Példabeszédek 20

1 A bor csúfoló, a részegítő ital háborgó, és valaki abba beletéved, nem bölcs!

Wino [jest] szydercą, mocny trunek – wrzaskliwy, a każdy, kto zostaje zwiedziony przez nie, jest niemądry.

2 Mint a fiatal oroszlán ordítása, olyan a királynak rettentése; a ki azt haragra ingerli, vétkezik a maga élete ellen.

Strach, [który budzi] król, jest jak ryk lwa; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko swojej duszy.

3 Tisztesség az embernek elmaradni a versengéstől; valaki pedig bolond, patvarkodik.

Zaprzestać sporu jest zaszczytem dla człowieka, ale [każdy] głupiec się w niego wdaje.

4 A hideg miatt nem szánt a rest; aratni akar majd, de nincs mit.

Leniwy nie orze z powodu zimna; dlatego będzie żebrać we żniwa, ale nic nie [otrzyma].

5 Mély víz a férfiúnak elméjében a tanács; mindazáltal a bölcs ember kimeríti azt.

Rada w sercu człowieka jest jak głęboka woda, lecz człowiek roztropny zaczerpnie jej.

6 A legtöbb ember talál valakit, a ki jó hozzá; de hű embert, azt ki találhat?

Większość ludzi przechwala się swoją dobrocią, ale wiernego człowieka któż znajdzie?

7 A ki az ő tökéletességében jár, igaz ember; boldogok az ő fiai ő utána!

Sprawiedliwy postępuje uczciwie, błogosławione [są] po nim jego dzieci.

8 A király, ha az ő ítélőszékiben ül, tekintetével minden gonoszt eltávoztat.

Król siedzący na swoim sędziowskim tronie rozprasza swoimi oczami wszelkie zło.

9 Ki mondhatná azt: megtisztítottam szívemet, tiszta vagyok az én bűnömtől?

Któż może powiedzieć: Oczyściłem swoje serce, jestem czysty od swego grzechu?

10 A kétféle font és a kétféle mérték, útálatos az Úrnál egyaránt mind a kettő.

Dwojakie odważniki i dwojaka miara – obydwa budzą odrazę w PANU.

11 Az ő cselekedetiből ismerteti meg magát még a gyermek is, ha tiszta-é, és ha igaz-é az ő cselekedete.

Nawet dziecko poznaje się po uczynkach, czy jego czyn jest czysty i prawy.

12 A halló fület és a látó szemet, az Úr teremtette egyaránt mindkettőt.

Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, oba uczynił PAN.

13 Ne szeresd az álmot, hogy ne légy szegény; nyisd fel a te szemeidet, és megelégszel kenyérrel.

Nie kochaj spania, byś nie zubożał; otwórz oczy, a nasycisz się chlebem.

14 Hitvány, hitvány, azt mondja a vevő; de mikor elmegy, akkor dicsekedik.

[To] liche, [to] liche, mówi kupujący, ale chwali się, gdy odchodzi.

15 Van arany és drágagyöngyök sokasága; de drága szer a tudománynyal teljes ajak.

Istnieje złoto i obfitość pereł, ale wargi rozumne są kosztownym klejnotem.

16 Vedd el ruháját, mert kezes lett másért, és az idegenért vedd el zálogát.

Zabierz szatę tego, [który ręczył] za obcego, a od tego, [który ręczył] za cudzą kobietę, zabierz zastaw.

17 Gyönyörűséges az embernek az álnokságnak kenyere; de annakutána betelik az ő szája kavicsokkal.

Chleb oszustwa smakuje człowiekowi, ale potem jego usta będą napełnione piaskiem.

18 A gondolatok tanácskozással erősek; és bölcs vezetéssel folytass hadakozást.

Zamysły są utwierdzone dzięki radzie, a wojnę prowadź z rozwagą.

19 Megjelenti a titkot, a ki rágalmazó; tehát a ki fecsegő szájú, azzal ne barátkozzál.

Plotkarz zdradza tajemnice; dlatego nie zadawaj się z tym, który pochlebia wargami.

20 A ki az ő atyját vagy anyját megátkozza, annak kialszik szövétneke a legnagyobb setétségben.

Kto złorzeczy swemu ojcu albo matce, tego pochodnia zgaśnie w gęstych ciemnościach.

21 A mely örökséget először siettetnek, annak vége meg nem áldatik.

Dziedzictwo prędko nabyte na początku nie będzie błogosławione na końcu.

22 Ne mondd: bosszút állok rajta! Várjad az Urat, és megszabadít téged!

Nie mów: Odpłacę złem. Czekaj na PANA, a wybawi cię.

23 Útálatos az Úrnál a kétféle súly; és a hamis fontok nem jó dolgok.

Dwojakie odważniki budzą odrazę w PANU, a fałszywa waga nie jest dobra.

24 Az Úrtól vannak a férfi lépései; az ember pedig mit ért az ő útában?

Od PANA pochodzą drogi człowieka; jakże może człowiek zrozumieć własną drogę?

25 Tőr az embernek meggondolatlanul mondani: szent, és a fogadástétel után megfontolni.

Sidłem dla człowieka jest pożreć to, co święte, i zastanowić się dopiero po złożeniu ślubów.

26 Szétszórja a gonoszokat a bölcs király, és fordít reájok kereket.

Mądry król rozprasza niegodziwych i wywiera na nich zemstę.

27 Az Úrtól való szövétnek az embernek lelke, a ki megvizsgálja a szívnek minden rejtekét.

Duch człowieka [jest] pochodnią PANA, [która] bada wszystkie skrytości wnętrza.

28 A kegyelmesség és az igazság megőrzik a királyt, megerősíti irgalmasság által az ő székét.

Miłosierdzie i prawda strzegą króla, a jego tron oparty jest na miłosierdziu.

29 Az ifjaknak ékessége az ő erejök; és a véneknek dísze az ősz haj.

Chlubą młodzieńców jest ich siła, a ozdobą starców – sędziwość.

30 A kékek és a sebek távoztatják el a gonoszt, és a belső részekig ható csapások.

Siność ran oczyszcza zło, a razy – głębię wnętrza.