiti mula a mabalin a maapit agingga iti sumaruno a Tawen ti Panagisubli. Masapul a panunoten met dayta ti kaarrubayo nga agilaklako iti daga.
According to the number of years after the jubilee thou shalt buy of thy neighbour, and according unto the number of years of the crops he shall sell unto thee.
16 Ti ad-adu a bilang iti tawen agingga iti sumaruno a Tawen ti Panagisubli ket panginaenna ti gatad ti daga, ken ti basbassit a bilang dagiti tawen agingga iti sumaruno a Tawen ti Panagisubli ket palakaenna ti gatad daytoy, gapu ta ti bilang dagiti maapit manipud iti daga para iti baro nga akinkukua ket mainaig iti bilang dagiti tawen sakbay iti sumaruno a Tawen ti Panagisubli.
According to the multitude of the years thou shalt increase the price thereof, and according to the fewness of the years thou shalt diminish the price of it; for the number of crops doth he sell unto thee.
17 Masapul a saanyo a sauren wenno pagaramidan iti dakes ti tunggal maysa; ngem ketdi, masapul a raemenyo ti Diosyo, ta Siak ni Yahweh a Diosyo.
And ye shall not wrong one another; but thou shalt fear thy God; for I am the LORD your God.
18 Ngarud, masapul nga agtulnogkayo kadagiti bilbilinko, salimetmetanyo dagiti lintegko, ken tungpalenyo dagitoy. Ket agbiagkayonto a sitatalged iti daga.
Wherefore ye shall do My statutes, and keep Mine ordinances and do them; and ye shall dwell in the land in safety.
19 Pataudento ti daga dagiti bungana, ken mapnekayonto a mangen ket agbiagkayo sadiay a sitatalged.
And the land shall yield her fruit, and ye shall eat until ye have enough, and dwell therein in safety.
20 Nalabit nga ibagayo, “Anianto ti kanenmi iti maikapito a tawen? Kitaem, saankami a makamula wenno makaapit.”
And if ye shall say: 'What shall we eat the seventh year? behold, we may not sow, nor gather in our increase';
21 Ibaonkonto ti bendissionko kadakayo iti maikanem a tawen, ket mangipaayto daytoy iti umdas nga apit para iti tallo a tawen.
then I will command My blessing upon you in the sixth year, and it shall bring forth produce for the three years.
22 Agmulakayonto iti maikawalo a tawen ket agtultuloykayonto a mangan manipud kadagiti bunga iti napalabas a tawen ken ti naipenpen a taraon. Agingga a dumteng ti panagaapit iti maikasiam a tawen, mabalinkayonto a mangan manipud kadagiti taraon a naipenpen kadagiti napalabas a tawen.
And ye shall sow the eighth year, and eat of the produce, the old store; until the ninth year, until her produce come in, ye shall eat the old store.
23 Masapul a saan a mailako ti daga iti baro a mangtagikua iti daytoy nga agnanayon, gapu ta kukuak ti daga. Ganggannaetkayo amin ken saankayo nga agnanayon nga agnaed iti dagak.
And the land shall not be sold in perpetuity; for the land is Mine; for ye are strangers and settlers with Me.
24 Masapul a bigbigenyo ti kalintegan ti panangsubbot iti amin a daga a magun-odyo; masapul nga palubosanyo ti daga a gatangen met laeng ti pamilia a nanggatanganyo iti daytoy.
And in all the land of your possession ye shall grant a redemption for the land.
25 No pimmanglaw ti padayo nga Israelita, ket gapu iti dayta, inlakona ti sumagmamano a sanikuana, ket mabalin nga umay ti kaasetgan a kabagianna ket gatangenna met laeng ti sanikua nga inlakona kadakayo.
If thy brother be waxen poor, and sell some of his possession, then shall his kinsman that is next unto him come, and shall redeem that which his brother hath sold.
26 No awan ti kabagian ti maysa a tao a mangsubbot iti sanikuana, ngem no rimmang-ay isuna ket kabaelannan a subboten daytoy,
And if a man have no one to redeem it, and he be waxen rich and find sufficient means to redeem it;
27 mabalinna ngarud a bilangen dagiti tawen manipud idi nailako ti daga ket bayadanna ti udina iti tao a nangilakoanna iti daytoy. Ket mabalinnan ti agsubli iti bukodna a sanikua.
then let him count the years of the sale thereof, and restore the overplus unto the man to whom he sold it; and he shall return unto his possession.
28 Ngem no saanna a kabaelan a sublien ti dagana, ket agtalinaed ti daga nga inlakona a kukua ti gimmatang agingga iti Tawen ti Panagisubli. Iti Tawen ti Panagisubli, maisublinto ti daga iti tao a nangilako iti daytoy, ket agsublinto ti sigud nga akinkukua iti sanikuana.
But if he have not sufficient means to get it back for himself, then that which he hath sold shall remain in the hand of him that hath bought it until the year of jubilee; and in the jubilee it shall go out, and he shall return unto his possession.
