Pwovèb 12

1 Moun ki renmen yo korije yo, se moun ki toujou vle konnen. Men, moun ki pa renmen yo rale zòrèy yo, se moun san konprann.

Qui diligit disciplinam, diligit scientiam: qui autem odit increpationes, insipiens est.

2 Seyè a kontan ak moun k'ap fè sa ki byen. Men, l'ap kondannen moun ki toujou sou plan.

Qui bonus est, hauriet gratiam a Domino: qui autem confidit in cogitationibus suis, impie agit,

3 Fè mechanste pa bay moun fòs pou yo rete kanpe. Men, moun ki mache dwat p'ap janm brannen.

Non roborabitur homo ex impietate: et radix iustorum non commovebitur.

4 Yon bon madanm se yon lwanj li ye pou mari li. Men, yon madanm ki fè mari l' wont, se tankou yon maladi k'ap manje ou nan zo.

Mulier diligens, corona est viro suo: et putredo in ossibus eius, quae confusione res dignas gerit.

5 Yon nonm serye p'ap janm mete nan tèt li pou l' fè ou lenjistis. Men, mechan yo ap toujou chache twonpe ou.

Cogitationes iustorum iudicia: et consilia impiorum fraudulenta:

6 Pawòl ki soti nan bouch mechan se pèlen pou touye moun. Men, pawòl ki soti nan bouch moun k'ap mache dwat yo, se delivrans pou moun ki an danje.

Verba impiorum insidiantur sanguini: os iustorum liberabit eos.

7 Rive yon lè, pye mechan yo chape. Ou chache yo, ou pa wè yo. Men, fanmi moun k'ap mache dwat yo ap toujou la.

Verte impios, et non erunt: domus autem iustorum permanebit.

8 Y'ap fè lwanj moun ki gen konprann. Men, y'ap meprize moun ki malveyan.

Doctrina sua noscitur vir: qui autem vanus et excors est, patebit contemptui.

9 Pito ou pase pou malere men ou gen manje pou ou manje, pase pou ou pran pòz grannèg ou epi w'ap mouri grangou.

Melior est pauper et sufficiens sibi, quam gloriosus et indigens pane.

10 Moun ki mache dwat okipe ata zannimo nan lakou yo. Men, mechan yo san zantray.

Novit iustus iumentorum suorum animas: viscera autem impiorum crudelia.

11 Moun ki travay jaden ap jwenn manje pou yo manje plen vant yo. Men, moun k'ap pèdi tan yo nan fè bagay san valè, se san konprann yo ye.

Qui operatur terram suam, satiabitur panibus: qui autem sectatur otium, stultissimus est. Qui suavis est in vini morationibus, in suis munitionibus relinquit contumeliam.

12 Mechan toujou ap fè gwo lide dèyè bagay mechan parèy yo pran. Men, moun k'ap mache dwat ap fè bagay k'ap rapòte yo.

Desiderium impii monumentum est pessimorum: radix autem iustorum proficiet.

13 Pawòl ki soti nan bouch moun mechan tounen yon pèlen pou yo. Men, moun k'ap mache dwat ap soti nan tout move pa.

Propter peccata labiorum ruina proximat malo: effugiet autem iustus de angustia.

14 Rekonpans yon moun chita sou sa li di ak bouch li. Sa ou fè se sa ou wè.

De fructu oris sui unusquisque replebitur bonis, et iuxta opera manuum suarum retribuetur ei.

15 Moun sòt toujou konprann sa y'ap fè a byen. Men, moun ki gen bon konprann koute konsèy yo ba yo.

Via stulti recta in oculis eius: qui autem sapiens est, audit consilia.

16 Lè yon moun san konprann ankòlè, tout moun wè sa lamenm. Men, yon moun veyatif, lè ou fè l' malonèt, li fè tankou li pa konprann.

Fatuus statim indicat iram suam: qui autem dissimulat iniuriam, callidus est.

17 Lè ou di verite nan tribinal, ou rann lajistis sèvis. Men, temwen k'ap bay manti, se lenjistis l'ap ankouraje.

Qui quod novit loquitur, iudex iustitiae est: qui autem mentitur, testis est fraudulentus.

18 Pawòl moun ki di tou sa ki vin nan bouch yo se kout ponya. Men, pawòl moun ki gen bon konprann se renmèd.

Est qui promittit, et quasi gladio pungitur conscientiae: lingua autem sapientium sanitas est.

19 Manti la pou yon ti tan. Men, verite la pou tout tan tout tan.

Labium veritatis firmum erit in perpetuum: qui autem testis est repentinus, concinnat linguam mendacii.

20 Moun k'ap kalkile jan pou yo fè moun mal, se move kou y'ap chache pote. Men, moun k'ap bay bon konsèy ap gen kè kontan.

Dolus in corde cogitantium mala: qui autem pacis ineunt consilia, sequitur eos gaudium.

21 Malè pa janm rive moun k'ap mache dwat. Men, pou mechan yo se apse sou klou.

Non contristabit iustum quidquid ei acciderit: impii autem replebuntur malo.

22 Seyè a pa vle wè moun k'ap manti. Men, li kontan nèt ak moun ki toujou kenbe pawòl yo.

Abominatio est Domino labia mendacia: qui autem fideliter agunt, placent ei.

23 Moun lespri pa janm nan fè moun wè tou sa yo konnen. Men, moun san konprann ap mache fè moun wè jan yo sòt.

Homo versatus celat scientiam: et cor insipientium provocat stultitiam.

24 Travay di fè ou grannèg. Men, parese fè ou rete ak moun.

Manus fortium dominabitur: quae autem remissa est, tributis serviet.

25 Tèt chaje kraze kouraj yon moun. Men, yon bon pawòl fè kè l' kontan.

Moeror in corde viri humiliabit illum, et sermone bono laetificabitur.

26 Moun ki mache dwat ap toujou moutre zanmi l' bon chemen. Men, mechan an ap fè yo pèdi chemen yo.

Qui negligit damnum propter amicum, iustus est: iter autem impiorum decipiet eos.

27 Parese ap toujou rete grangou. Tout richès yon moun se travay li.

Non inveniet fraudulentus lucrum: et substantia hominis erit auri pretium.

28 Fè sa ki dwat, w'a jwenn ak lavi. Fè sa ki mal, w'a jwenn ak lanmò.

In semita iustitiae, vita: iter autem devium ducit ad mortem.