Ioane 6
1 MAHOPE iho holo aku la o Iesu ma kela kapa o ka moanawai o Galilaia, oia o Tiberia.
这事以后，耶稣渡过加利利海，就是提比哩亚海。
2 A nui loa na kanaka i hahai ia ia, no ko lakou ike ana i na hana mana ana i hana'i i ka poe mai.
有许多人因为看见他在病人身上所行的神迹，就跟随他。
3 Pii ae la o Iesu ma Kekahi mauna, a noho iho la ilaila me kana poe haumana.
耶稣上了山，和门徒一同坐在那里。
4 A ua kokoke mai ka moliaola, he ahaaina na ka poe Iudaio.
那时犹太人的逾越节近了。
5 Alawa ae la ko Iesu mau maka, ike aku la i ka poe kanaka nui e hele mai ana io na la, ninau mai la oia ia Pilipo, Mahea kakou e kuai ai i berena e ai iho keia poe?
耶稣举目看见许多人来，就对腓力说：“我们从哪里买饼叫这些人吃呢？”（
6 O keia kana i ninau mai ai i mea e hoao ai ia ia; no ka mea, ua ike no ia i kana mea e hana mai ai.
他说这话是要试验腓力；他自己原知道要怎样行。）
7 I aku la o Pilipo ia ia, Aole lakou e lawa i ka berena no na haneri denari elua, i pakahi ai ka apana uuku na lakou a pau.
腓力回答说：“就是二十两银子的饼，叫他们各人吃一点也是不够的。”
8 Olelo aku la ia ia kekahi o kana poe haumana, o Anederea, ka hoahanau o Simona Petero,
有一个门徒，就是西门·彼得的兄弟安得烈，对耶稣说：
9 He wahi keiki maanei, he mau popo berena bale elima kana, a me na ia liilii elua; a heaha la ia mau mea i keia poe nui?
“在这里有一个孩童，带着五个大麦饼、两条鱼，只是分给这许多人还算什么呢？”
10 Olelo mai la o Iesu, E hoonoho i na kanaka ilalo. He nui no ka weuweu ma ia wahi. Noho iho la na kanaka, elima tausani paha.
耶稣说：“你们叫众人坐下。”原来那地方的草多，众人就坐下，数目约有五千。
11 Lalau mai la o Iesu i na popo berena; hoomaikai aku la, a haawi mai la i na haumana, a o na haumana hoi i ka poe e nobo ana; pela no hoi na ia, a like ka nui me ko lakou makemake.
耶稣拿起饼来，祝谢了，就分给那坐着的人；分鱼也是这样，都随着他们所要的。
12 A maona ae la lakou, i mai la ia i kana poe haumana, E hoiliili i na hakina i koe, i hoolei ole ia'i kekahi mea.
他们吃饱了，耶稣对门徒说：“把剩下的零碎收拾起来，免得有糟蹋的。”
13 Hoiliili iho la lakou, a piha na hinai he umikumamalua i na hakina o na popo berena bale elima i koe i ka poe i ai.
他们便将那五个大麦饼的零碎，就是众人吃了剩下的，收拾起来，装满了十二个篮子。
14 Olelo aku la ka poe kanaka i ike i ka hana mana a Iesu i hana'i, He oiaio, o ke kaula keia e hele mai ana i ke ao nei.
众人看见耶稣所行的神迹，就说：“这真是那要到世间来的先知！”
15 A ike iho la o Iesu, e kii mai ana lakou e lawe ia ia, i hoolilo ai lakou ia ia i alii, hele hou aku la ia ma kekahi mauna, oia wale no.
耶稣既知道众人要来强逼他作王，就独自又退到山上去了。
16 A ahiahi ae ia, iho aku la kana poe haumana ma ka moanawai.
到了晚上，他的门徒下海边去，
17 Ee aku la lakou maluna o ka moku, holo aku la i kela kapa o ka moanawai ma Kaperenauma: a poeleele iho la, aole o Iesu i hiki mai io lakou ia.
上了船，要过海往迦百农去。天已经黑了，耶稣还没有来到他们那里。
18 Oloku ae la ka moanawai i ka makani nui e nou mai ana.
忽然狂风大作，海就翻腾起来。
19 Hoe aku la lakou i na setadia he iwakalua kumamalima, he kanakolu paha, ike aku la lakou ia Iesu e hele mai ana maluna o ka moanawai, a kokoke ia ma ka moku: makau iho la lakou.