29 No ilako ti maysa a tao ti balay nga adda iti napaderan a siudad, ket mabalinna met laeng a gatangen daytoy iti las-ud iti maysa a tawen kalpasan a nailako daytoy. Adda karbenganna a mangsubbot iti daytoy iti las-ud iti makatawen.
And if a man sell a dwelling-house in a walled city, then he may redeem it within a whole year after it is sold; for a full year shall he have the right of redemption.
30 No saan a masubbot ti balay iti las-ud iti makatawen, ti balay nga adda iti napaderan a siudad ket agbalinto nga agnanayon a sanikua ti tao a gimmatang iti daytoy, agingga iti henerasion dagiti kaputotanna. Saanto a maisubli dayta a balay iti Tawen ti Panagisubli.
And if it be not redeemed within the space of a full year, then the house that is in the walled city shall be made sure in perpetuity to him that bought it, throughout his generations; it shall not go out in the jubilee.
31 Ngem dagiti babbalay kadagiti barbarrio nga awan iti pader iti aglawlawda ket maibilang a sanikua a kasla kadagiti taltalon iti pagilian. Mabalin met laeng a gatangen dagitoy, ken masapul a maisubli dagitoy iti tawen ti panagisubli.
But the houses of the villages which have no wall round about them shall be reckoned with the fields of the country; they may be redeemed, and they shall go out in the jubilee.
32 Nupay kasta, dagiti babbalay a kukua dagiti Levita kadagiti siudadda ket mabalin a subboten iti aniaman a tiempo.
But as for the cities of the Levites, the houses of the cities of their possession, the Levites shall have a perpetual right of redemption.
33 No saan a subboten ti maysa a Levita ti balay nga inlakona, ket masapul a maisubli ti balay a nailako a masarakan iti siudad iti Tawen ti Panagisubli, ta dagiti babbalay kadagiti siudad dagiti Levita ket sanikuada manipud kadagiti tattao ti Israel.
And if a man purchase of the Levites, then the house that was sold in the city of his possession, shall go out in the jubilee; for the houses of the cities of the Levites are their possession among the children of Israel.
34 Ngem dagiti taltalon iti aglawlaw dagiti siudadda ket saan a mabalin a mailako gapu ta agnanayon a sanikua dagiti Levita dagitoy.
But the fields of the open land about their cities may not be sold; for that is their perpetual possession.
35 No pumanglaw ti padayo nga umili, ket saannan a kabaelan a biagen ti bagina, ket masapul a tulonganyo isuna a kas iti panangtulongyo iti maysa a ganggannaet wenno siasinoman a makipagnanaed kadakayo a kas ganggannaet.
And if thy brother be waxen poor, and his means fail with thee; then thou shalt uphold him: as a stranger and a settler shall he live with thee.
36 Saanyo a paanakan ti impabulodyo kenkuana wenno padasen a pagganansiaan isuna iti aniaman a wagas, ngem raemenyo ti Diosyo tapno makapagtultuloy a makipagnaed ti kabsatyo kadakayo.
Take thou no interest of him or increase; but fear thy God; that thy brother may live with thee.
37 Saanyo isuna a pautangan iti kuarta ken paanakanyo daytoy, wenno lakoan isuna iti taraonyo tapno agganansiakayo.
Thou shalt not give him thy money upon interest, nor give him thy victuals for increase.
38 Siak ni Yahweh a Diosyo, a nangiruar kadakayo iti daga ti Egipto, tapno maitedko kadakayo ti daga ti Canaan, ken tapno agbalinak a Diosyo.
I am the LORD your God, who brought you forth out of the land of Egypt, to give you the land of Canaan, to be your God.
39 No pumanglaw ti padayo nga umili ket ilakona ti bagina kadakayo, masapul a saanyo isuna a pagtrabahoen a kasla maysa a tagabu.
And if thy brother be waxen poor with thee, and sell himself unto thee, thou shalt not make him to serve as a bondservant.
40 Tratoenyo isuna a kas maysa a matangtangdanan nga adipen. Masapul a kasla maysa isuna a tao a saan nga agnanayon a makipagnanaed kadakayo. Agserbinto isuna kadakayo agingga iti Tawen ti Panagisubli.
As a hired servant, and as a settler, he shall be with thee; he shall serve with thee unto the year of jubilee.
41 Ket panawannakayonto, a kaduana dagiti annakna, ket agsublinto isuna iti bukodna a pamilia ken iti sanikua dagiti ammana.
Then shall he go out from thee, he and his children with him, and shall return unto his own family, and unto the possession of his fathers shall he return.
42 Ta isuda dagiti adipenko nga inruarko iti daga ti Egipto. Saanda a mailako a kas kadagiti tagabu.
For they are My servants, whom I brought forth out of the land of Egypt; they shall not be sold as bondmen.
43 Masapul a saankayo nga agturay kadakuada a siraranggas, ngem masapul a raemenyo ti Diosyo.
Thou shalt not rule over him with rigour; but shalt fear thy God.
