לוּקָס 6
| באחת השבתות, כשעברו ישוע ותלמידיו בשדה, קטפו התלמידים שיבולים, הפרידו את המוץ ואכלו את הגרעינים. | 1 |
एक्की फेरे यीशु त तैसेरे चेले आरामेरे दिहाड़े ऊडारन मांमेइं एक्की बत्तां च़लोरे थिये, ते तैसेरे चेले शिल्लां हथेइं सेइं प्रोड़तां खाने लग्गे।
| הדבר לא מצא־חן בעיני כמה פרושים אשר באו לישוע, ואלה קראו:”מדוע תלמידיך קוטפים שיבולים בשבת? הלא הם מחללים את השבת!“ | 2 |
एन लेइतां किछ फरीसी लोकेईं तैन सेइं ज़ोवं, “तुस एन कम किजो लोरेथ केरने, ज़ैन आरामेरे दिहाड़े केरनू जेइज़ नईं?”
| השיב להם ישוע:”האם מעולם לא קראתם מה עשה דוד המלך כשהוא ואנשיו היו רעבים? | 3 |
यीशुए तैन जुवाब दित्तो, “कुन तुसेईं पवित्रशास्त्रे मां कधे नईं पढ़ेरू कि ज़ेइस इश्शो पूर्वज दाऊद राज़ो त तैसेरे साथी ढ्लुखोरे थिये त तैनेईं कुन कियेरू थियूं?
| דוד נכנס לאוהל מועד, לקח את לחם הפנים – שעל־פי התורה היה מיועד לכוהנים בלבד – ואכל אותו עם אנשיו.“ | 4 |
तैनेईं केन्च़रे परमेशरेरे घरे मां गेइतां च़ैढ़ोरी रोट्टी खोरी थी, ते अपने सैथन भी दित्तोरी थी। तैना रोट्टी खैनी सिर्फ याजकां केरे लेइ जेइज़ थी।”
| ישוע עוד הוסיף:”בן האדם הוא אדון השבת.“ | 5 |
फिरी तैने तैन सेइं ज़ोवं, “मैनेरू मट्ठू, यानी अवं आरामेरे दिहाड़ेरो भी प्रभु आईं।”
| בשבת אחרת, כשלימד ישוע בבית־הכנסת, היה בקהל אדם שידו הימנית משותקת. | 6 |
एक्की बार यीशु प्रार्थना घरे मां गेइतां उपदेश शुनेई राहोरो थियो, ते तेइस भी आरामेरी दिहाड़ी थी तैड़ी अक मैन्हु थियो, ज़ेसेरो देइनो हथ शुक्कोरो थियो।
| הסופרים והפרושים רצו לראות אם ישוע ירפא את האיש בשבת, מפני שחיפשו סיבה להאשים אותו במשהו. | 7 |
शास्त्री त फरीसी लोक यीशुएरी ताके मां थिये कि अगर यीशु आरामेरे दिहाड़े केन्ची बझ़ालो त असन इलज़ाम लानेरो मौको मैलनोए।
| ישוע ידע היטב את מחשבותיהם, ולכן אמר לבעל היד המשותקת:”בוא ועמוד לפני כולם.“האיש עשה כדבריו. | 8 |
पन यीशु तैन केरे बारे मां सेमझ़ी जेव, यीशुए तैस शुक्कोरे हथ्थेबाले मैन्हु सेइं ज़ोवं, “मझ़ाटे खड़े भो।” तै खड़ो भोव।
| ישוע פנה אל הסופרים והפרושים:”יש לי שאלה אליכם: על־פי התורה, האם עלינו לעשות בשבת מעשים טובים, או מעשים רעים? האם עלינו להציל חיים בשבת, או להרסם?“ | 9 |
तैखन यीशु तैन सेइं ज़ोवं, “अवं तुसन पुछ़तां कि आरामेरे दिहाड़े भलाई केरनि रोड़ीए या बुराई केरनि रोड़ीए, मैनेरी जान बच़ानी या मारनी?”
