નીતિવચનો 20

1 ૧ દ્રાક્ષારસ હાંસી ઊડાવનાર છે અને દારૂ દંગો મચાવે છે; જે કોઈ પીવાની ભૂલ કરે છે તે જ્ઞાની નથી.

luxuriosa res vinum et tumultuosa ebrietas quicumque his delectatur non erit sapiens

2 ૨ રાજાની ધમકી સિંહની ગર્જના જેવી છે; તેને કોપાવનાર પોતાના જ જીવની વિરુદ્ધ અપરાધ કરે છે.

sicut rugitus leonis ita terror regis qui provocat eum peccat in animam suam

3 ૩ ઝઘડાથી દૂર રહેવું એ માણસને માટે શોભાસ્પદ છે, પણ દરેક મૂર્ખ ઝઘડો કરવા માટે ઊતાવળો હોય છે.

honor est homini qui separat se a contentionibus omnes autem stulti miscentur contumeliis

4 ૪ આળસુ માણસ શિયાળાનું બહાનું કાઢીને ખેડતો નથી, તેથી કાપણી વખતે પાક લેવા જાય છે, ત્યારે તેને કશું મળતું નથી.

propter frigus piger arare noluit mendicabit ergo aestate et non dabitur ei

5 ૫ અક્કલ માણસના મનમાં ઊંડા પાણી જેવી છે; પણ સમજણો માણસ તેને બહાર કાઢી લાવશે.

sicut aqua profunda sic consilium in corde viri sed homo sapiens exhauriet illud

6 ૬ ઘણા લોકો પોતપોતાનો કરેલો ઉપકાર કહી બતાવશે, પણ જેના પર વિશ્વાસ રાખી શકાય એવો માણસ ક્યાં મળે?

multi homines misericordes vocantur virum autem fidelem quis inveniet

7 ૭ ન્યાયી માણસ પોતાના પ્રામાણિક માર્ગમાં ચાલે છે અને તેના પછી તેને અનુસરનારા તેનાં બાળકો આશીર્વાદિત છે.

iustus qui ambulat in simplicitate sua beatos post se filios derelinquet

8 ૮ ન્યાયાસન પર બિરાજેલો રાજા પોતાનું કામ જાહેર કરે છે પોતાની આંખથી બધી દુષ્ટતાને વિખેરી નાખે છે.

rex qui sedet in solio iudicii dissipat omne malum intuitu suo

9 ૯ કોણ કહી શકે કે, “મેં મારું અંત: કરણ શુદ્ધ કર્યું છે, હું પાપથી મુક્ત થયો છું?”

quis potest dicere mundum est cor meum purus sum a peccato

10 ૧૦ જેઓ જુદાં જુદાં વજનિયાં અને માપિયાં રાખે છે, યહોવાહ તે બન્નેને ધિક્કારે છે.

pondus et pondus mensura et mensura utrumque abominabile est apud Deum

11 ૧૧ વળી છોકરાં પણ પોતાનાં આચરણથી ઓળખાય છે કે, તેઓનાં કાર્યો શુદ્ધ અને સાચાં છે કે કેમ?

ex studiis suis intellegitur puer si munda et si recta sint opera eius

12 ૧૨ કાન કે જે સાંભળે છે અને આંખ કે જે જોઈ શકે છે તે બન્નેને યહોવાહે બનાવ્યાં છે.

aurem audientem et oculum videntem Dominus fecit utrumque

13 ૧૩ ઊંઘ સાથે પ્રીત કરીશ નહિ, રખેને તું દરિદ્રાવસ્થામાં આવી પડે; તારી આંખો ઉઘાડ એટલે તું અન્નથી તૃપ્ત થશે.

noli diligere somnum ne te egestas opprimat aperi oculos tuos et saturare panibus

14 ૧૪ “આ તો નકામું છે! નકામું છે!” એવું ખરીદનાર કહે છે, પણ તે ત્યાંથી ગયા પછી બડાઈ મારે છે.

malum est malum est dicit omnis emptor et cum recesserit tunc gloriabitur

15 ૧૫ પુષ્કળ સોનું પુષ્કળ માણેકમોતી કરતાં જ્ઞાની હોવું વધારે કિંમતી જેવું છે.

