Pwovèb 29

1 Moun k'ap fè tèt di lè y'ap rale zòrèy yo, se moun k'ap rete konsa y'ap tonbe san yo pa ka leve ankò.

Viro, qui corripientem dura cervice contemnit, repentinus ei superveniet interitus: et eum sanitas non sequetur.

2 Lè se moun serye ki chèf, pèp la kontan. Men, lè se yon mechan k'ap gouvènen, pèp la nan lapenn.

In multiplicatione iustorum lætabitur vulgus: cum impii sumpserint principatum, gemet populus.

3 W'ap fè kè papa ou kontan si ou toujou ap chache bon konprann. Moun k'ap frekante jennès, se lajan l' l'ap gaspiye.

Vir, qui amat sapientiam, lætificat patrem suum: qui autem nutrit scorta, perdet substantiam.

4 Lè yon wa pa nan patipri, peyi a kanpe byen fèm. Men, depi yon chèf nan resevwa lajan sou kote, se fini l'ap fini ak peyi a.

Rex iustus erigit terram, vir avarus destruet eam.

5 Moun k'ap flate moun, se yon pèlen y'ap pare sou wout yo.

Homo, qui blandis, fictisque sermonibus loquitur amico suo, rete expandit gressibus eius.

6 Moun mechan pran nan mechanste y'ap fè. Men, moun ki mache dwat yo gen kè kontan, y'ap fè fèt.

Peccantem virum iniquum involvet laqueus: et iustus laudabit atque gaudebit.

7 Moun ki mache dwat konnen pou l' respekte dwa pòv malere. Men, mechan an pa konnen bagay konsa.

Novit iustus causam pauperum: impius ignorat scientiam.

8 Moun ki pa gen respè pou lòt ap mache simen kont nan tout peyi a. Men moun ki gen konprann konnen pou l' kontwole tèt li lè li fache.

Homines pestilentes dissipant civitatem: sapientes vero avertunt furorem.

9 Lè moun ki gen konprann al nan leta ak moun fou, fache pa fache anyen p'ap regle.

Vir sapiens, si cum stulto contenderit, sive irascatur, sive rideat, non inveniet requiem.

10 Depi yon moun serye, ansasen pa vle wè li. Men, moun ki mache dwat yo ap pwoteje l'.

Viri sanguinum oderunt simplicem: iusti autem quærunt animam eius.

11 Lè moun fou ankòlè, li di sa ki vin nan bouch li. Men, moun ki gen bon konprann kontwole bouch li.

Totum spiritum suum profert stultus: sapiens differt, et reservat in posterum.

12 Lè yon chèf renmen tripotay, se mechan ase k'ap sèvi avè l'.

Princeps, qui libenter audit verba mendacii, omnes ministros habet impios.

13 Gen yon bagay ni pòv la ni moun k'ap peze l' la gen ansanm: se Bondye ki bay ni yonn ni lòt je pou yo wè.

Pauper, et creditor obviaverunt sibi: utriusque illuminator est Dominus.

14 Lè yon wa pran kòz malere yo pou l' defann dwa yo san patipri, wa sa a la pou l' gouvènen lontan.

Rex, qui iudicat in veritate pauperes, thronus eius in æternum firmabitur.

15 Baton ki korije timoun ap ba yo konprann. Men, timoun yo kite fè sa yo pito gen pou fè manman yo wont.

Virga atque correptio tribuit sapientiam: puer autem, qui dimittitur voluntati suæ, confundit matrem suam.

16 Lè mechan an rive chèf nan yon peyi, gen plis mechanste k'ap fèt. Men, moun k'ap mache dwat yo va wè jan mechan yo ap tonbe.

In multiplicatione impiorum multiplicabuntur scelera: et iusti ruinas eorum videbunt.

17 Korije pitit gason ou lan, li p'ap ba ou tèt chaje. L'a fè kè ou kontan.

Erudi filium tuum, et refrigerabit te, et dabit delicias animæ tuæ.

18 Lè pa gen moun ki pou fè pèp la konnen sa pou l' fè, pèp la an debandad nèt. Men, ala bon sa bon pou moun k'ap fè sa lalwa mande!

Cum prophetia defecerit, dissipabitur populus: qui vero custodit legem, beatus est.

19 Pale anpil p'ap korije esklav. Menm lè li konprann, se pa sa k'ap fè l' obeyi.

Servus verbis non potest erudiri: quia quod dicis intelligit, et respondere contemnit.

20 Gen plis espwa pou yon moun ki san konprann pase pou yon moun k'ap prese pale san kalkile.

Vidisti hominem velocem ad loquendum? stultitia magis speranda est, quam illius correptio.

21 Lè ou mou ak yon esklav depi li tou piti, rive yon lè l'ap konprann se pitit ou li ye.

Qui delicate a pueritia nutrit servum suum, postea sentiet eum contumacem.

22 Moun ki ankòlè fasil toujou ap fè bagay yo pa dwe fè. Moun ki gen san wo toujou nan goumen.

Vir iracundus provocat rixas: et qui ad indignandum facilis est, erit ad peccandum proclivior.

23 Awogans fè moun pèdi pye. Men, y'ap respekte moun ki soumèt devan Bondye.

Superbum sequitur humilitas: et humilem spiritu suscipiet gloria.

24 Moun ki konplis yon vòlò, se moun ki rayi tèt li. Si li denonse vòlò a, y'ap pini l'. Si li pa denonse l', madichon Bondye ap tonbe sou li.

Qui cum fure participat, odit animam suam: adiurantem audit, et non indicat.

25 Si ou pè sa moun ap di, ou antrave. Men, si ou mete konfyans ou nan Seyè a, ou pa bezwen pè anyen.

Qui timet hominem, cito corruet: qui sperat in Domino, sublevabitur.

26 Anpil moun ap kouri dèyè favè chèf. Men, se Bondye k'ap jije tout moun san patipri.

Multi requirunt faciem principis: et iudicium a Domino egreditur singulorum.

27 Moun ki mache dwat pa vle wè mechan. Mechan pa vle wè moun k'ap mache dwat.

Abominantur iusti virum impium: et abominantur impii eos, qui in recta sunt via. Verbum custodiens filius, extra perditionem erit.