| ישוע הביט בעיני הנוכחים ואחר כך אמר לאיש שידו משותקת:”הושט את ידך.“האיש הושיט את ידו והיא נרפאה כליל. | 10 |
ते तैनी च़ेव्रे पासना तैन केरां तक्कू ते तैस मैन्हु जो ज़ोवं, “अपनो हथ हिरा।” तैनी मैने अपनो हथ अग्रोवं कियो। त अकदम तैसेरो हथ बेज्झ़ोव।
| מעשה זה של ישוע עורר את זעם אויביו, והם החלו להתייעץ ביניהם מה לעשות לו. | 11 |
पन याजकन त फरीसन बड़ी सरक अई तैना एप्पू मांमेइं बेंस केरने लग्गे, कि असां यीशुए सेइं कुन केरम?
| זמן קצר לאחר מכן יצא ישוע אל ההרים להתפלל, ובילה את כל הלילה בתפילה לאלוהים. | 12 |
तेइस एरू भोवं कि यीशु प्रार्थना केरनेरे लेइ एक्की पहाड़े पुड़ च़ढ़ो, ते सैरी राती परमेशरे कां प्रार्थना केरतो राव।
| עם עלות השחר הוא קרא אליו את תלמידיו, ובחר מתוכם שנים־עשר איש שיהיו מלוויו הקבועים. יותר מאוחר ישוע מינה את אלה להיות שליחים. | 13 |
ज़ैखन ट्लेकड़ोने लगू त तैनी अपने चेले एप्पू कां कुजाए ते तैन मरां 12 प्रेरित च़ुने।
| אלה שמותיהם: שמעון (ישוע קרא לו גם פטרוס), אַנְדְּרֵי (אחיו של שמעון), יעקב, יוחנן, פיליפוס, בר־תלמי, | 14 |
अक शमौन ज़ैस जो पतरस भी ज़ोते थिये तैसेरो ढ्ला अन्द्रियास, याकूब, यूहन्ना, फिलिप्पुस, बरतुल्मै,
| מתתיהו, תומא, יעקב (בן־חלפי), שמעון (מכת הקנאים), | 15 |
मत्ती, थोमा, हलफईरू मट्ठू याकूब, ते शमौन ज़ैस जो जेलोतेस ज़ोतन।
| יהודה (בן־יעקב), יהודה איש־קריות (אשר מאוחר יותר הסגיר את ישוע). | 16 |
ते याकूबेरू मट्ठू यहूदा ते यहूदा इस्करियोती ज़ै तैसेरो ट्लुवांने बालो बनो।
| ישוע ירד איתם מההר, וכשהגיעו למקום נרחב הוא עמד מלכת. קהל גדול כבר ציפה לו שם; ביניהם תלמידיו הרבים ואנשים רבים שבאו ממרחקים להקשיב לדבריו ולהירפא ממחלותיהם. הם באו בהמוניהם מירושלים, מיהודה ומאזור צור וצידון. | 17 |
तैखन यीशु तैन सेइं साथी चौरस ठैरी मां खड़ो भोव, ते तैसेरे चेले भी तैड़ी अकोट्ठे भोए ते सारे यहूदिया ते यरूशलेम नगरन त कने सूर ते सैदारे आसेपासेरे लोक समुन्दरेरे बन्नेरे बड़े लोक ज़ैना तैड़ी थिये।
| גם אנשים שהיו אחוזים רוחות רעות נרפאו. | 18 |
एन लोक यीशु करां ज्ञान शुन्ने ते अपनि-अपनि बिमैरी तैस कां बझ़ांने ओरे थिये, ते ज़ैन लोकन पुड़ भूतां केरे सैये सेइं दुखे मां थिये तैना भी बेज़्झ़ोइ जे।
| כל אחד ואחד מהם השתוקק לגעת בישוע, כי יצא ממנו כוח מרפא שריפא את כולם. | 19 |
सब लोक तैस सेइं हथ लांनेरी कोशिश केरते थिये किजोकि तैस मां शक्ति थी ज़ैस सेइं तैना बेज़्झ़ोते थिये।
| ישוע פנה אל תלמידיו ואמר:”אשריכם העניים, כי מלכות האלוהים שייכת לכם. | 20 |
