Πραξεις 4
1 λαλουντων δε αυτων προς τον λαον επεστησαν αυτοις οι ιερεις και ο στρατηγος του ιερου και οι σαδδουκαιοι
Leleꞌ naa, Petrus no Yohanis feꞌe ola-olaꞌ ro atahori naa ra, te atahori moko-moko baꞌube rema. Sira, malangga agama Yahudi ma malangga mana manea Ume Hule-Oꞌe Huuꞌ a, no atahori mia partei agama Saduki. Ara rema fo ramue Petrus no Yohanis.
2 διαπονουμενοι δια το διδασκειν αυτους τον λαον και καταγγελλειν εν τω ιησου την αναστασιν την εκ νεκρων
Ara ramanasa, huu Petrus no Yohanis hii rafadꞌe basa atahori ra oi, “Yesus nasodꞌa baliꞌ mia mamate na ena! No naa, Ana soi dalaꞌ fee atahori mates ra fo rasodꞌa baliꞌ.”
3 και επεβαλον αυτοις τας χειρας και εθεντο εις τηρησιν εις την αυριον ην γαρ εσπερα ηδη
De ara parenda sira atahori nara reu humu ruꞌa se. Te huu, relo a naeꞌ a tena, de ara tao ruꞌa se bui rala reu. Fo mbila fefetu na, dei fo ara nggero dedꞌeat naa.
4 πολλοι δε των ακουσαντων τον λογον επιστευσαν και εγενηθη ο αριθμος των ανδρων ωσει χιλιαδες πεντε
Te mia atahori mana hii rena Yesus dedenu nara, atahori naeꞌ rataa oi, saa fo sira ranoriꞌ naa, memaꞌ ndaa. Naa de, atahori nara boe ramaheta losa akaꞌ a touꞌ ra o rifon lima ena.
5 εγενετο δε επι την αυριον συναχθηναι αυτων τους αρχοντας και πρεσβυτερους και γραμματεις εις ιερουσαλημ
Mbilaꞌ neu boe ma, atahori monaen Yahudi ra raꞌabꞌue mia Yerusalem. Naeni, malangga ra, lasi adat, ro meser agama Yahudi ra.
6 και ανναν τον αρχιερεα και καιαφαν και ιωαννην και αλεξανδρον και οσοι ησαν εκ γενους αρχιερατικου
Malangga monaen agama Yahudi a sia na boe. Nara na Hanas. Atahori monaen feaꞌ ra, Kayafas, Yohanis, Aleksander, no malangga monaen a bobꞌonggi fea nara o sia naa boe.
7 και στησαντες αυτους εν τω μεσω επυνθανοντο εν ποια δυναμει η εν ποιω ονοματι εποιησατε τουτο υμεις
Basa se masoꞌ ma, ara parenda atahori reu haꞌi Petrus no Yohanis, fo rema rataa sia malangga naa ra. Ruꞌa se masoꞌ ma, ara ratane oi, “Taꞌo bee de hei miꞌihahaiꞌ atahori kekoꞌ naa? Hei pake se koasa na? Se fee hei isin de mimbirani tao taꞌo naa?”
8 τοτε πετρος πλησθεις πνευματος αγιου ειπεν προς αυτους αρχοντες του λαου και πρεσβυτεροι του ισραηλ
Basa ma Lamatualain Dula-dale Na tao nambarani Petrus de nataa oi, “Ama nggare! Amaꞌ se mana dadꞌi atahori monaen ma lasi-lasi adat Israꞌel! Afiꞌ miminasa mete ma hai bingun mbei.
9 ει ημεις σημερον ανακρινομεθα επι ευεργεσια ανθρωπου ασθενους εν τινι ουτος σεσωσται
Onaꞌ a amaꞌ se mae midꞌedꞌea mo hai, huu hai tulun mihaiꞌ atahori kekoꞌ esa. Boe ma mitane hai pake se koasa na?
10 γνωστον εστω πασιν υμιν και παντι τω λαω ισραηλ οτι εν τω ονοματι ιησου χριστου του ναζωραιου ον υμεις εσταυρωσατε ον ο θεος ηγειρεν εκ νεκρων εν τουτω ουτος παρεστηκεν ενωπιον υμων υγιης
Dadꞌi au ae utaa taꞌo ia: Amaꞌ se feꞌe misinedꞌa atahori Nasaret fo nara na, Yesus. Naeni Kristus, fo Lamatuaꞌ dudꞌu memaꞌ mia dalahulu na. Te amaꞌ se mbaku misa E sia hau ngganggeꞌ. Te Lamatualain fee Ne nasodꞌa baliꞌ mia mamate na. Au nau amaꞌ se ro basa atahori Israꞌel bubꞌuluꞌ, te hai mihaiꞌ atahori kekoꞌ a pake Yesus koasa na.
