Pwovèb 17

1 Pito ou manje yon grenn bannann chèch ak kè poze pase pou ou fè gwo fèt nan mitan dezagreman.

Melior est buccella sicca cum gaudio quam domus plena victimis cum jurgio.

2 Yon esklav ki gen konprann va chèf sou yon pitit ki fè papa l' wont. L'a jwenn pa l' nan eritaj papa a tankou tout pitit.

Servus sapiens dominabitur filiis stultis, et inter fratres hæreditatem dividet.

3 Se dife sèl ki ka fè ou konnen si lò osinon ajan ou genyen an se bon kalite. Konsa tou, se Seyè a sèl ki konnen sa ki nan kè moun.

Sicut igne probatur argentum et aurum camino, ita corda probat Dominus.

4 Mechan yo toujou prèt pou koute moun k'ap di move pawòl. Zòrèy mantò yo toujou louvri pou koute moun k'ap bay manti.

Malus obedit linguæ iniquæ, et fallax obtemperat labiis mendacibus.

5 Lè w'ap pase yon pòv malere nan betiz, se Bondye ki fè l' la w'ap derespekte. Moun ki kontan lè malè rive yon lòt, Bondye ap pini l'.

Qui despicit pauperem exprobrat factori ejus, et qui ruina lætatur alterius non erit impunitus.

6 Pitit pitit se rekonpans granmoun. Manman ak papa se kontantman pitit.

Corona senum filii filiorum, et gloria filiorum patres eorum.

7 Yon moun sòt pa ka di anyen ki bon. Konsa tou, yon moun serye pa nan bay manti.

Non decent stultum verba composita, nec principem labium mentiens.

8 Moun ki sèvi ak lajan pou pran tèt moun konprann lajan se wanga. Yo kwè se pou yo reyisi nan tou sa y'ap fè.

Gemma gratissima exspectatio præstolantis; quocumque se vertit, prudenter intelligit.

9 Si ou vle moun renmen ou, padonnen lè yo fè ou mal. Si w'ap mache repete bagay moun fè ki mal, w'ap mete zanmi dozado.

Qui celat delictum quærit amicitias; qui altero sermone repetit, separat fœderatos.

10 Lè ou fè yon moun ki gen konprann repwòch, sa touche kè l'. Men, ata san kout baton p'ap chanje yon moun sòt.

Plus proficit correptio apud prudentem, quam centum plagæ apud stultum.

11 Mechan toujou ap fè rebelyon, men y'a voye yon sanmanman regle avè l'.

Semper jurgia quærit malus: angelus autem crudelis mittetur contra eum.

12 Pito ou kontre ak yon manman lous k'ap chache pitit li pase pou ou tonbe sou yon moun fou foli moute.

Expedit magis ursæ occurrere raptis fœtibus, quam fatuo confidenti in stultitia sua.

13 Si ou aji mal avèk moun ki fè ou byen, malè ap toujou rive lakay ou.

Qui reddit mala pro bonis, non recedet malum de domo ejus.

14 Lè yon kont pete, se tankou dlo ki kase dig kannal. Anvan batay mete pye, chape kò ou.

Qui dimittit aquam caput est jurgiorum, et antequam patiatur contumeliam judicium deserit.

15 Se de kalite moun Seyè a pa ka sipòte: moun k'ap kondannen inonsan ak moun k'ap pran pou mechan yo.

Qui justificat impium, et qui condemnat justum, abominabilis est uterque apud Deum.

16 Yon moun sòt te mèt gen kont lajan nan men l', li p'ap janm ka gen konesans. Li pa gen konprann.

Quid prodest stulto habere divitias, cum sapientiam emere non possit? Qui altum facit domum suam quærit ruinam, et qui evitat discere incidet in mala.

17 Yon bon zanmi p'ap janm trayi. Jou malè l'ap tankou yon frè pou ou.

Omni tempore diligit qui amicus est, et frater in angustiis comprobatur.

18 Fòk yon moun pèdi tèt li nèt pou l' garanti dèt yon lòt moun.

Stultus homo plaudet manibus, cum spoponderit pro amico suo.

19 Moun ki renmen chache kont renmen fè sa ki mal. Moun k'ap pale avèk awogans, se moun k'ap mache ak sèkèy yo anba bra yo.

Qui meditatur discordias diligit rixas, et qui exaltat ostium quærit ruinam.

20 Yon moun ki pa gen bon lide nan tèt li p'ap janm gen kè kontan. Moun ki gen move lang ap toujou nan traka.

Qui perversi cordis est non inveniet bonum, et qui vertit linguam incidet in malum.

21 Se lapenn pou yon papa ki fè yon pitit ki san konprann. Papa yon pitit sòt p'ap janm gen kè kontan.

Natus est stultus in ignominiam suam; sed nec pater in fatuo lætabitur.

22 Kè kontan bay lasante. Men, lè ou kagou, w'ap deperi sou pye.

Animus gaudens ætatem floridam facit; spiritus tristis exsiccat ossa.

23 Malveyan pran lajan nan men moun pou enpoze jistis fèt.

Munera de sinu impius accipit, ut pervertat semitas judicii.

24 Yon moun ki gen bon konprann toujou ap chache konesans. Men, moun sòt pa konn sa li vle.

In facie prudentis lucet sapientia; oculi stultorum in finibus terræ.

25 Yon timoun ki san konprann, se chagren pou papa l', se gwo lapenn pou manman l' ki fè l'.

Ira patris filius stultus, et dolor matris quæ genuit eum.

26 Se pa jistis pou inonsan peye pou koupab. Pa gen jistis lè yo bat moun ki pa fè mal.

Non est bonum damnum inferre justo, nec percutere principem qui recta judicat.

27 Moun ki gen konesans pa nan pale anpil. Moun ki rete dousman se moun ki gen konprann.

Qui moderatur sermones suos doctus et prudens est, et pretiosi spiritus vir eruditus.

28 Moun ki gen lespri pa janm cho pou pale. Men moun sòt, lè yo rete ak bouch yo fèmen, yo pase pou moun ki gen konprann.

Stultus quoque, si tacuerit, sapiens reputabitur, et si compresserit labia sua, intelligens.