तैखन यीशु अपने चेलां केरे तकने लगो ते ज़ोने लगो, “परमेशर तुसन बरकत देलो ज़ैना नमरथ, किजोकि स्वर्गेरू राज़ तुश्शू आए।
| אשריכם הרעבים עתה, כי תשבעו. אשריכם הבוכים עתה, כי עוד תשמחו. | 21 |
परमेशर तुसन बरकत देलो ज़ैना ढ्लुखोरेथ, किजोकि तुस रज़नेथ, परमेशर तुसन बरकत देलो ज़ैना अज़ लेरां देतथ, किजोकि तुसेईं हसनुए।”
| אשריכם אם שונאים ומנדים אתכם, ואם מקללים אתכם בגלל אמונתכם בבן־האדם. | 22 |
“परमेशर तुसन बरकत देलो, ज़ैखन मैनेरे मट्ठे, यानी मेरे चेलो भोनेरे वाजाई सेइं लोक तुश्शी तुहीन केरन, ते तुसन भाईच़ारे करां कनारे छ़डेले, ते तुसन बेइज़त केरेले, ते तुश्शू नवं केट्टी छ़डेले।”
| ”שמחו ורקדו, כי מצפה לכם שכר רב בשמים! ואל תשכחו שכך רדפו גם את הנביאים! | 23 |
“तैस दिहाड़े खुशी भोइतां उछ़ड़थ, किजोकि हेरा तुश्शे लेइ स्वर्गे मां बड़ू इनामे। तैन केरे दादे-पड़दादे नेबन सेइं भी एरो ज़ेरो बर्ताव केरते थिये।”
| אך אוי לעשירים, מפני שכבר קיבלתם את כל מה שמגיע לכם בעולם הזה. | 24 |
“पन अफ़सोस! तुसन पुड़ ज़ैना दौलतमन्दथ, किजोकि तुसन सब किछ मैलेरूए।
| אוי לאלה שיש לכם את כל משאלות לבבכם, כי יבוא יום שבו לא יהיה לכם דבר! אוי לכם הצוחקים עתה, כי לא רחוק היום שבו תתאבלו ותבכו! | 25 |
अफ़सोस! तुसन पुड़, ज़ैन तुस चाते थिये, तुसन तैन मैल्लू, किजोकि तुस नियन्ने भोले, अफ़सोस! तुसन पुड़ ज़ैना अज़ हसतथ किजोकि तुस शोग केरेले ते लेरां देले।
| אוי לכם המקבלים מחמאות ושבחים מכל בני־האדם, כי כך החניפו אבותיהם לנביאי השקר. | 26 |
पन अफ़सोस! तुसन पुड़ ज़ैखन लोक तुसन जो भलू ज़ोन, किजोकि तुश्शे दादे-पड़दादेईं भी झूठे नेबन सेइं एरो बर्ताव कियोरो थियो।”
| ”הקשיבו כולכם: אהבו את אויביכם, השיבו טובה לשונאיכם, | 27 |
“अवं तुसन शुन्नेबालन सेइं ज़ोताईं कि अपने दुश्मन सेइं प्यार केरा। ज़ैना तुसन सेइं बैर रखतन तैन केरू भलू केरा।
| ברכו את המקללים אתכם, והתפללו בעד אלה שלועגים לכם ומביישים אתכם. | 28 |
ज़ैना तुसन जो बुरू ज़ोतन तुस तैन केरे लेइ बरकत मग्गा, ज़ैन तुसन बेइज़त केरन तुस तैन केरे लेइ प्रार्थना केरा।
| ”אם מישהו יסטור לך על לחי אחת, הושט לו גם את הלחי השנייה. אם מישהו ייקח מעילך אל תמנע ממנו את חולצתך. | 29 |
अगर कोई तुश्शे एक्की खैखोड़ी पुड़ थप्पड़ बाहे त होरो पासो भी तैसेरे पासे रखा, ते अगर कोई तुश्शू कोट नेते त कमीज़ भी तैस देथ।
| תן מה שיש לך לכל המבקש, וכאשר לוקחים ממך דבר, אל תצטער ואל תדרוש אותו חזרה. | 30 |
ज़ै कोई तीं करां किछ मग्गे त तैस देथ अगर कोई तेरो सबाब नेते ते तैस करां वापस न मग्गा।
