Ioane 12
1 A ONO la mamua o ka moliaola, hele mai la o Iesu i Betania, kahi o Lazaro ka mea i make, ana i hoala ae mai ka make mai.
逾越节前六天，耶稣去了伯大尼，也就是拉撒路起死回生的那个地方。
2 No ia mea, hoomakaukau iho la lakou i ahaaina nana ilaila; a o Mareta ka i lawelawe: a o Lazaro kekahi o na hoaai e noho pu ana me ia.
为了感谢耶稣，那里安排了一场宴席。马大帮着准备食物，拉撒路在桌旁与耶稣和其他人共同用餐。
3 Alaila lawe mai la o Maria i kekahi paona mea poni he aila ala kumukuai nui, a poni iho la i na wawae o Iesu, a holoi iho la i kona mau wawae me kona lauoho: a piha ka hale i ke ala o ka mea poni.
玛利亚拿了一品脱纯正的哪哒香膏，抹在耶稣的脚上，然后用自己的头发擦拭，房间里散发出香膏的气息。
4 No ia hoi, olelo mai la kekahi o na haumana ana, o Iuda Isekariota, ke keiki a Simona, ka mea o kumakaia aku ia ia,
但耶稣的一名门徒，也就是将要出卖他的加略人犹大说：
5 No ke aha la i kuai ole ia aku ai keia mea poni i na hapawalu ekolu haneri, a e haawiia na ka poe ilihune?
“为什么不把这香膏卖了接济穷人，它值三百银币呢。”
6 O keia kana i olelo mai ai, aole no kona manao i ka poe ilihune; aka, no ka mea, he aihue ia, a ia ia ke eke kala, a ua lawe wale oia i na mea i hahaoia iloko.
他这样说并不是因为他关心穷人，只是因为他是个贼，负责管理门徒们的金钱，经常从里面拿走一些占为己有。
7 I mai la o Iesu, E waiho malie ia ia: ua malama mai ia i keia mea no ko'u la e kanuia'i.
耶稣就说：“别批评她。她这样做是为我的葬礼做准备。
8 No ka mea, e mau ana ka poe ilihune me oukou; aka, aole e mau ana au me oukou.
你们总是和穷人们在一起，却不总是与我在一起。”
9 A ike ae la hoi kekahi poe nui o na Iudaio, aia no ia ilaila; aole no Iesu wale no lakou i hele mai ai, aka, i ike hoi lakou ia Lazaro, ka mea ana i hoala ae mai ka make mai.
一大群犹太人发现耶稣来到那里，于是也过来了，但他们不只是想看到耶稣，也是要看看耶稣让其死而复生的拉撒路。
10 Kukakuka iho la no na kahuna nui e pepehi ia Lazaro kekahi;
于是牧师长想把拉撒路也杀掉，
11 No ka mea, nui na Iudaio i hele aku nona, a manaoio ia Iesu.
因为有许多犹太人因为拉撒路的缘故而不再追随犹太首领，而是相信了耶稣。
12 Ia la ae, hele nui mai la na kanaka i ka ahaaina, i ko lakou lohe e hele ana o Iesu i Ierusalema;
第二天，来到这里过逾越节的民众听说耶稣要来耶路撒冷，
13 Lawe ae la lakou i na lala pama, a hele aku la e halawai, a hookani aku la, Hosana! Nani wale ke alii o ka Iseraela e hele mai ana ma ka inoa o ka Haku.
于是他们折下棕榈树枝去迎接他，欢呼说：“和散那，祝福奉主之名来此的以色列王！”
14 A loaa ia Iesu ke keiki hoki, noho iho la ia maluna ona; e like me ka mea i palapalaia,
耶稣找到一头小驴，骑在上面，正如经书所记：
15 Mai makau oe, e ke kaikamahine a Ziona, aia hoi, ke hele mai nei kou alii e noho ana maluna o ka hoki keiki.
“锡安的女儿啊，不要害怕。看，你们的王骑着小驴到来。”
16 Aole i ike kana mau haumana i ke ano o keia mea i kinohou: aka, i ka wa i hoonaniia'i o Iesu, alaila hoomanao iho la lakou, ua palapalaia ia mau mea nona, a ua hanaia keia mau mea nona.
这时候门徒并不理解这一切意味着什么，直到耶稣获得荣耀之后，他们才意识到先知曾预言了这一切，而且说的正是耶稣。
17 Nolaila hoike aku la na kanaka, ka poe me ia i ka wa i kahea aku ai oia ia Lazaro mai ka halekupapau mai, a hoala hoi ia ia mai ka make mai.
