Pwovèb 16

1 Lèzòm fè lide nan kè yo. Men, dènye mo a nan men Bondye.

hominis est animum praeparare et Dei gubernare linguam

2 Lèzòm mete nan lide yo tou sa yo fè bon. Men, pa bliye se Bondye k'ap jije sa ki nan kè yo.

omnes viae hominum patent oculis eius spirituum ponderator est Dominus

3 Mande Seyè a pou l' beni tout travay w'ap fè, w'ap reyisi nan tou sa w'ap fè.

revela Domino opera tua et dirigentur cogitationes tuae

4 Tou sa Seyè a fè, li gen yon rezon ki fè l' fè li. Menm mechan an, li kreye l' pou l' ka pini l'.

universa propter semet ipsum operatus est Dominus impium quoque ad diem malum

5 Seyè a pa ka sipòte moun k'ap gonfle lestonmak yo sou moun. Wè pa wè, l'ap fè yo peye sa.

abominatio Domini omnis arrogans etiam si manus ad manum fuerit non erit innocens

6 Si ou pa janm vire do bay Bondye, si ou toujou kenbe pawòl ou, Bondye va padonnen peche ou yo. Lè yon moun gen krentif pou Bondye, l'ap evite fè sa ki mal.

misericordia et veritate redimitur iniquitas et in timore Domini declinatur a malo

7 Lè yon moun ap viv yon jan ki fè Seyè a plezi, Seyè a ap fè ata lènmi l' yo aji byen avè l'.

cum placuerint Domino viae hominis inimicos quoque eius convertet ad pacem

8 Pito ou fè ti pwofi nan fè sa ki dwat pase pou ou fè gwo benefis nan fè sa ki mal.

melius est parum cum iustitia quam multi fructus cum iniquitate

9 Lèzòm fè plan travay yo nan kè yo. Men, se Seyè a k'ap dirije sa y'ap fè a.

cor hominis disponet viam suam sed Domini est dirigere gressus eius

10 Lè yon wa pale, se tankou si se te Bondye ki pale. Lè l'ap jije, li p'ap janm rann move jijman.

divinatio in labiis regis in iudicio non errabit os eius

11 Seyè a mande pou yo sèvi ak bon balans pou peze. Li pa vle pou yo sèvi ak move mezi nan kòmès.

pondus et statera iudicia Domini sunt et opera eius omnes lapides sacculi

12 Wa yo pa ka sipòte lè moun ap fè mechanste, paske tout fòs yon gouvènman se lè li defann dwa tout moun.

abominabiles regi qui agunt impie quoniam iustitia firmatur solium

13 Wa a kontan ak tout moun ki di verite. Li renmen moun ki pa nan bay manti.

voluntas regum labia iusta qui recta loquitur diligetur

14 Lè wa a move, atansyon, moun ka mouri! Moun ki gen bon konprann ap toujou chache fè kè wa a kontan.

indignatio regis nuntii mortis et vir sapiens placabit eam

15 Lè wa a kontan, se lavi pou tout moun. Lè li bay yon moun favè l', se tankou yon nwaj ki pote yon bon lapli prentan.

in hilaritate vultus regis vita et clementia eius quasi imber serotinus

16 Pito ou gen bon konprann pase pou ou gen byen. Pito ou gen konesans pase ou gen lajan.

posside sapientiam quia auro melior est et adquire prudentiam quia pretiosior est argento

17 Moun ki mache dwat fè chemen yo yon jan pou yo pa fè sa ki mal. Gade kote w'ap mete pye ou pou ou pa mouri mal.

semita iustorum declinat mala custos animae suae servat viam suam

18 Lè ou gen lanbisyon, yo pa lwen kraze ou. Lè w'ap fè awogans, ou pa lwen mouri.

contritionem praecedit superbia et ante ruinam exaltatur spiritus

19 Pito ou mennen ti vi ak pòv malere yo pase pou ou nan separe ak awogan yo nan sa yo vòlò.

melius est humiliari cum mitibus quam dividere spolia cum superbis

20 Moun k'ap repase nan tèt li tou sa yo moutre l' va wè zafè l' mache byen. Ala bon sa bon pou moun ki mete konfyans yo nan Seyè a!

eruditus in verbo repperiet bona et qui in Domino sperat beatus est

21 Lè yon moun gen bon konprann, yo di li gen lespri. Lè ou pale byen sa fè ou gen plis konesans.

qui sapiens corde est appellabitur prudens et qui dulcis eloquio maiora percipiet

22 Moun ki gen bon konprann gen lavi. Men, moun sòt ap toujou sòt.

fons vitae eruditio possidentis doctrina stultorum fatuitas

23 Yon moun ki gen bon konprann kalkile anvan li pale. Konsa pawòl li vin gen plis pèz.

cor sapientis erudiet os eius et labiis illius addet gratiam

24 Bon pawòl se siwo myèl. Yo bon pou sante ou, yo dous pou nanm ou.

favus mellis verba conposita dulcedo animae et sanitas ossuum

25 Chemen ou kwè ki bon an, se li ki mennen ou tou dwat nan lanmò.

est via quae videtur homini recta et novissimum eius ducit ad mortem

26 Grangou fè ou travay rèd, paske ou bezwen manje pou ou mete nan bouch.

anima laborantis laborat sibi quia conpulit eum os suum

27 Mechan an toujou ap chache jan pou li fè moun mal. Ata pawòl nan bouch li boule tankou dife.

vir impius fodit malum et in labiis eius ignis ardescit

28 Ipokrit toujou ap pouse dife. Moun k'ap fè tripotay mete zanmi dozado.

homo perversus suscitat lites et verbosus separat principes

29 Mechan an pran tèt kanmarad li, li fè l' fè sa ki pa bon.

vir iniquus lactat amicum suum et ducit eum per viam non bonam

30 Moun k'ap twenzi je yo sou moun, se moun ki gen move lide dèyè tèt yo. Moun k'ap fè siy sou moun, se moun ki sou move kou.

qui adtonitis oculis cogitat prava mordens labia sua perficit malum

31 Cheve blan se bèl rekonpans. Moun ki mache dwat va viv lontan.

corona dignitatis senectus in viis iustitiae repperietur

32 Pito ou aji ak pasyans pase pou ou fè fòs sou moun. Pito ou konn kontwole tèt ou pase pou ou gwo chèf lame k'ap mache pran lavil.

melior est patiens viro forte et qui dominatur animo suo expugnatore urbium

33 Moun tire kat pou yo konnen sa pou yo fè. Men, desizyon an se nan men Bondye li ye.

sortes mittuntur in sinu sed a Domino temperantur