| עשו לאחרים את מה שהייתם רוצים שיעשו לכם. | 31 |
ते ज़ेन्च़रे तुस चातथ कि लोक तुसन सेइं केरन तेन्च़रे तुस भी तैन सेइं तेरहु केरा।
| ”אם אתם אוהבים רק את אלה שאוהבים אתכם, מה המיוחד בכך? גם הפושעים אוהבים את אלה שאוהבים אותם! | 32 |
अगर तुस तैन्ने सेइं प्यार केरथ ज़ैना तुसन सेइं प्यार केरतन त तुश्शू कुन एवसाने? किजोकि पापी लोक भी अपने प्यार केरनेबालन सेइं प्यार केरतन।
| ואם אתם עושים טובה רק לאלה שעושים לכם טובה – החושבים אתם שמגיע לכם פרס? גם הפושעים מחזירים טובה תחת טובה! | 33 |
अगर तुस तैन केरू भलू केरतथ ज़ैना तुश्शू भलू केरतन त तुश्शू कुन एवसाने? किजोकि पापी लोक भी अपने प्यार केरनेबालन सेइं प्यार केरतन।
| אם אתם מלווים רק לאלה שיכולים להחזיר לכם, האם אתם עושים מעשה נעלה? גם הקמצנים והרשעים מלווים לאנשים כמותם תמורת שכר מלא. | 34 |
अगर तुस तैन्ने ओधार देतथ ज़ैन करां तुसन वापस भी मैलनेरी उमीदे, त परमेशर तुश्शी बड़याई किजो केरे? किजोकि बुरे लोक भी अपने प्यार केरनेबालन पेंइसे देतन ताके तैन करां वापस मैलन।
| ”עליכם לאהוב את אויביכם, לעשות מעשים טובים ולהלוות כספים בלי לצפות שיחזירו לכם. ואז שכרכם מאת אלוהים יהיה רב, וכך גם תוכיחו שאכן בניו אתם, שהרי אלוהים טוב גם לרשעים ולכפויי־טובה. | 35 |
पन तुस अपने दुश्मन सेइं प्यार केरा ते तैन केरू भलू केरा, ओधार देइयथ पन तैन करां वापस मैलनेरी उमीद न रेखथ, एल्हेरो स्वर्गे मां तुश्शे लेइ अक बड़ो फले, किजोकि तुस परमप्रधान परमेशरेरे बच्चे भोले, किजोकि तै परमेशर न मन्ने बालन पुड़ ते ज़ालमन पुड़ भी दया केरते।
| ”היו רחמנים כמו שאביכם שבשמים. | 36 |
ज़ेरो दया दिल तुश्शो बाजी तेरहे दया दिल तुस भी भोथ।”
| אל תמתחו ביקורת על אחרים ואל תשפטו אותם, ואז לא ימתחו ביקורת עליכם ולא ישפטו אתכם. אל תאשימו איש, ואז לא יאשימו אתכם. סלחו לאחרים, ואז ייסלח גם לכם. | 37 |
“दोष न लाथ, तुसन पुड़ भी दोष न लव गालो, निन्दा न केरा, तुश्शी भी निन्दा न की गाली, तुस होरन माफ़ केरेले त तुसन भी माफ़ कियूं गालू।
| ”אם תתנו לאחרים תקבלו חזרה מידה יפה, גדושה ושופעת, כי במידה שאתם נותנים לאחרים יינתן לכם חזרה.“ | 38 |
तुस होरि किछ देले त तुसन भी किछ दित्तू गालू तुश्शू बरकतरू भांड ज़ेन्च़रे अन्नेरी हाटी हिलेइतां देतां तैन भी तेन्च़रे ज़ैस हैटी सेइं तुस होरि केरे लेइ मिनतथ तैस्से सेइं तुश्शे लेइ भी मिनेले।”
| ישוע סיפר להם את המשל הבא:”היכול עיוור להדריך עיוור? הלא שניהם יפלו לתוך בור! | 39 |
यीशुए तैन अक मिसाल शुनाई, “कुन कानो होरि काने बत हेरेई सकते? तैना त दुइये गढे मां बिछ़ड़ेले?
