Pwovèb 20

1 Twòp bweson fè ou pase moun nan betiz. Twòp gwòg fè ou pete kabouyay, fè lòbèy. Lè ou sou, ou aji tankou moun fou.

Luxuriosa res, vinum, et tumultuosa ebrietas: quicumque his delectatur, non erit sapiens.

2 Lè yon wa ankòlè, se tankou yon lyon k'ap gwonde. Moun ki mete l' ankòlè a, se pwòp tèt li l'ap fè mal.

Sicut rugitus leonis, ita et terror regis: qui provocat eum, peccat in animam suam.

3 Se bèl bagay lè yon moun evite diskisyon. Moun san konprann toujou ap chache kont.

Honor est homini, qui separat se a contentionibus: omnes autem stulti miscentur contumeliis.

4 Parese pa pare tè li lè pou l' te pare l', li di fè twò frèt. Lè rekòt rive, li pa jwenn anyen nan jaden l'.

Propter frigus piger arare noluit: mendicabit ergo æstate, et non dabitur illi.

5 Lide yon nonm gen nan tèt li, se tankou dlo nan yon pi byen fon. Men, yon moun lespri ka rale yo mete deyò.

Sicut aqua profunda, sic consilium in corde viri: sed homo sapiens exhauriet illud.

6 Anpil moun ap mache di jan yo se moun serye. Men, ou pa fasil jwenn yon moun ou ka fè konfyans.

Multi homines misericordes vocantur: virum autem fidelem quis inveniet?

7 Lè yon papa se moun serye, li fè sa ki dwat. Sa bon nèt pou pitit li yo.

Iustus, qui ambulat in simplicitate sua, beatos post se filios derelinquet.

8 Lè yon wa chita sou fòtèy li, l'ap rann jistis, li wè sa ki mal ak sa ki byen.

Rex, qui sedet in solio iudicii, dissipat omne malum intuitu suo.

9 Ki moun ki ka di: mwen lave konsyans mwen, mwen wete tout peche ki te sou li?

Quis potest dicere: Mundum est cor meum, purus sum a peccato?

10 Seyè a pa ka sipòte moun k'ap sèvi ak de pwa de mezi.

Pondus et pondus, mensura et mensura: utrumque abominabile est apud Deum.

11 Yon timoun moutre ou sa l'ap soti nan sa l'ap fè. Ou ka di si l'ap serye, si l'ap bon.

Ex studiis suis intelligitur puer, si munda et recta sint opera eius.

12 Se Seyè a ki ban nou je pou nou ka wè, se li menm ki ban nou zòrèy pou nou ka tande.

Aurem audientem, et oculum videntem, Dominus fecit utrumque.

13 Pa renmen dòmi twòp pou ou pa vin pòv. Souke kò ou. W'a jwenn kont manje pou ou manje.

Noli diligere somnum, ne te egestas opprimat: aperi oculos tuos, et saturare panibus.

14 Lè moun ap machande, machandiz pa janm bon. Fini yo fin achte, y'ap mache di jan yo fè yon bon zafè.

Malum est, malum est, dicit omnis emptor: et cum recesserit, tunc gloriabitur.

15 Lè yon moun ki gen konprann ap pale sa gen plis valè pase kantite lò ak pyè ki koute chè.

Est aurum, et multitudo gemmarum: et vas pretiosum labia scientiæ.

16 Si yon moun sòt jouk pou li asepte bay pawòl li pou dèt yon etranje, se pou yo pran ata rad ki sou li jouk lòt la peye.

Tolle vestimentum eius, qui fideiussor extitit alieni, et pro extraneis aufer pignus ab eo.

17 Lajan ou fè nan move kondisyon ka dous lè ou fèk genyen l'. Men, apre sa, se tankou ti wòch anba dan.

Suavis est homini panis mendacii: et postea implebitur os eius calculo.

18 Pran konsèy, tou sa ou gen lide fè ap mache byen. Pa kouri fè lagè san ou pa konnen sa w'ap fè.

Cogitationes consiliis roborantur: et gubernaculis tractanda sunt bella.

19 Bouch alèlè pa kenbe sekrè. Pa mele ak moun ki pale twòp.

Ei, qui revelat mysteria, et ambulat fraudulenter, et dilatat labia sua, ne commiscearis.

20 Moun ki bay manman l' ak papa l' madichon p'ap viv lontan.

Qui maledicit patri suo, et matri, extinguetur lucerna eius in mediis tenebris.

21 Richès ou ranmase fasil fasil p'ap janm vin yon benediksyon pou ou.

Hereditas, ad quam festinatur in principio, in novissimo benedictione carebit.

22 Pa janm di se ou ki pou vanje tèt ou. Mete konfyans ou nan Seyè a, l'a delivre ou.

Ne dicas: Reddam malum: expecta Dominum, et liberabit te.

23 Seyè a pa ka sipòte moun k'ap sèvi ak de pwa de mezi. Sa pa bon pou ou sèvi ak move balans.

Abominatio est apud Dominum pondus et pondus: statera dolosa non est bona.

24 Se Seyè a ki louvri chemen devan nou. Ki jan lèzòm ka rive konprann lavi?

A Domino diriguntur gressus viri: quis autem hominum intelligere potest viam suam?

25 Pa prese fè Bondye pwomès. Ou ka règrèt sa pita.

Ruina est homini devorare sanctos, et post vota retractare.

26 Yon wa ki gen bon konprann ap rive dekouvri tout mechan yo. L'ap san pitye lè l'ap pini yo.

Dissipat impios rex sapiens, et incurvat super eos fornicem.

27 Se Seyè a ki ban nou konsyans nou. Se tankou yon lanp k'ap klere pou fè nou wè tou sa n'ap fè.

Lucerna Domini spiraculum hominis, quæ investigat omnia secreta ventris.

28 Yon wa ap rete wa si li se nèg serye, si li toujou kenbe pawòl li. L'ap toujou wa si li pa nan patipri.

Misericordia, et veritas custodiunt regem, et roboratur clementia thronus eius.

29 Se kouraj ki fè valè yon jenn gason. Men, pou granmoun, se cheve blan l' yo ki fè valè l'.

Exultatio iuvenum, fortitudo eorum: et dignitas senum canities.

30 Move esperyans ka fè nou chanje. Malè ka fè nou vin gen bon santiman.

Livor vulneris absterget mala: et plagæ in secretioribus ventris.