11 ουτος εστιν ο λιθος ο εξουθενηθεις υφ υμων των οικοδομουντων ο γενομενος εις κεφαλην γωνιας
Yesus ia, ara suraꞌ memaꞌ sia Lamatualain susura na oi, ‘Hambu fatu esa fo tukan ra nggari hendi e; te ia naa, fatu a dadꞌi fatu netehuuꞌ.’
12 και ουκ εστιν εν αλλω ουδενι η σωτηρια ουτε γαρ ονομα εστιν ετερον υπο τον ουρανον το δεδομενον εν ανθρωποις εν ω δει σωθηναι ημας
Sia ndule raefafoꞌ, Lamatualain nda soi dala feaꞌ fee masodꞌaꞌ neu hita sala nara sa. Akaꞌ a dalaꞌ esa. Naeni, Yesus. Mete ma nda Eni sa na, nda hambu atahori esa fee masodꞌaꞌ neu hita saꞌ boe.”
13 θεωρουντες δε την του πετρου παρρησιαν και ιωαννου και καταλαβομενοι οτι ανθρωποι αγραμματοι εισιν και ιδιωται εθαυμαζον επεγινωσκον τε αυτους οτι συν τω ιησου ησαν
Atahori mana endoꞌ sia naa ra bubꞌuluꞌ oi Petrus no Yohanis, atahori anadiki onaꞌ atahori nda baca ma suraꞌ rahine sa. Ara titindindiꞌ a neu ruꞌa se mbarani nara, huu ruꞌa se olaꞌ nda raꞌafuniꞌ sa. Lenaꞌ fai, ara bubꞌuluꞌ ruꞌa se eiꞌ esa ro Yesus.
14 τον δε ανθρωπον βλεποντες συν αυτοις εστωτα τον τεθεραπευμενον ουδεν ειχον αντειπειν
Naa de bafa nara raꞌateme losa nda bisa olaꞌ naeꞌ sa, huu atahori mana hai mia keko na o nambariiꞌ sia mata nara boe.
15 κελευσαντες δε αυτους εξω του συνεδριου απελθειν συνεβαλον προς αλληλους
Basa naa ma, ara denu ruꞌa se oi, “Hei dea mi dei.” Boe ma ara ola-olaꞌ fo sangga dalaꞌ.
16 λεγοντες τι ποιησομεν τοις ανθρωποις τουτοις οτι μεν γαρ γνωστον σημειον γεγονεν δι αυτων πασιν τοις κατοικουσιν ιερουσαλημ φανερον και ου δυναμεθα αρνησασθαι
Rae, “Toronoo nggare! Hita tao taꞌo bee neu atahori rua ia ra? Basa atahori sia Yerusalem bubꞌuluꞌ rae sira tao mana dadꞌi ia. Hita tafaniiꞌ saa fai, te butin sia ena na.
17 αλλ ινα μη επι πλειον διανεμηθη εις τον λαον απειλη απειλησωμεθα αυτοις μηκετι λαλειν επι τω ονοματι τουτω μηδενι ανθρωπων
Malole lenaꞌ ata sangga dalaꞌ, fo dedꞌeat ia afiꞌ sudꞌi nenedꞌuit sia bee-bꞌee. Ata taꞌatatauꞌ ruꞌa se, fo ara afiꞌ ranori seluꞌ Yesus dala masodꞌa Na. Mete ma ara nda nau rena sa, naa rahine neuꞌ ena!”
18 και καλεσαντες αυτους παρηγγειλαν αυτοις το καθολου μη φθεγγεσθαι μηδε διδασκειν επι τω ονοματι του ιησου
Basa ma ara roꞌe ruꞌa se masoꞌ, de rafadꞌe rae, “Besa-bꞌesa e! Hei onaꞌ minori soꞌal Yesus fai!”.