| התלמיד אינו יודע יותר ממורו, אולם אם ילמד בשקידה ובחריצות יוכל להגיע לרמת ידיעותיו של המורה. | 40 |
चेलो अपने गुरू करां बड्डो न भोए पन हर एक्की गल्ली मां ज़ैखन सब शिखेलो त अपने गुरेरो ज़ेरो भोलो।
| ”כיצד יכול אתה לראות שביב־עץ קטן בעין חברך, ולא להבחין בקרש הגדול שבעינך? | 41 |
तू अपने ढ्लाएरी एछ़्छ़ी मां कूड़ो किजो तकतस, पन तेरी एछ़्छ़ी मां त नग आए, ते तैसेरो तू खियाल भी न केरस?
| איך אתה יוכל לומר לו:’אחי, הרשה לי לסלק את השביב מעינך‘, בזמן שאינך רואה את הקרש הגדול שבעינך? צבוע שכמותך! סלק תחילה את הקרש מעינך, ורק לאחר מכן תוכל לסלק את שביב העץ מעין חברך! | 42 |
तू अपने ढ्लाए केन्च़रे ज़ोई सकतस कि, ‘तेरी एछ़्छ़ी मरां कूड़ो केढी?’ हे पाखंडी पेइले अपनि एछ़्छ़ी मरां नग कढ फिरी अपने ढ्लाएरी एछ़्छ़ी मरां कूड़ो केढी सकतस।”
| ”עץ משובח אינו נותן פרי רקוב, כשם שעץ רקוב אינו נותן פרי משובח. | 43 |
“किजोकि केन्ची भी रोड़े बुटे बुरो फल न लग्गे ते न केन्ची बुरे बुटे रोड़ो फल लग्गे।
| את העץ מכירים לפי הפרי שהוא נותן. הרי התאנים לעולם אינן צומחות על שיחי קוצים, וענבים לעולם אינם צומחים על חוחים. | 44 |
हर बुट अपने फले सेइं पिशैनोते। किजोकि न झ़लन सेइं फैगू लगन ते न झ़ल्लन सेइं दाछ़ लगे।
| אדם טוב מפיק מעשים טובים מהטוב שבלבו, בעוד שאדם רע מפיק מעשים רעים מהרוע שבלבו, שהרי אדם מדבר מתוך הממלא את לבו. | 45 |
रोड़ो मैन्हु अपने दिलेरे रोड़े खज़ाने मरां रोड़ी चीज़ां कढ़ते ते बुरो मैन्हु अपने दिलेरे बुरे खज़ाने मरां बुरी चीज़ां कढ़ते किजोकि ज़ैन दिले मां भरेरू भोते तैन्ने ज़बानी पुड़ एइते।”
| ”מדוע אתם קוראים לי’אדון, אדון‘, ואינכם עושים את מה שאני אומר לכם? | 46 |
“ज़ैखन तुस मेरे ज़ोने पुड़ अमल न केरथ त मींजो, ‘हे प्रभु, हे प्रभु,’ किजो ज़ोतथ?
| כל מי שבא אלי ואינו רק מקשיב לדברי, כי אם גם מקיים אותם, | 47 |
ज़ै मीं कां एइते ते मेरी गल्लां शुन्तां तैन पुड़ अमल केरते त अवं तुसन सेइं ज़ोताईं कि तै केसेरो ज़ेरो भोलो?
| דומה לאדם שבנה את ביתו על יסודות איתנים החצובים בסלע. כשבא שיטפון, הבית עומד איתן כי נבנה היטב. | 48 |
तै तैस मैनेरो ज़ेरोए ज़ैनी अपनू घर डुग्घी खाइ केढतां पेक्की ठैरी घर बनावं ज़ैखन हड़ाई आई त तैस घरे किछ न भोवं, किजोकि तैसेरी मुनीयाद पेक्की ठैरी थी।
| אולם מי שמקשיב לדברי ואינו מקיים אותם, דומה לאדם שבנה את ביתו על אדמת־חול ללא יסודות. כשבא שיטפון הבית נהרס כליל.“ | 49 |
पन ज़ै मेरी गल्लां शुन्तां तैन पुड़ अमल न केरे त तै तैस मैनेरो ज़ेरोए, ज़ैनी अपनू घर रेती पुड़ बनाव ते ज़ैखन हड़ाई अई त तैन घर डुल्ली जेवं ते तब्बा भोइ जेवं।”
