Példabeszédek 23
1 Mikor leülsz enni az uralkodóval, szorgalmasan reá vigyázz, ki van előtted.
Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
2 És kést tégy a torkodra, ha mértékletlen vagy.
I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
3 Ne kivánd az ő csemegéit; mert ezek hazug étkek.
Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
4 Ne fáraszd magadat ebben, hogy meggazdagulj; ez ilyen testi eszességedtől szünjél meg.
Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
5 Avagy a te szemeidet veted-é arra? holott az semmi, mert olyan szárnyakat szerez magának nagy hamar, mint a saskeselyű, és az ég felé elrepül!
Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
6 Ne egyél az irígy szeműnek étkéből, és ne kivánd az ő csemegéit;
Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
7 Mert mint a ki számítgatja a falatot magában, olyan ő: egyél és igyál, azt mondja te néked; de azért nem jó akarattal van tehozzád.
Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
8 A te falatodat, a melyet megettél, kihányod; és a te ékes beszédidet csak hiába vesztegeted.
Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
9 A bolondnak hallására ne szólj; mert megútálja a te beszédidnek bölcseségét.
Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
10 Ne mozdítsd meg a régi határt, és az árváknak mezeibe ne kapj;
Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
11 Mert az ő megváltójuk erős, az forgatja az ő ügyöket ellened!
Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
12 Add a te elmédet az erkölcsi tanításra, és a te füleidet a bölcs beszédekre.
Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
13 Ne vond el a gyermektől a fenyítéket; ha megvered őt vesszővel, meg nem hal.
Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
Będziesz je bił rózgą, a jego duszę ocalisz od piekła. (Sheol h7585)
15 Szerelmes fiam, ha bölcs lesz a te elméd, örvendez a lelkem nékem is.
Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
16 És vígadoznak az én veséim, a te ajkaidnak igazmondásán.
I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
17 Ne irígykedjék a te szíved a bűnösökre; hanem az Úr félelmében légy egész napon;
Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
18 Mert ennek bizonyos vége van; a te várakozásod meg nem csalatkozik.
Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
19 Hallgass te, fiam, engem, hogy légy bölcs, és jártasd ez úton szívedet.
Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
20 Ne légy azok közül való, a kik borral dőzsölnek; azok közül, a kik hússal dobzódnak.
Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
21 Mert a részeges és dobzódó szegény lesz, és rongyokba öltöztet az aluvás.
Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
22 Hallgasd a te atyádat, a ki nemzett téged; és meg ne útáld a te anyádat, mikor megvénhedik.
Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
23 Szerezz igazságot, és el ne adj; bölcseséget és erkölcsöt és eszességet.
Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
24 Igen örül az igaznak atyja, és a bölcsnek szülője annak vígadoz.
Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
25 Vígadjon a te atyád és a te anyád, és örvendezzen a te szülőd.
Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
26 Adjad, fiam, a te szívedet nékem, és a te szemeid az én útaimat megőrizzék.
Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
27 Mert mély verem a tisztátalan asszony, és szoros kút az idegen asszony.
Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
28 És az, mint a tolvaj leselkedik, és az emberek közt a hitetleneket szaporítja.
Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
29 Kinek jaj? kinek oh jaj? kinek versengések? kinek panasz? kinek ok nélkül való sebek? kinek szemeknek veressége?
U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
30 A bornál mulatóknak, a kik mennek a jó bor kutatására.
Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
31 Ne nézd a bort, mily veres színt játszik, mint mutatja a pohárban az ő csillogását; könnyen alá csuszamlik,
Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
32 Végre, mint a kígyó, megmar, és mint a mérges kígyó, megcsíp.
Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
33 A te szemeid nézik az idegen asszonyt, és a te elméd gondol gonoszságot.
Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
34 És olyan leszel, mint a ki fekszik a tenger közepiben, és a ki fekszik az árbóczfának tetején.
I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
35 Ütöttek engem, nékem nem fájt; vertek, nem éreztem! Mikor ébredek fel? Akkor folytatom, ismét megkeresem azt.
[Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