est aurum et multitudo gemmarum vas autem pretiosum labia scientiae

16 ૧૬ અજાણ્યાના જામીન થનારનાં વસ્ત્રો લઈ લે, પારકાનો જામીન થનારને જવાબદાર ગણ.

tolle vestimentum eius qui fideiussor extitit alieni et pro extraneis aufer pignus ab eo

17 ૧૭ અસત્યની રોટલી માણસને મીઠી લાગે છે પણ પાછળથી તેનું મોં કાંકરાથી ભરાઈ જાય છે.

suavis est homini panis mendacii et postea implebitur os eius calculo

18 ૧૮ દરેક યોજના સલાહથી પરિપૂર્ણ થયેલી છે માટે ચતુરની સૂચના પ્રમાણે તારે યુદ્ધ કરવું.

cogitationes consiliis roborantur et gubernaculis tractanda sunt bella

19 ૧૯ જે કૂથલી કરવા માટે અહીંતહીં ભટકે છે તે ગુપ્ત વાતો પ્રગટ કરે છે માટે એવા માણસના કામમાં હાથ નાખતો નહિ.

ei qui revelat mysteria et ambulat fraudulenter et dilatat labia sua ne commiscearis

20 ૨૦ જો કોઈ વ્યક્તિ પોતાનાં માતા કે પિતાને શાપ આપે છે, તો તેનો દીવો ઘોર અંધકારમાં હોલવી નાખવામાં આવશે.

qui maledicit patri suo et matri extinguetur lucerna eius in mediis tenebris

21 ૨૧ જે વારસો જલદીથી સંપાદન કરવામાં આવે છે તેનો અંત આશીર્વાદિત થશે નહિ.

hereditas ad quam festinatur in principio in novissimo benedictione carebit

22 ૨૨ “હું દુષ્ટતાનો બદલો લઈશ!” એવું તારે ન કહેવું જોઈએ; યહોવાહની રાહ જો અને તે તને ઉગારી લેશે.

ne dicas reddam malum expecta Dominum et liberabit te

23 ૨૩ જુદાં જુદાં વજનિયાંને યહોવાહ ધિક્કારે છે અને ખોટું ત્રાજવું રાખવું એ સારું નથી.

abominatio est apud Deum pondus et pondus statera dolosa non est bona

24 ૨૪ યહોવાહ માણસના પગલાંને દોરે છે, તો પછી માણસ કેવી રીતે પોતાનો માર્ગ સમજી શકે?

a Domino diriguntur gressus viri quis autem hominum intellegere potest viam suam

25 ૨૫ વગર વિચારે એમ કહી દેવું કે, “આ વસ્તુઓ પવિત્ર છે,” અને માનતા માન્યા પછી તેના વિષે તપાસ કરવી એ માણસને ફાંદારૂપ છે.

ruina est hominis devorare sanctos et post vota tractare

26 ૨૬ જ્ઞાની રાજા દુષ્ટોને વિખેરી નાખે છે અને તેઓને કચડી નાખે છે.

dissipat impios rex sapiens et curvat super eos fornicem

27 ૨૭ માણસનો આત્મા યહોવાહનો દીવો છે, તે હૃદયના અંતરના ભાગોને તપાસે છે.

lucerna Domini spiraculum hominis quae investigat omnia secreta ventris

28 ૨૮ કૃપા અને સત્ય રાજાનું રક્ષણ કરે છે, તેનું રાજ્યાસન વફાદારી પર ટકેલું છે.

misericordia et veritas custodiunt regem et roboratur clementia thronus eius

29 ૨૯ યુવાનોનું ગૌરવ તેઓનું બળ છે અને વૃદ્ધ પુરુષોની શોભા માથાનાં પાળિયાં છે.

exultatio iuvenum fortitudo eorum et dignitas senum canities

30 ૩૦ ચાબખા અને ઘા દુષ્ટતાને ભૂંસી નાખે છે અને ફટકા હૃદયના અંતરના ઊંડાણ સુધી પહોંચે છે.

livor vulneris absterget mala et plagae in secretioribus ventris