人群中有很多人见过耶稣如何将拉撒路从坟墓中唤醒，让他复活。他们纷纷讲述着这个故事。
18 No ia mea, nui na kanaka i halawai me ia no ko lakou lohe ana i keia hana mana ana i hana'i.
所以才有这么多人到这里见耶稣，因为他们听说了这个奇迹。
19 Alaila olelo ae la na Parisaio ia lakou iho, E nana oukou, aohe lanakila iki oukou; aia hoi, ua hele ko ke ao nei mahope ona.
法利赛人彼此议论：“看，你们什么都做不了，大家都去跟随他了。”
20 He poe Helene kekahi o lakou i hele mai e hoomana ma ka ahaaina.
有些希腊人也来到逾越节做礼拜。
21 Nolaila hele mai lakou io Pilipo la, ka mea no Betesaida i Galilaia, olelo mai la lakou ia ia, i mai la, E ka haku, ke makemake nei makou e ike ia Iesu.
他们来到加利利的伯赛大人腓力那里，说：“先生，我们想见耶稣。”
22 Hele mai o Pilipo, a hai ae ia Anederea; a o Anederea a me Pilipo i hai hou aku ia Iesu.
腓力去告诉安得烈，然后两人一起去告诉耶稣。
23 Olelo mai la o Iesu ia lakou, i mai la, Ua hiki mai ka hora e hoonaniia'i ke Keiki a ke kanaka.
耶稣对他们说：“人子获得荣耀的时刻已经来到。
24 Oiaio, he oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, Ina e make ole kekahi hua palaoa i haule ma ka lepo, iua ua waiho hookahi wale no ia; aka, ina e make ia, e hua nui mai no ia.
告诉你们实话吧，麦子种到泥土中才会死去，否则始终都只是一粒麦子而已。但如果它死了, 就会结出很多麦粒。
25 O ka mea makemake nui i kona ola, e lilo aku no ia: aka, o ka mea hoowahawaha i kona ola ma keia ao, e ola mau loa aku no ia. (aiōnios g166)
如果你们爱惜自己的生命，就会失去生命。但如果你们不爱这世上的生命，就会获得永生。 (aiōnios g166)
26 Ina e hookauwa mai kekahi na'u, e hahai mai ia ia'u; a ma ko'u wahi e noho ai, malaila pu no hoi ka'u kauwa: ina e hookauwa mai kekahi na'u, e hoomaikai ka Makua ia ia.
如果你们愿意服侍我，就要跟从我，我在哪里，服务我的人也会在哪里，我父必会让服侍我的人获得荣耀。
27 Ano ua kaumaha kuu naau, a heaha ka'u e olelo aku? E ka Makua, e hoopakele ia'u i keia hora? aka, no keia mea i hiki mai nei au i keia hora.
我现在心里难过，该说些什么呢？说‘父啊，拯救我不要遭受那即将到来的苦难’？但我正是为此而来，我必须经历这样的痛苦。
28 E ka Makua, e hoonani oe i kou inoa. Alaila pae mai la ka leo mai ka lani mai, Ua hoonani iho no au, a e hoonani hou iho no hoi au.
父啊，请显化你的荣耀吧。” 天堂传来一个声音，说：“我显化这荣耀，还将再次显化。”
29 I ae la ka poe kanaka e ku ana, a e lohe ana, He hekili ia. Olelo ae la kekahi poe, Ua olelo mai kekahi anela ia ia.
站在那里的民众听到这一切，有人说这是雷声，有人说这是天使对他说话。
30 Olelo mai la o Iesu, i mai la, Aole no'u i pae mai ai keia leo, aka, no oukou no.
耶稣告诉他们：“这声音不是为我而发，而是为了你们。
31 Ano e hoohewaia'i ko keia ao; ano e kipakuia aku ai ke alii o ko ke ao nei.
现在就是这世界接受审判之刻，这世界的王将被赶走。
32 Ina e kaulia au iluna, mai ka honua aku, e kauo auanei au i na kanaka a pau io'u nei.
但当我被高举，从这大地上升起，就会吸引所有生灵跟从我。”
33 Olelo mai la oia i keia, e hoomaopopo ana i ke ano o ka make e make ai oia.
（他这番话表明了他将以何种方式死去。）
34 Olelo aku la na kanaka ia ia, Ua lohe makou ma ke kanawai, e mau loa ana ka Mesia; a pehea la kau e olelo, E kaulia iluna ke Keiki a ke kanaka e pono ai? Owai la ia Keiki a ke kanaka? (aiōn g165)
于是群众对他说：“律法告诉我们，基督将永存，你怎么说‘人子将被从十字架上高举’呢？人子是谁？” (aiōn g165)
35 I mai la o Iesu ia lakou, Me oukou ka malamalama i ka manawa pokole loa. E hele oukou oiai ka malamalama ia oukou, o hiki mai ka pouli io oukou nei; a o ka mea e hele ana i ka pouli, aole ia e ike i kona wahi e hele ai.