44 Para kadagiti tagabuyo a lallaki ken babbai, a mabalinyo nga alaen manipud kadagiti nasion nga agnanaed iti aglawlawyo, mabalinyo ti gumatang kadagiti tagabu manipud kadakuada.
And as for thy bondmen, and thy bondmaids, whom thou mayest have: of the nations that are round about you, of them shall ye buy bondmen and bondmaids.
45 Mabalinyo met ti gumatang kadagiti tagabu manipud kadagiti ganggannaet a makipagnanaed kadakayo, dayta ket manipud kadagiti pamiliada nga adda kadakayo, dagiti ubbing a naiyanak iti dagayo. Mabalinyo ida a tagikuaen.
Moreover of the children of the strangers that do sojourn among you, of them may ye buy, and of their families that are with you, which they have begotten in your land; and they may be your possession.
46 Mabalinyo iti mangipaay kadagiti kasta a tagabu a kas tawid para kadagiti annakyo a tagikuaenda inton mataykayo. Mabalinyo ti gumatang a kanayon manipud kadakuada kadagiti tagabuyo, ngem masapul a saankayo nga agturay a siraranggas kadagiti kakabsatyo nga Israelita.
And ye may make them an inheritance for your children after you, to hold for a possession: of them may ye take your bondmen for ever; but over your brethren the children of Israel ye shall not rule, one over another, with rigour.
47 No bumaknang ti ganggannaet wenno ti maysa a tao a saan nga agnanayon a makipagnanaed kadakayo, ken no pumanglaw ti maysa kadagiti padayo nga Israelita ket ilakona ti bagina iti dayta a ganggannaet, wenno iti maysa iti kameng ti pamilia ti ganggannaet,
And if a stranger who is a settler with thee be waxen rich, and thy brother be waxen poor beside him, and sell himself unto the stranger who is a settler with thee, or to the offshoot of a stranger's family,
48 kalpasan a nagatang ti padayo nga Israelita, mabalin met laeng isuna a gatangen. Mabalin isuna a subboten ti maysa kadagiti kameng iti pamiliana.
after that he is sold he may be redeemed; one of his brethren may redeem him;
49 Mabalin a ti ulitegna, wenno ti anak a lalaki ti ulitegna, ti mangsubbot kenkuana, wenno siasinoman nga asideg a kabagianna manipud iti pamiliana. Wenno, no rimmamng-ay isuna, mabalinna a subboten ti bagina.
or his uncle, or his uncle's son, may redeem him, or any that is nigh of kin unto him of his family may redeem him; or if he be waxen rich, he may redeem himself.
50 Masapul a makiuman isuna iti tao a gimmatang kenkuana; masapul a bilangenda dagiti tawen manipud iti tawen nga inlakona ti bagina iti gimmatang kenkuana agingga iti Tawen ti Panagisubli. Ti gatad iti pannakasubbotna ket masapul a mabilang segun iti tangdan ti matangtangdanan nga adipen, para iti bilang dagiti tawen a mabalin nga ituloyna ti panagtrabahona iti gimmatang kenkuana.
And he shall reckon with him that bought him from the year that he sold himself to him unto the year of jubilee; and the price of his sale shall be according unto the number of years; according to the time of a hired servant shall he be with him.
51 No adu pay ti tawen agingga iti Tawen ti Panagisubli, masapul nga agbayad isuna para iti pannakasubbotna iti gatad iti kuarta a kaibatugan iti bilang dagidiay a tawen.
If there be yet many years, according unto them he shall give back the price of his redemption out of the money that he was bought for.
52 No adda laeng iti bassit a tawtawen agingga iti Tawen ti Panagisubli, masapul ngarud a makiuman isuna iti gimmatang kenkuana tapno bilangenda dagiti nabati a tawtawen sakbay iti Tawen ti Panagisubli, ket masapul a bayadanna ti pannakasubbotna segun iti bilang dagiti tawen.
And if there remain but few years unto the year of jubilee, then he shall reckon with him; according unto his years shall he give back the price of his redemption.
53 Masapul a matrato isuna a kasla maysa a matangtangdanan a tao iti tunggal tawen. Masapul a siguraduenyo a saan a naranggas ti pannakatratona.
As a servant hired year by year shall he be with him; he shall not rule with rigour over him in thy sight.
54 No saan a masubbot isuna babaen kadagitoy a wagas, ket masapul ngarud nga agserbi isuna agingga iti Tawen ti Panagisubli, isuna ken dagiti annakna a kaduana.
And if he be not redeemed by any of these means, then he shall go out in the year of jubilee, he, and his children with him.
55 Para kaniak, dagiti Israelita ket adipen. Isuda dagiti adipenko nga inruarko manipud iti daga ti Egipto. Siak ni Yahweh a Diosyo.'”
For unto Me the children of Israel are servants; they are My servants whom I brought forth out of the land of Egypt: I am the LORD your God.