门徒摇橹，约行了十里多路，看见耶稣在海面上走，渐渐近了船，他们就害怕。
20 I mai la oia ia lakou, Owau no keia; mai makau oukou.
耶稣对他们说：“是我，不要怕！”
21 Alaila olioli lakou i kona ee ana iluna o ka moku; a hiki wawe aku la ka moku ma ka aina, kahi i holo ai lakou.
门徒就喜欢接他上船，船立时到了他们所要去的地方。
22 Ia ia aku, o ka ahakanaka e ku ana ma kela kapa o ka moanawai, ike ae la lakou, aole moku e ae malaila, o ka mea wale no a kana poe haumana i ee aku ai, aole nae i ee pu o Iesu me kana poe haumana maluna o ka moku, o kana poe haumana wale no i holo;
第二日，站在海那边的众人知道那里没有别的船，只有一只小船，又知道耶稣没有同他的门徒上船，乃是门徒自己去的。
23 Aka hoi, holo mai la na moku mai Tiberia mai, kokoke ma kahi i ai ai lakou i ka berena, mahope iho o ko ka Haku hoomaikai ana'ku.
然而，有几只小船从提比哩亚来，靠近主祝谢后分饼给人吃的地方。
24 A ike ae la ka ahakanaka, aole o Iesu malaila, aole hoi kana poe haumana, ee aku la lakou iluna o na moku, holo aku la i Kaperenauma e imi ana ia Iesu:
众人见耶稣和门徒都不在那里，就上了船，往迦百农去找耶稣。
25 A loaa ia lakou ia ma kela kapa o ka moanawai, i aku la lakou ia ia, E Rabi, inahea i hiki mai oe ia nei?
既在海那边找着了，就对他说：“拉比，是几时到这里来的？”
26 Olelo mai la o Iesu ia lakou, i mai la, Ke imi nei oukou ia'u, aole no ka hana mana a oukou i ike ai, aka, no ka oukou ai ana i na popo berena, a maona ae.
耶稣回答说：“我实实在在地告诉你们，你们找我，并不是因见了神迹，乃是因吃饼得饱。
27 Mai hooikaika oukou no ka ai e pau wale, aka, no ka ai e mau ana a hiki i ke ola loa, ka mea a ke Keiki a ke kanaka e haawi ai na oukou: no ka mea, oia ka ka Makua ke Akua i hooiaio mai ai. (aiōnios g166)
不要为那必坏的食物劳力，要为那存到永生的食物劳力，就是人子要赐给你们的，因为人子是父 神所印证的。” (aiōnios g166)
28 No ia mea, ninau aku la lakou ia ia, Heaha ka makou e hana'i, i hana aku ai makou i ua hana a ke Akua?
众人问他说：“我们当行什么才算做 神的工呢？”
29 Olelo mai la o Iesu ia lakou, i mai la, Eia ka hana a ke Akua, e manaoio mai oukou i ka mea ana i hoouna mai ai.
耶稣回答说：“信 神所差来的，这就是做 神的工。”
30 Alaila ninau aku la lakou ia ia, Heaha ka hana mana au e hana mai ai, i ike ai makou, a i manaoio ai ia oe? Heaha kau e hana'i?
他们又说：“你行什么神迹，叫我们看见就信你；你到底做什么事呢？
31 Ai iho la ko makou poe kupuna i ka mane ma ka waonahele; e like me ka mea i palapalaia, Haawi mai la ia i ka berena mai ka lani mai e ai lakou.
我们的祖宗在旷野吃过吗哪，如经上写着说：‘他从天上赐下粮来给他们吃。’”
32 Olelo mai la o Iesu ia lakou, Oiaio, he oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, aole o Mose i haawi mai na oukou i ka berena mai ka lani mai; aka, o ko'u Makua ke haawi mai nei na oukou i ka berena oiaio mai ka lani mai.
耶稣说：“我实实在在地告诉你们，那从天上来的粮不是摩西赐给你们的，乃是我父将天上来的真粮赐给你们。
33 No ka mea, o ka ke Akua berena, oia ka mea i iho mai mai ka lani mai, a haawi i ke ola no ko ke ao nei.
因为 神的粮就是那从天上降下来、赐生命给世界的。”
34 I aku la lakou ia ia, E ka Haku, e haawi mau mai oe i keia berena na makou.
他们说：“主啊，常将这粮赐给我们！”
35 Olelo mai la o Iesu ia lakou, Owau no ka berena e ola'i; o ka mea e hele mai io'u nei, aole loa ia e pololi; a o ka mea e manaoio mai ia'u, aole loa ia e makewai.
