< Luka 16 >

1 Jesu go den yedi o ŋoadikaaba: “O piado den ye ki pia o ŋalimankubilo ke bi ti cua o kani ki kuli o ŋalimanikubilo yeni ke o biani o piama.
Jésus disait aussi à ses disciples: « Un homme riche avait un économe qu’on accusa devant lui de dissiper ses biens.
2 O den yini o ki yedi o: 'N gba ke bi maadi apo be n yeni? Doagidi ki waani nni a ŋalimankubili tuonli fuuli, kelima a kan go baa ki ya tie n ŋalimanikubilo.'
Il l’appela et lui dit: Qu’est-ce que j’entends dire de toi? Rends compte de ton administration: car désormais tu ne pourras plus gérer mes biens.
3 O ŋalimankubilo yeni den yedi o pali nni: 'N canbaa baa ñani nni li ŋalimankubili tuonli nni. N baa tieni lede? Ki ko bu kpaabu? N kan fidi. ki ya miadi? Bu miabu pia nni i fe.
Alors l’économe dit en lui-même: Que ferai-je, puisque mon maître me retire la gestion de ses biens? Travailler la terre, je n’en ai pas la force, et j’ai honte de mendier.
4 N bani min baa tieni maama ke o ya ti ñani nni li ŋalimankubili tuonli nni, ke n gedi ki cani yaaba kuli, ban ga n cangu.'
Je sais ce que je ferai, afin que, lorsqu’on m’aura ôté mon emploi, il y ait des gens qui me reçoivent dans leurs maisons.
5 Lani o den yini o canbaa pandanba kuli yendo yendo. O den yedi yua n kpa cua: 'A pia n canbaa po i ŋa yo?'
Faisant donc venir l’un après l’autre les débiteurs de son maître, il dit au premier: Combien dois-tu à mon maître?
6 O den goa ki yedi o:' kpaboba kobiga.' O ŋalimankubilo den yedi o: 'Ga a panli tili ki kali ki diani tontoni kpaboba piimuu.'
Il répondit: Cent barils d’huile. L’économe lui dit: rends ton billet: assieds-toi vite, et écris cinquante.
7 O den yedi toa mo: 'A pia n can baa po i ŋa yo?' O den goa ki yedi: 'Halikama kpalipadi kobiga.' O ŋalimanbilo den yedi o: 'Ga a panli tili ki diani kpapadi piinii.'
Ensuite il dit à un autre: Et toi, combien dois-tu? Il répondit: Cent mesures de froment. L’économe lui dit: rends ton billet, et écris quatre-vingts.
8 O canbaa den pagi laa ŋalimankubilo yua n kaa tiegi, kelima o den tieni u fanu.” Jesu den pugini ki yedi: “Handuna yaaba fani leni bi lieba ki cie yaaba n tie mi yenma yaaba. (aiōn g165)
Et le maître loua l’économe infidèle d’avoir agi habilement; car les enfants de ce siècle sont plus habiles entre eux que les enfants de la lumière. (aiōn g165)
9 N yedi yi ke yin taa mani ŋanduna ŋalimani yi n joagini yeni, ki baa danlinba, ke yi yaa ti pia yi ŋalimani ya yogunu, ban n ga yi cangu naani ki pia juodima nni. (aiōnios g166)
Moi aussi je vous dis: Faites-vous des amis avec les richesses d’iniquité, afin que, lorsque vous quitterez la vie, ils vous reçoivent dans les tabernacles éternels. (aiōnios g166)
10 Ban fidi ki dugi yua po li bonwaala po, bi go baa dugi o yaapo yo ya bonla n yaba po. Yua n ki tiegi li bonwaala nni, o kan go ya tiegi ya bonla n yaba nni.
Celui qui est fidèle dans les petites choses, est fidèle aussi dans les grandes, et celui qui est injuste dans les petites choses, est injuste aussi dans les grandes.
11 Lanwani bi yaa fidi ki dugi yipo leni yin kubi ŋanduna ŋalimani maama yi n pia i boandi, ŋme baa piani yi o ŋalimanmoano?
Si donc vous n’avez pas été fidèles dans les richesses d’iniquité, qui vous confiera les biens véritables?
12 Bi yaa fidi ki dugi yipo leni yin kubi nitoa ŋalimano maama, ŋme baa teni yi ya ŋalimano n tie yi yua?
Et si vous n’avez pas été fidèles dans un bien étranger, qui vous donnera votre bien propre?
13 Naacemo ba kuli kan fidi ki yaa tuuni canbaanba lie po, kelima o yaa baa nani o canbaakpialo ki bua o canbaalielo, o nan baa taabi o bonkpialo ki fali o bon lielo wani. Yi kan fidim ki ya taa ki tuuni U Tienu po leni ŋalimani po.”
Nul serviteur ne peut servir deux maîtres; car ou il haïra l’un et aimera l’autre, ou il s’attachera à l’un et méprisera l’autre. Vous ne pouvez servir Dieu et la Richesse. »
14 Falisieninba yaaba n den bua i ligi ke likandi den gbadi lankuli ki ñuadi Jesu.
Les Pharisiens qui aimaient l’argent, écoutaient aussi tout cela, et se moquaient de lui.