19 ο δε πετρος και ιωαννης αποκριθεντες προς αυτους ειπον ει δικαιον εστιν ενωπιον του θεου υμων ακουειν μαλλον η του θεου κρινατε
Te Petrus no Yohanis rataa rae, “Sobꞌa amaꞌ se dudꞌuꞌa ao mara. Bee malole lenaꞌ? Tungga amaꞌ se parenda na, do, tungga Lamatualain?
20 ου δυναμεθα γαρ ημεις α ειδομεν και ηκουσαμεν μη λαλειν
Hai mita ma rena dalaꞌ naeꞌ. Taꞌo bee de hai afiꞌ mifadꞌe atahori laen!”
21 οι δε προσαπειλησαμενοι απελυσαν αυτους μηδεν ευρισκοντες το πως κολασωνται αυτους δια τον λαον οτι παντες εδοξαζον τον θεον επι τω γεγονοτι
Petrus no Yohanis rataa basa taꞌo naa, te atahori mana nggero dedꞌeat naa, ai seluꞌ se. Boe ma ara mboꞌi ruaꞌ se, huu nda ritaꞌ rae nggero se taꞌo bee saꞌ boe. Ara o ramatau, afiꞌ losa atahori mana sia dꞌeaꞌ ra fela ramue. Te atahori naeꞌ sia deaꞌ koa-kio Lamatualain, huu atahori kekoꞌ a hai ena.
22 ετων γαρ ην πλειονων τεσσαρακοντα ο ανθρωπος εφ ον εγεγονει το σημειον τουτο της ιασεως
(Atahori kekoꞌ naa, doidꞌoso too haa nulu lena, dei de feꞌe laoꞌ nala na.)
23 απολυθεντες δε ηλθον προς τους ιδιους και απηγγειλαν οσα προς αυτους οι αρχιερεις και οι πρεσβυτεροι ειπον
Ara mboꞌi Petrus no Yohanis, ma ruꞌa se baliꞌ risiꞌ nonoo nara. Ara dui rae malangga agama ra ro lasi-lasi adat ra ai se ena.
24 οι δε ακουσαντες ομοθυμαδον ηραν φωνην προς τον θεον και ειπον δεσποτα συ ο θεος ο ποιησας τον ουρανον και την γην και την θαλασσαν και παντα τα εν αυτοις
Boe ma, nonoo nara basa se, raꞌabꞌue ralaꞌ esa de hule-oꞌe rae, “Lamatualain mana naena koasa monaeꞌ. Amaꞌ mana naꞌadadadꞌiꞌ lalai no raefafoꞌ, no basa isi na.
25 ο δια στοματος δαβιδ του παιδος σου ειπων ινα τι εφρυαξαν εθνη και λαοι εμελετησαν κενα
Dalahulu na, Amaꞌ Dula-dale Meumare Na pake baꞌi Daud dadꞌi mana ola-olaꞌ Na. Ana nafadꞌe memaꞌ nae, dei fo atahori labꞌan Yesus. Ma ana suraꞌ, nae: ‘Atahori mia nusa feaꞌ ra ramanasa huu dedꞌea anin; Ara tao leli ena, huu dedꞌeat mana nda naꞌena huu-tonggoꞌ sa.
26 παρεστησαν οι βασιλεις της γης και οι αρχοντες συνηχθησαν επι το αυτο κατα του κυριου και κατα του χριστου αυτου
Mane raefafoꞌ ra raꞌabꞌue fo reu ratati labꞌan Lamatualain; ma malangga ra sangga dalaꞌ fo reu labꞌan Lamatualain no Kristus, Atahori fo Lamatualain dudꞌu mia doo na neu.’
27 συνηχθησαν γαρ επ αληθειας επι τον αγιον παιδα σου ιησουν ον εχρισας ηρωδης τε και ποντιος πιλατος συν εθνεσιν και λαοις ισραηλ
Saa fo baꞌi Daud suraꞌ basaꞌ a, ia naa dadꞌi ena. Dalahulu na, sosoa na feꞌe sambu-sambu, te ia naa manggareloꞌ ena. Memaꞌ sia ia, mane Herodes no hofernor Pontius Pilatus raꞌabꞌue ro hai atahori lasi-lasi nara mia Israꞌel, ma nusa feaꞌ ra malangga nara. Basa se raꞌabꞌue rala haraꞌ esa fo labꞌan Yesus, fo Amaꞌ dudꞌu memaꞌ a.
