< Pwovèb 23 >

1 Lè chèf envite ou manje sou menm tab ak li, pa janm bliye ki moun li ye.
Cuando te sientes a comer con un gobernante, ten cuidado con lo que te sirven,
2 Si ou se yon moun ki gen bon lapeti, kontwole bouch ou.
y ponte límites si tienes mucha hambre.
3 Pa pote lanvi sou bon ti manje l'ap ofri ou yo. Se ka yon pèlen li tann pou ou.
No seas glotón en sus finos banquetes, porque lo ofrecen con motivaciones engañosas.
4 Pa touye tèt ou ap kouri dèyè lajan pou ou vin rich. Wete lide ou sou sa.
No te desgastes tratando de volverte rico. ¡Sé sabio y no te afanes en ello!
5 Paske, anvan ou bat je ou, li gen tan disparèt. Ou ta di lajan gen zèl. Li rete konsa, li vole, li ale.
La riqueza desaparece en un abrir y cerrar de ojos, abriendo repentinamente alas, y volando al cielo como el águila.
6 Pa chita pou ou manje sou menm tab ak moun ki tikoulout. Pa pote lanvi sou manje l'ap ofri ou.
No aceptes ir a comer con personas mezquinas, ni codicies sus finos banquetes,
7 Li chich ata ak tèt pa li, ale wè avè ou. L'ap di ou: Manje non, monchè! Bwè non! Men se pa ak tout kè li l'ap di ou sa.
porque tal como son sus pensamientos, así son ellos. Ellos dicen: “¡Ven, come y bebe!” Pero en sus mentes no tienen ningún interés en ti.
8 W'a vonmi tou sa ou te manje a. Tout bèl pawòl ou te di l' yo p'ap sèvi ou anyen.
Vomitarás cada pedazo que hayas comido, y las palabras de aprecio se habrán consumido.
9 Pa chache fè yon moun san konprann konprann anyen. Li p'ap tande anyen nan sa w'ap di l' la. Lèfini, l'ap meprize ou met sou li.
No hables con los tontos porque ellos se burlarán de tus palabras sabias.
10 Pa janm deplase bòn tè kote yo te ye depi lontan an. Pa antre sou jaden ki pou timoun san papa.
No muevas las fronteras antiguas, y no invadas los campos que pertenecen a huérfanos,
11 Se Bondye k'ap defann yo, li gen anpil pouvwa. L'a plede kòz yo kont ou.
porque su Protector es poderoso y él peleará su caso contra ti.
12 Mete tèt ou an plas lè y'ap moutre ou kichòy. Louvri zòrèy ou lè yon moun ki gen konesans ap pale.
Enfoca tu mente en la instrucción; escucha las palabras de conocimiento.
13 Ou pa bezwen pè bat yon timoun. Yon bèl kal, sa p'ap touye l'.
No evites disciplinar a tus hijos, pues un golpe no los matará.
14 Okontrè, si ou bat li, w'a sove nanm li pou l' pa mouri. (Sheol h7585)
Si corriges con castigo físico a tu hijo, lo salvarás de la muerte. (Sheol h7585)
15 Pitit mwen, si ou gen bon konprann, mwen p'ap manke kontan.
Hijo mío, si piensas con sabiduría me harás feliz;
16 M'a kontan anpil lè m'a tande bon pawòl k'ap soti nan bouch ou.
Me deleitaré cuando hables con rectitud.
17 Pa pote lanvi sou moun k'ap fè sa ki mal. Nan tou sa w'ap fè, toujou gen krentif pou Bondye.
No mires a los pecadores con envidia, sino recuerda siempre honrar al Señor,
18 Paske gen denmen. Se pa pou gremesi w'ap tann sa w'ap tann lan.
porque ciertamente hay un futuro para ti, y tu esperanza no será destruida.
19 Louvri zòrèy ou, gason mwen, pou ou ka gen bon konprann, pou ou ka mache dwat. Kalkile byen kote w'ap mete pye ou, pou ou ka mache dwat.
Presta atención, hijo mío, y sé sabio. Asegúrate de enfocar tu mente en seguir el camino recto.