耶稣说：“我就是生命的粮。到我这里来的，必定不饿；信我的，永远不渴。
36 A olelo aku la au ia oukou, ua ike no oukou ia'u, aole nae oukou e manaoio mai.
只是我对你们说过，你们已经看见我，还是不信。
37 O na mea a pau a ka Makua e haawi mai ai no'u, e hele mai no lakou io'u nei: a o ka mea e hele mai io'u nei, aole loa wau e kipaku aku ia ia.
凡父所赐给我的人必到我这里来；到我这里来的，我总不丢弃他。
38 No ka mea, aole au i iho mai, mai ka lani mai e hana i ko'u makemake, aka, i ka makemake o ka mea nana au i hoouna mai.
因为我从天上降下来，不是要按自己的意思行，乃是要按那差我来者的意思行。
39 Eia ka makemake o ka mea nana au i hoouna mai, i ole e lilo aku mai o'u aku nei kekahi o na mea a pau ana i haawi mai ai ia'u, aka, e hoala mai au ia ia i ka la mahope.
差我来者的意思就是：他所赐给我的，叫我一个也不失落，在末日却叫他复活。
40 No ka mea, eia ka makemake o ka mea nana au i hoouna mai, o na mea a pau e ike mai i ke Keiki, a e manaoio hoi ia ia, e loaa ia ia ke oia mau loa; a e hoala mai au ia ia i ka la mahope. (aiōnios g166)
因为我父的意思是叫一切见子而信的人得永生，并且在末日我要叫他复活。” (aiōnios g166)
41 Ohumu iho la ka poe Iudaio nona, no kana olelo ana, Owau no ka berena i iho mai mai ka lani mai.
犹太人因为耶稣说“我是从天上降下来的粮”，就私下议论他，
42 Olelo ae la lakou, Aole anei o Iesu keia ke keiki a Iosepa? Ua ike no kakou i kona makuakane a me kona makuwahine; pehea la hoi ia i olelo mai ai, Ua iho mai au mai ka lani mai?
说：“这不是约瑟的儿子耶稣吗？他的父母我们岂不认得吗？他如今怎么说‘我是从天上降下来的’呢？”
43 Nolaila olelo mai la o Iesu ia lakou, i mai la, Mai ohumu oukou kekahi me kekahi.
耶稣回答说：“你们不要大家议论。
44 Aohe mea e hiki ia ia ke hele mai io'u nei, ke kauo ole mai ia ia ka Makua nana au i hoouna mai; a na'u ia e hoala mai i ka la mahope.
若不是差我来的父吸引人，就没有能到我这里来的；到我这里来的，在末日我要叫他复活。
45 Ua palapalaia e na kaula, E aoia lakou a pau e ke Akua. No ia hoi, o ka mea i hoolohe i ka ka Makua, a i aoia hoi, oia ke hele mai io'u nei.
在先知书上写着说：‘他们都要蒙 神的教训。’凡听见父之教训又学习的，就到我这里来。
46 Aole ke kanaka i ike i ka Makua, o ka mea wale no no ke Akua mai, oia ka i ike i ka Makua.
这不是说有人看见过父，惟独从 神来的，他看见过父。
47 Oiaio, he oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, O ka mea e manaoio mai ia'u, he oia mau loa kona. (aiōnios g166)
我实实在在地告诉你们，信的人有永生。 (aiōnios g166)
48 Owau no ka berena e ola'i.
我就是生命的粮。
49 Ai no ko oukou poe kupuna I ka mane ma ka waonahele, a ua make lakou.
你们的祖宗在旷野吃过吗哪，还是死了。
50 O keia ka berena i iho mai mai ka lani mai; ina e ai kekahi i keia, aole ia e make.
这是从天上降下来的粮，叫人吃了就不死。
51 Owau no ka berena ola, ka mea i iho mai mai ka lani mai. Ina e ai kekahi i keia berena, e oia mau loa ia; a o ka berena a'u e haawi aku ai, o ko'u kino ia, ka mea a'u e haawi aku i oia no ko ke ao nei. (aiōn g165)
我是从天上降下来生命的粮；人若吃这粮，就必永远活着。我所要赐的粮就是我的肉，为世人之生命所赐的。” (aiōn g165)
52 Hoopaapaa iho la na Iudaio ia lakou iho, i ae la, Pehea la e hiki ai ia ia ke haawi mai i kona kino ia kakou e ai?
因此，犹太人彼此争论说：“这个人怎能把他的肉给我们吃呢？”
53 Olelo aku la o Iesu ia lakou, Oiaio, he oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, A i ai ole oukou i ke kino o ke Keiki a ke kanaka, a i inu ole hoi i kona koko, aole he ola iloko o oukou.