28 ποιησαι οσα η χειρ σου και η βουλη σου προωρισεν γενεσθαι
Ia naa, hai mihine basa naa nandaa no Amaꞌ hihii-nanau na, tungga sa fo Amaꞌ naꞌetuꞌ mia doo na neu.
29 και τα νυν κυριε επιδε επι τας απειλας αυτων και δος τοις δουλοις σου μετα παρρησιας πασης λαλειν τον λογον σου
Ia naa, mete sobꞌa, te ara raꞌatatataaꞌ tao hai mimitau. Dadꞌi Amaꞌ fee hai mimbirani. Fo hai mi mifadꞌe atahori ra sia bee-bꞌee, Amaꞌ Dudꞌui Malole Na soꞌal Yesus. No hai afiꞌ mimitau saa saꞌ boe.
30 εν τω την χειρα σου εκτεινειν σε εις ιασιν και σημεια και τερατα γινεσθαι δια του ονοματος του αγιου παιδος σου ιησου
Hai moꞌe Amaꞌ fee koasa, fo hai mihaiꞌ atahori mamahedꞌiꞌ ra. Ma tao mana dadꞌiꞌ ra fo atahori bubꞌuluꞌ koasa naa, memaꞌ nema mia Atahori Meumare fo Amaꞌ denu, naeni Yesus. Lamatualain, hai hule-oꞌe ma akaꞌ a ia ena.”
31 και δεηθεντων αυτων εσαλευθη ο τοπος εν ω ησαν συνηγμενοι και επλησθησαν απαντες πνευματος αγιου και ελαλουν τον λογον του θεου μετα παρρησιας
Ara hule-oꞌe ma, ume fo ara raꞌabꞌue siaꞌ naa, nanggongga. Boe ma Lamatualain Dula-dale Meumare Na, dai basa se. Basa de, ara dea reu rafadꞌe Lamatualain Dudꞌui Malole Na, no nda bambi-bambi sa.
32 του δε πληθους των πιστευσαντων ην η καρδια και η ψυχη μια και ουδ εις τι των υπαρχοντων αυτω ελεγεν ιδιον ειναι αλλ ην αυτοις απαντα κοινα
Basa boe ma, basa atahori mana mamahere Yesus ra, ralaꞌ esa, ma rasodꞌa no susueꞌ. Nda hambu manadeꞌuꞌ sa, ma ara hii fee saa-saa neu feaꞌ ra. Esa-esaꞌ ator sudꞌi a saa nara, fo pake raꞌabꞌue.
33 και μεγαλη δυναμει απεδιδουν το μαρτυριον οι αποστολοι της αναστασεως του κυριου ιησου χαρις τε μεγαλη ην επι παντας αυτους
Basa ma Lamatualain fee koasa neu dedenu nara, fo rafadꞌe atahori oi Lamatuaꞌ Yesus nasodꞌa baliꞌ ena. Huu sira rita no mata nara ena. Basa ma Lamatualain fee papala-babꞌanggiꞌ lenaꞌ seli neu se.
34 ουδε γαρ ενδεης τις υπηρχεν εν αυτοις οσοι γαρ κτητορες χωριων η οικιων υπηρχον πωλουντες εφερον τας τιμας των πιπρασκομενων
Hambu atahori mia sira e, seo rae no ume nara, ma fee doi na neu Lamatuaꞌ dedenu Nara. De ara pake tulu-fali neu atahori naeꞌ parlu na. Naa de, ara nda toꞌa-taa saa saꞌ boe.
35 και ετιθουν παρα τους ποδας των αποστολων διεδιδοτο δε εκαστω καθοτι αν τις χρειαν ειχεν
36 ιωσης δε ο επικληθεις βαρναβας υπο των αποστολων ο εστιν μεθερμηνευομενον υιος παρακλησεως λευιτης κυπριος τω γενει
Onaꞌ Yusuf. Eni ia, Lewi tititi-nonosi na mia pulu Siprus. Lamatuaꞌ dedenu Nara babꞌae nara eꞌeku na ‘Barnabas’, sosoa na, ‘atahori mana huhuar atahori feaꞌ’. Ana seo rae na ombat esa, de nendi doi na fee neu Lamatuaꞌ dedenu Nara.
37 υπαρχοντος αυτω αγρου πωλησας ηνεγκεν το χρημα και εθηκεν παρα τους ποδας των αποστολων