20 Pa fè zanmi avèk moun k'ap bwè twòp, ak moun k'ap fè safte.
No te juntes con los que beben mucho vino, o con los que se sacian de carne.
21 Paske moun k'ap fè metye bwè ak moun ki afre ap vin pòv. Si ou pase tout tan ou ap dòmi, talè konsa w'ap mache yon men devan yon men dèyè.
Porque los que se emborrachan y comen de más, pierden todo lo que tienen; y pasan el tiempo adormilados, por lo cual solo les quedan trapos para vestir.
22 Pitit mwen, koute papa ou ki fè ou. Pa meprize manman ou lè li fin granmoun.
Presta atención a tu padre, y no rechaces a tu madre cuando sea vieja.
23 Verite, konesans, lespri ak bon konprann, se bagay ou mèt peye chè pou ou genyen. Men, pa janm vann sa.
Invierte en tener la verdad y no la vendas. Invierte en la sabiduría, la instrucción y la inteligencia.
24 Papa ki gen yon pitit k'ap mache dwat ap toujou kontan. Manman ki fè yon pitit ki gen bon konprann ap toujou gen kè kontan.
Los hijos que hacen el bien alegran a sus padres; un hijo sabio trae alegría a su padre.
25 Fè kè papa ou ak manman ou kontan. Fè kè manman ki fè ou la kontan.
Haz que tu padre y tu madre se alegren; trae alegría a la que te parió.
26 Pitit mwen, louvri zòrèy ou pou tande sa m'ap di ou. Louvri je ou byen pou ou wè jan m'ap viv.
Hijo mío, dame toda tu atención, y sigue mi ejemplo con alegría.
27 Fanm jennès se tankou yon twou pèlen, fanm adiltè se tankou yon pi jis jis.
Una prostituta es como quedar atrapado en un foso. La mujer inmoral es como quedar atrapado en un pozo estrecho.
28 Tankou vòlò, y'ap pare pèlen pou ou. Yo fè anpil gason pèdi tèt yo.
Tal como un ladrón, ella se recuesta para esperar y agarrar a los hombres por sorpresa, para que sean infieles a sus mujeres.
29 Ki moun ki nan tèt chaje, ki nan lapenn? Ki moun ki toujou nan kont, ki tou tan ap plenyen? Ki moun k'ap pran kou san rezon, ki gen je yo tou wouj?
¿Quién estará en problemas? ¿Quién sufrirá dolor? ¿Quién estará en discusión? ¿Quién se quejará? ¿Quién saldrá lastimado sin razón alguna? ¿Quién tendrá los ojos enrojecidos?
30 Se moun k'ap bwè twòp gwòg, moun k'ap kouri dèyè tranpe.
Los que pasan mucho tiempo bebiendo vino, los que siempre están probando un nuevo cóctel.
31 Pa kite bweson pran nanm ou, ou te mèt wè jan li bèl, jan li klè nan vè a. Lè ou bwè l', li desann dous nan gòj ou.
No dejes que la apariencia del vino te tiente, ya sea por su color rojo o por sus burbujas en la copa, o por la suavidad con que se asienta.
32 Men, pita ou santi se tankou yon move sèpan ki mòde ou, yon sèpan aspik ki pike ou.
Al final morderá como una serpiente, y te causará dolor como víbora.
33 W'ap wè tout bagay ap vire devan je ou, w'ap depale.
Alucinarás, verás cosas extrañas, y tu mente confundida te hará decir toda clase de locuras.
34 W'ap santi tankou si ou te sou lanmè: w'ap tankou si ou te sou tèt yon ma batiman.
Te tropezarás como si rodaras por el océano. Serás sacudido como quien se recuesta en el mástil de una embarcación, diciendo:
35 Lè sa a w'a di: Gen lè yo bat mwen, mwen pa santi sa. Gen lè yo te ban m' kou, mwen pa konn sa. Kilè m'a leve la a? Mwen ta pran yon ti kou ankò.
“La gente me golpeó, pero no me dolió; me dieron azotes, pero no sentí nada. Ahora debo levantarme porque necesito otro trago”.

< Pwovèb 23 >