Példabeszédek 22

1 Kivánatosb a jó hírnév nagy gazdagságnál; ezüstnél és aranynál a kedvesség jobb.

Cenniejsze [jest] dobre imię niż wielkie bogactwa, a przychylność lepsza niż srebro i złoto.

2 A gazdag és szegény összetalálkoznak, mindkettőt pedig az Úr szerzi.

Bogaty i ubogi spotykają się, PAN jest stwórcą obydwu.

3 Az eszes meglátja a bajt és elrejti magát; a bolondok pedig neki mennek és kárát vallják.

Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, ale prości idą dalej i ponoszą karę.

4 Az alázatosságnak bére az Úr félelme, gazdagság és tisztesség és élet.

Owocem pokory i bojaźni PANA jest bogactwo, chwała i życie.

5 Tövisek és tőrök vannak a gonosznak útában; a ki megőrzi a maga lelkét, távol jár azoktól.

Ciernie i sidła [są] na drodze przewrotnego; kto strzeże swej duszy, trzyma się z dala od nich.

6 Tanítsd a gyermeket az ő útjának módja szerint; még mikor megvénhedik is, el nem távozik attól.

Pouczaj dziecko w drodze, którą ma iść, a gdy się zestarzeje, nie odstąpi od niej.

7 A gazdag a szegényeken uralkodik, és szolgája a kölcsönvevő a kölcsönadónak.

Bogaty panuje nad ubogimi, a ten, co pożycza, jest sługą tego, który mu pożycza.

8 A ki vet álnokságot, arat nyomorúságot; és az ő haragjának vesszeje megtöretik.

Kto sieje nieprawość, będzie żąć cierpienie, a rózga jego gniewu przepadnie.

9 Az irgalmas szemű ember megáldatik, mert adott az ő kenyeréből a szegénynek.

Kto ma dobrotliwe oko, będzie błogosławiony, bo dzieli się swym chlebem z ubogim.

10 Űzd el a csúfolót, és elmegy a háborgás is, és megszünik a patvarkodás és a szidalmazás.

Wyrzuć szydercę, a ustanie spór, owszem, zakończy się kłótnia i zniewaga.

11 A ki szereti a szívnek tisztaságát, beszéde kedvesség: annak barátja a király.

Kto kocha czystość serca, tego wdzięk warg sprawi, że król [będzie] jego przyjacielem.

12 Az Úrnak szemei megőrzik a tudományt; a hitetlennek beszédét pedig felforgatja.

Oczy PANA strzegą wiedzy, a on obala słowa przewrotnego.

13 A rest azt mondja: oroszlán van ottkin, az utczák közepén megölettetném.

Leniwy mówi: Lew jest na dworze, będę zabity na środku ulicy.

14 Mély verem az idegen asszonyoknak szája; a kire haragszik az Úr, oda esik.

Usta obcych [kobiet są] głębokim dołem; wpadnie tam ten, na kogo PAN się gniewa.

15 A gyermek elméjéhez köttetett a bolondság; de a fenyítés vesszeje messze elűzi ő tőle azt.

Głupota jest przywiązana do serca dziecka, ale rózga karności wypędzi ją z niego.

16 A ki elnyomja a szegényt, hogy szaporítsa az ő marháját; a ki ád a gazdagnak: végre szűkölködésre jut.

Kto ciemięży ubogiego, aby przysporzyć sobie [bogactwa, i] kto daje bogatemu, pewnie zubożeje.

17 Hajtsd füledet, és hallgasd a bölcseknek beszédeit; és a te elmédet figyelmeztesd az én tudományomra.

Nadstaw ucha i słuchaj słów mędrców, i skłoń swe serce do mojej wiedzy;

18 Mert gyönyörűséges lesz, ha megtartod azokat szívedben; legyenek együtt állandók a te ajkaidon!

Bo to miło, jeśli zachowasz je w swoim sercu, będą razem ułożone na wargach.

19 Hogy az Úrban legyen a te bizodalmad, arra tanítottalak ma téged, igen, téged.

Oznajmiłem to dzisiaj właśnie tobie, abyś pokładał ufność w PANU.

20 Nem írtam-é néked drága szép tanulságokat, tanácsokban és tudományban?

Czy nie napisałem ci znamienitych rzeczy zawierających rady i wiedzę;

21 Hogy tudtodra adjam néked az igazság beszédinek bizonyos voltát: hogy igaz beszédet vígy válaszul elküldőidnek.

Aby dać ci poznać pewność słów prawdy; abyś umiał odpowiedzieć słowami prawdy tym, którzy do ciebie posyłają?

22 Ne rabold ki a szegényt, mert szegény ő; és meg ne rontsd a nyomorultat a kapuban;

Nie okradaj nędzarza, ponieważ jest ubogi, ani nie uciskaj w bramie biednego.

23 Mert az Úr forgatja azoknak ügyét, és az ő kirablóik életét elragadja.

PAN bowiem będzie bronił ich sprawy i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.

24 Ne tarts barátságot a haragossal, és a dühösködővel ne menj;

Nie przyjaźnij się z człowiekiem gniewliwym i nie obcuj z człowiekiem porywczym.

25 Hogy el ne tanuld az ő útait, és tőrt ne keress tennen magadnak.

Byś nie przywykł do jego dróg i nie zastawił sideł na swą duszę.

26 Ne légy azok közt, a kik kézbe csapnak, a kik adósságért kezeskednek.

Nie bądź z tych, którzy dają porękę, ani z tych, którzy ręczą za długi;

27 Ha nincs néked miből megadnod; miért vegye el a te ágyadat te alólad?

Jeśli nie masz czym zapłacić, dlaczego miałby ktoś zabrać spod ciebie posłanie?

28 Ne bontsd el a régi határt, melyet csináltak a te eleid.

Nie przesuwaj dawnej granicy, którą ustalili twoi ojcowie.

29 Láttál-é az ő dolgában szorgalmatos embert? A királyok előtt álland, nem marad meg az alsó rendűek között.

Widzisz człowieka pilnego w swoich sprawach? On będzie stał przed królami, nie będzie stał przed podłymi.