耶稣回答：“光还会在这里停留一段时间。你们应当趁着有光的时候行走，免得黑暗追上你们。行走在黑暗中，你就无法知道自己去向哪里。
36 E manaoio oukou i ka malamalama, oiai ka malamalama me oukou, i lilo oukou i poe keiki no ka malamalama. Olelo mai la o Iesu ia mau mea, a hele aku la, a hoonalo ia ia iho mai o lakou aku.
趁着还有光，你们应该相信他，这样你们就会成为光明的儿女。”说罢，耶稣就离开并躲开了他们。
37 He nui loa na hana mana ana i hana'i imua o lakou, aole nae lakou i manaoio ia ia;
虽然耶稣在他们面前显化了许多神迹，但是他们仍然不信他。
38 I hookoia ka olelo a Isaia ke kaula ana i olelo ai, E ka Haku, owai la i manaoio mai i ka makou olelo? ia wai la hoi i hoikeia ka lima o Iehova?
这也应验了以赛亚先知所说：“主啊，我们所说的有谁会信呢？主的力量要向谁显露呢？”
39 Aole no hoi e hiki ia lakou ke manaoio, no ka mea, ua olelo hou mai o Isaia,
他们无法相信他，所以也验证了以赛亚的另一番预言：
40 Ua hoomakapo oia i ko lakou mau maka, ua hoopaakiki i ko lakou naau, o ike ko lakou mau maka, o manao hoi ko lakou naau, o hoohuliia mai lakou, a e hoola aku au ia lakou.
“他蒙蔽了他们的眼，让他们的心变得迟钝，这会让他们看不到也不会思考，他们也不会跟随我。但如果他们这样做，我就会治愈他们。”
41 O keia mau mea ka Isaia i olelo ai, i ka wa i ike ai ia i kona nani, a i olelo mai ai nona.
以赛亚见过耶稣的荣耀，所以这番话就是在说耶稣。
42 Aka hoi, manaoio aku la ia ia kekahi poe alii, he nui; aole nae lakou i hooiaio aku no na Parisaio, o hookukeia lakou iwaho o ka halehalawai.
尽管很多首领其实已经相信了耶稣，但他们不敢公开承认这一点，怕被法利赛人赶出会堂。
43 No ka mea, makemake lakou i ka hoomaikaiia e kanaka, aole i ka hoomaikaiia e ke Akua.
他们喜欢人的崇拜，甚至超过来自上帝的肯定。
44 Kahea ae la o Iesu, i ae la, O ka mea manaoio mai ia'u, aole ia e manaoio mai ia'u, aka, i ka mea nana au i hoouna mai.
耶稣大声说：“如果你相信我，那你所相信的不只是我，还有派我来此的上帝。
45 A o ka mea e ike mai ia'u, oia ke ike i ka mea nana au i hoouna mai.
看到我，就是看见那派我来的上帝。
46 I hele mai nei au i ke ao nei i malamalama, i ole ai e noho i ka pouli na mea e manaoio mai ia'u.
我如光来此照亮这世界，所以信我者就不会生活在黑暗之中。
47 Ina e lohe kekahi i ka'u olelo, aole hoi e manaoio, aole au e hoahewa aku ia ia; no ka mea, aole au i hele mai e hoahewa i ko ke ao nei, aka, e hoola i ko ke ao nei.
即使你听到我的言语但不遵守，我也不会评判你，因为我来此并非评判世人，而是要拯救世人。
48 O ka mea e hoowahawaha mai ia'u, a malama ole hoi i ka'u mau olelo, he mea no kana, nana ia e hoahewa aku; o ka olelo a'u i olelo ai, oia ka mea nana ia e hoahewa aku i ka la mahope.
但如果你抛弃我又不接受我所言，最终必将像我所说的那样在末世受到审判。
49 No ka mea, aole na'u kuu olelo ana'ku; aka, na ka Makua nana au i hoouna mai, oia ka i kauoha mai ia'u i ka mea a'u e olelo aku ai, a me ka mea a'u e ao aku ai.
因为我所说并非为我自己，而是派我来此的天父下的命令，是他指引我说什么，如何说。