耶稣说：“我实实在在地告诉你们，你们若不吃人子的肉，不喝人子的血，就没有生命在你们里面。
54 O ka mea e ai i ko'u kino, a e inu hoi i ko'u koko, he oia mau loa kona, a na'u ia e hoala mai i ka la mahope, (aiōnios g166)
吃我肉、喝我血的人就有永生，在末日我要叫他复活。 (aiōnios g166)
55 No ka mea, he ai io ko'u kino, a he mea inu io ko'u koko.
我的肉真是可吃的，我的血真是可喝的。
56 O ka mea e ai i ko'u kino, a e inu hoi i ko'u koko, ke noho nei ia iloko o'u, owau hoi iloko ona.
吃我肉、喝我血的人常在我里面，我也常在他里面。
57 E like me ka Makua ola, nana au i hoouna mai, a e ola ana au i ka Makua; pela hoi ka mea e ai mai ia'u, e ola no ia ia'u.
永活的父怎样差我来，我又因父活着；照样，吃我肉的人也要因我活着。
58 O keia ka berena i iho mai mai ka lani mai; aole e like me ko oukou poe kupuna i ai ai i ka mane, a make aku la; o ka mea e ai i keia berena, e ola maa loa ia. (aiōn g165)
这就是从天上降下来的粮。吃这粮的人就永远活着，不像你们的祖宗吃过吗哪还是死了。” (aiōn g165)
59 Oia na mea ana i olelo mai ai iloko o ka halehalawai i ke ao ana ma Kaperenauma.
这些话是耶稣在迦百农会堂里教训人说的。
60 A lohe ae la na haumana ana he nui, i ae la lakou, He olelo paakiki keia; owai la ka mea e hiki ia ia ke hoolohe aku ia,
他的门徒中有好些人听见了，就说：“这话甚难，谁能听呢？”
61 A ike iho la o Iesu i ka ohumu ana o na haumana ana, no keia mea, i mai la oia ia lakou, O keia anei ka mea a oukou i ukiuki ai?
耶稣心里知道门徒为这话议论，就对他们说：“这话是叫你们厌弃吗？
62 Pehea la hoi, ina e ike oukou i ke Keiki a ke kanaka e pii hou aku ana iluna i kona wahi mamua!
倘或你们看见人子升到他原来所在之处，怎么样呢？
63 O ka uhane ka mea nana e hoola; aole ke kino he mea e pono ai; o ka olelo a'u e olelo aku nei ia oukou, he uhane ia a me ke ola.
叫人活着的乃是灵，肉体是无益的。我对你们所说的话就是灵，就是生命。
64 Aka, ua manaoio ole mai kekahi poe o oukou. No ka mea, ua ike no Iesu mai kinohi mai i ka poe maoaoio ole, a me ka mea nana ia e kumakaia aku.
只是你们中间有不信的人。”耶稣从起头就知道谁不信他，谁要卖他。
65 A i mai la ia. No keia mea ka'u i olelo aku ai ia oukou, aole e hiki i kekahi, ke hele mai io'u nei, ke haawi ole ia mai ia nana e ko'u Makua.
耶稣又说：“所以我对你们说过，若不是蒙我父的恩赐，没有人能到我这里来。”
66 Mai ia manawa, nui na haumana ana i hoi hope, aole hoi i hele pu hou me ia.
从此，他门徒中多有退去的，不再和他同行。
67 Ninau mai la o Ieau i ka poe umikumamalua, O oukou anei kekahi i makemake e hele aku?
耶稣就对那十二个门徒说：“你们也要去吗？”
68 I aku la o Simona Petero ia ia, E ka Haku, io wai la makou e hele aku ai? ia oe no ka olelo o ke ola inau loa. (aiōnios g166)
西门·彼得回答说：“主啊，你有永生之道，我们还归从谁呢？ (aiōnios g166)
69 A ua manaoio makou, a ua ike hoi, o oe no ka Mesia, ke Keiki a ke Akua.
我们已经信了，又知道你是 神的圣者。”
70 Olelo mai la o Iesu ia lakou, Aole anei au i wae ia oukou he umikumamalua, a o kekahi o oukou, he diabolo ia!
耶稣说：“我不是拣选了你们十二个门徒吗？但你们中间有一个是魔鬼。”
71 Olelo mai la ia no Iuda Isekariota, ke keiki a Simona, kekahi o ka umikumamalua, nana ia e kumakaia aku.
耶稣这话是指着加略人西门的儿子犹大说的；他本是十二个门徒里的一个，后来要卖耶稣的。
