Pwovèb 1
1 Men pwovèb Salomon, pitit David la, ki te wa peyi Izrayèl.
parabolae Salomonis filii David regis Israhel
2 Pwovèb sa yo la pou fè moun konnen sa ki rele gen sajès ak bon levasyon, pou yo konprann lè moun lespri ap pale ak yo.
ad sciendam sapientiam et disciplinam
3 Pwovèb sa yo la tou pou moutre moun jan pou yo viv avèk konprann, pou yo gen bon kondit, pou yo pa fè lenjistis, pou yo mache dwat nan lavi.
ad intellegenda verba prudentiae et suscipiendam eruditionem doctrinae iustitiam et iudicium et aequitatem
4 Y'ap louvri lespri moun ki manke konprann, y'ap bay jenn gason yo konesans ak konprann.
ut detur parvulis astutia adulescenti scientia et intellectus
5 Se pou moun ki gen konesans koute sa ki nan pwovèb yo, pou yo ka mete sou sa yo konnen deja. Se pou moun ki gen lespri koute sa ki nan pwovèb yo, pou yo ka konnen ki jan pou yo mennen bak yo pi byen,
audiens sapiens sapientior erit et intellegens gubernacula possidebit
6 konsa, y'a ka konprann sans tout pwovèb ak tout parabòl, sans tout pawòl k'ap soti nan bouch moun ki gen bon konprann yo ak koze tout moun pa ka konprann.
animadvertet parabolam et interpretationem verba sapientium et enigmata eorum
7 Lè ou gen krentif pou Bondye, se lè sa a ou konmanse gen konesans. Moun fou pa konn valè sa yo rele gen konesans, yo refize aprann.
timor Domini principium scientiae sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt
8 Pitit mwen, koute papa ou non lè l'ap ba ou bon levasyon! Pa janm bliye sa manman ou te moutre ou!
audi fili mi disciplinam patris tui et ne dimittas legem matris tuae
9 Menm jan bèl foula mare nan tèt ak kolye pase nan kou bay pi bèl aparans, konsa tou konsèy papa ou ak manman ou ap fè anpil pou ou.
ut addatur gratia capiti tuo et torques collo tuo
10 Pitit mwen, lè moun k'ap fè sa ki mal vle detounen ou, pa kite yo pran tèt ou.
fili mi si te lactaverint peccatores ne adquiescas
11 Si yo di ou: Vini ak nou non! Ann anbiske kò nou pou n' touye moun. Ann pare pèlen pou nou pran inonsan yo, san yo pa gen anyen ak nou.
si dixerint veni nobiscum insidiemur sanguini abscondamus tendiculas contra insontem frustra
12 Ann vale yo tou vivan, tankou simityè ki pa janm refize mò. Ann vale yo tout ankè tankou kadav y'ap antere. (Sheol h7585)
degluttiamus eum sicut infernus viventem et integrum quasi descendentem in lacum (Sheol h7585)
13 N'a jwenn tout kalite gwo richès, n'a plen kay nou ak tout bagay n'a pran.
omnem pretiosam substantiam repperiemus implebimus domos nostras spoliis
14 W'a jwenn pa ou nan tou sa n'a pran. Va gen yon sèl kès pou nou tout.
sortem mitte nobiscum marsuppium unum sit omnium nostrum
15 Pitit mwen, pa mache avèk moun konsa! Pa mete pye ou kote moun sa yo pase!
fili mi ne ambules cum eis prohibe pedem tuum a semitis eorum
16 Yo toujou dèyè pou fè sa ki mal. Pou ti krik ti krak, yo mete san deyò.
pedes enim illorum ad malum currunt et festinant ut effundant sanguinem
17 Kisa ou konprann ou fè lè ou kite zwezo wè ou ap tann pèlen pou li?
frustra autem iacitur rete ante oculos pinnatorum
18 Se konsa moun sa yo pran nan pèlen yo menm yo pare a. Yo tonbe nan pyèj yo mete a, yo mouri.
ipsique contra sanguinem suum insidiantur et moliuntur fraudes contra animas suas
19 Nan chache genyen sa ki pa pou ou, se ou ki lakòz malè rive ou. Se sa menm ki pou rive tout moun ki pa wè pase vòlò.
sic semitae omnis avari animas possidentium rapiunt
20 Koute byen. Sajès ap rele nan lari, l'ap pale byen fò sou plas piblik.
sapientia foris praedicat in plateis dat vocem suam
21 L'ap rele nan tout kalfou, nan pòtay lavil yo, toupatou kote tout moun ka tande.
in capite turbarum clamitat in foribus portarum urbis profert verba sua dicens
22 L'ap di: Bann egare! Kilè n'a sispann renmen fè tenten? Kilè n'a sispann pran plezi nou nan pase tout bagay nan betiz? Kilè moun fou yo va soti pou yo aprann?
usquequo parvuli diligitis infantiam et stulti ea quae sibi sunt noxia cupiunt et inprudentes odibunt scientiam
23 Se pou n' koute m' lè m'ap rale zòrèy nou. M'ap di nou tou sa ki nan tèt mwen, m'ap fè nou konnen tou sa m' konnen.
convertimini ad correptionem meam en proferam vobis spiritum meum et ostendam verba mea
24 Ki jan nou ye konsa? Mwen rele nou, nou fè tankou nou pa tande m'. Mwen lonje men ban nou, nou fè tankou nou pa wè m'.
quia vocavi et rennuistis extendi manum meam et non fuit qui aspiceret
25 Anhan! Se konsa sa ye? Nou voye tout konsèy mwen te ban nou yo jete byen lwen nou. Nou refize kite m' korije nou.
despexistis omne consilium meum et increpationes meas neglexistis
26 Konsa, lè n'a nan ka, m'a ri nou. Lè malè va fè nou tranble, m'a pase nou nan rizib.
ego quoque in interitu vestro ridebo et subsannabo cum vobis quod timebatis advenerit
27 Lè malè va tonbe sou nou tankou yon van siklòn, lè tray va pase sou nou tankou yon toubouyon, lè lapenn ak kè sere va pran nou,
cum inruerit repentina calamitas et interitus quasi tempestas ingruerit quando venerit super vos tribulatio et angustia
28 le sa a, n'a rele m', mwen menm yo rele sajès, men mwen p'ap reponn nou. N'a mache chache m' toupatou, men nou p'ap jwenn mwen.
tunc invocabunt me et non exaudiam mane consurgent et non invenient me
29 Nou pa t' vle wè konesans, nou te toujou refize gen krentif pou Bondye.
eo quod exosam habuerint disciplinam et timorem Domini non susceperint
30 Nou pa t' janm vle koute konsèy m' t'ap ban nou, nou te toujou derefize koute m' lè m' t'ap korije nou.
nec adquieverint consilio meo et detraxerint universae correptioni meae
31 Se pou nou rekòlte sa nou te simen an. Se pou nou sibi konsekans vye konsèy nou t'ap swiv yo.
comedent igitur fructus viae suae suisque consiliis saturabuntur
32 Moun ki san esperyans yo mouri paske yo refize aprann. Bann moun fou yo menm, yo pa pran anyen pou anyen, se sa k'ap pèdi yo tou.
aversio parvulorum interficiet eos et prosperitas stultorum perdet illos
33 Men, moun ki koute sa m' di yo jwenn lasirans, y'a viv ak kè poze, yo p'ap bezwen pè anyen.
qui autem me audierit absque terrore requiescet et abundantia perfruetur malorum timore sublato
