Eclesiastes 10
1 Kas ti panangpabangsit dagiti natay a tumatayab iti pabanglo, kasta met a ringbawan ti bassit a kinamaag ti kinatan-ok ken kinasirib.
Dead flies cause a perfumer’s perfume To send forth a stink; The precious by reason of wisdom—By reason of honor—a little folly!
2 Adda iti makannawan ti puso ti nasirib a tao, ngem adda ti makannigid ti puso ti maag.
The heart of the wise [is] at his right hand, And the heart of a fool at his left.
3 No magmagna ti maag iti dalan, kurang ti panagpanpanunotna, panpaneknekanna iti tunggal maysa a maag isuna.
And also, when he that is a fool Is walking in the way, his heart is lacking, And he has said to everyone, “He [is] a fool.”
4 No makaunget kenka ti mangiturturay, saanmo a panawan ti trabahom. Mapagulimek ti kinatalna ti kasta unay a pungtot.
If the spirit of the ruler goes up against you, do not leave your place, For yielding quiets great sinners.
5 Adda kinadakes a nakitak iti baba ti init, maysa a biddut nga agtataud iti mangiturturay:
There is an evil I have seen under the sun, As ignorance that goes out from the ruler,
6 Maik-ikkan iti panangidaulo a saad dagiti maag, kabayatan a maikkan iti nababa a saad dagiti naballigi a lallaki.
He has set the fool in many high places, And the rich sits in a low place.
7 Nakakitaak kadagiti tagabu nga agluglugan kadagiti kabalyo, ken magmagna iti daga a kasla tagabu dagiti naballigi a lallaki.
I have seen servants on horses, And princes walking as servants on the earth.
8 Siasinoman nga agkali iti abut ket mabalin a matnag iti daytoy, ken no adda mangrebba iti pader, mabalin a kagaten isuna ti uleg.
Whoever is digging a pit falls into it, And whoever is breaking a hedge, a serpent bites him.
9 Siasinoman nga agtikap kadagiti bato ket mabalin a madangran babaen kadagitoy, ken ti tao nga agbalsig ti kayo ket agpeggad iti daytoy.
Whoever is removing stones is grieved by them, Whoever is cleaving trees endangered by them.
10 No namudel ti landok a patadem, ken saan nga asaen ti tao daytoy, masapul ngarud nga ad-adu a pigsa ti usarenna, ngem mangipapaay ti kinasirib iti pagimbagan para iti panagballigi.
If the iron has been blunt, And he has not sharpened the face, Then he increases strength, And wisdom [is] advantageous to make right.
11 No kimmagat ti uleg sakbay a napaamo, ket awanen ngarud ti pagimbagan para iti mangpapaamo.
If the serpent bites without enchantment, Then there is no advantage to a master of the tongue.
12 Naparabur dagiti sasao ti nasirib a tao, ngem alun-unen dagiti bibig ti maag ti bagina.
Words of the mouth of the wise [are] gracious, And the lips of a fool swallow him up.
13 Kas mangrugi a rummuar dagiti sasao iti ngiwat ti maag, rummuar ti kinamaag, ken iti pagleppasan ti panagsasaona ket rummuar ti nadangkes a kinamauyong.
The beginning of the words of his mouth [is] folly, And the latter end of his mouth [Is] mischievous madness.
14 Papaaduen ti maag dagiti sasao, ngem awan ti makaammo no ania ti dumteng. Siasino ti makaammo no ania ti dumteng kalpasanna?
And the fool multiplies words: “Man does not know that which is—And that which is after him, who declares to him?”
15 Ti kinagaed nga agtrabaho dagiti maag ti mangbannog kadakuada, a saanda payen nga ammo ti dalan nga agturong iti ili.
The labor of the foolish wearies him, In that he has not known to go to the city.
16 Adda ti riribuk iti daga no ubing ti ariyo, ken mangrugi nga agrambak dagiti mangidadauloyo iti agsapa!
Woe to you, O land, when your king [is] a youth, And your princes eat in the morning.
17 Ngem naragsak ti daga no ti ariyo ket anak dagiti natatakneng, ken mangan dagiti mangidadauloyo no tiempon ti pannangan ken aramidenda dayta para iti pigsa ken saan a para iti kinamammartek!
Blessed are you, O land, When your king [is] a son of nobles, And your princes eat in due season, For might, and not for drunkenness.
18 Gapu iti kinasadut, agbayukyok ti atep, ken agtedted ti balay gapu kadagiti sadut nga ima.
By slothfulness is the wall brought low, And by idleness of the hands the house drops.
19 Agisagana dagiti tattao iti taraon para ti katkatawa, mangiyeg ti arak iti ragsak iti biag, ken sungbatan ti kuarta ti pagkasapulan para kadagiti amin a banbanag.
For mirth they are making a feast, And wine makes life joyful, And the silver answers with all.
20 Saanmo nga ilunod ti ari, saan uray iti panunotmo, ken saanmo nga ilunod dagiti nababaknang a tattao iti kuartom. Ta mabalin nga awiten ti billit iti tangatang dagiti sasaom; mabalin nga iwaras ti aniaman nga adda payyakna ti maysa a banag.
Even in your mind do not revile a king, And in the inner parts of your bed-chamber do not revile the rich: For a bird of the heavens causes the voice to go, And a possessor of wings declares the word.