15 O den yedi ba: “yinba yi moandi ke bi niba n ya nua ke yi tiegi, ama U Tienu wani n bani yi pala. Bi niba n nua ke yaala n pia ti kpiagidi yeni tie caginde U Tienu po.
Jésus leur dit: « Vous êtes ceux qui se font passer pour justes devant les hommes; mais Dieu connaît vos cœurs; et ce qui est élevé aux yeux des hommes est une abomination devant Dieu.
16 Li balimaama leni bi sawalipuaba maama den die ki pundi ŋali Jan Batisi yogunu. Ki cili lanyogunu bi wangi U Tiennu diema laabaaliŋamo. Nilo kuli tieni u paalu ki bua ki kua lienni.
La Loi et les prophètes vont jusqu’à Jean; depuis Jean, le royaume de Dieu est annoncé, et chacun fait effort pour y entrer.
17 Tanpoli leni ki tinga pendima dingi ki cie li balimaama nni ba dianfuudi yenga n bodi ki kan tieni.
Plus facilement le ciel et la terre passeront, qu’un seul trait de la Loi périsse.
18 Yua n ñani o pua ki go taa potoa kuli conbi. Yua mo n taa ban ñani yaa pua kuli, o conbi.
Quiconque renvoie sa femme et en épouse une autre, commet un adultère; et quiconque épouse la femme renvoyée par son mari, commet un adultère.
19 O piado den ye ki ye ki laa ti tiaciagidi, ki mangidi o pali daali leni o yeŋanma leni mi jemanma.
Il y avait un homme riche qui était vêtu de pourpre et de fin lin, et qui faisait chaque jour splendide chère.
20 O luodo moko den ye ke bi yi o Lasala. O den yen dua o piado yeni diegu buliñoajabu nni ke o gbanandi kuli tie nala.
Un pauvre, nommé Lazare, était couché à sa porte, couvert d’ulcères,
21 mi koma den kubi o ŋali ke o den bua ki yaa di yaa jiema n joagidi o piado yeni saaje kaanu kani. Baa i sangbanli den kpendi ki liadi o nala moko.
et souhaitant de se rassasier des miettes qui tombaient de la table du riche; mais les chiens mêmes venaient lécher ses ulcères.
22 To, o luodo den kpe ke malekinba taa o ki geni Abalaŋama kani. O piado moko den ti kpe ke bi piino.
Or, il arriva que le pauvre mourut, et il fut porté par les anges dans le sein d’Abraham. Le riche mourut aussi, et on lui donna la sépulture.
23 O den laadi fala bi tinkpiba n ye naankani. O den yaadi ki diidi ŋalifoagima, ki ban laa Abalaŋama leni Lasala ke o ye Abalaŋama kani. (Hadēs g86)
Dans l’enfer, il leva les yeux, et tandis qu’il était en proie aux tourments, il vit de loin Abraham, et Lazare dans son sein, (Hadēs g86)
24 O den tiani ki yedi: 'N baa Abalaŋama, gbadi npo mi niŋima ki soani Lasala wan tu mi ñima leni o nabiyuli po ki cua ki kuugi npo n lanbu, kelima n laadi fala boncianla mi fantama na niini.'
et il s’écria: Abraham, notre père, aie pitié de moi, et envoie Lazare, pour qu’il trempe dans l’eau le bout de son doigt et me rafraîchisse la langue; car je souffre cruellement de ces flammes.
25 Abalaŋama den goa ki yedi o: 'N biga, Tiadi ke a den baa yaala n ŋani boncianla ŋan den ye ya yogunu, ke Lasala mo den laadi fala boncianla. Moala, o ye ne ke bi baagidi o, a mo laadi fala.
Abraham répondit: Mon fils, sou viens-toi que tu as reçu tes biens pendant ta vie, et que pareillement Lazare a eu ses maux: maintenant il est ici consolé, et toi, tu souffres.
26 Lani bebe ka, ku buociangu ye tinba leni yinba siiga, ki teni ke yaaba n bua ki ña ne ki gedi yipo kan fidi, yaaba n bua ki ña yi yaapo mo ki cua ti yaa kani kan fidi.'
De plus, entre nous et vous il y a pour toujours un grand abîme, afin que ceux qui voudraient passer d’ici vers vous ne le puissent, et qu’il soit impossible de passer de là-bas jusqu’à nous.
27 O piado den yedi: 'Lanwani n nan mia ŋa, `ŋan soani Lasala n baa den denpo.
Et le riche dit: Je te prie donc, père, d’envoyer Lazare dans la maison de mon père,
28 Kelima n pia waamu muu. Wan gedi ki ban tuodi ki waani ba ke bani wani n da cua o naa fala biado kaanu na niini.'
— car j’ai cinq frères, — pour leur attester ces choses de peur qu’ils ne viennent, eux aussi, dans ce lieu de tourments.
29 Abalaŋama den goa ki yedi o: 'A waamu pia Musa leni bi sawalipuaba kuli, ban cengi ba.'
Abraham répondit: Ils ont Moïse et les prophètes; qu’ils les écoutent. —
30 O piado den goa ki yedi: 'N baa Abalaŋama, yeni ka, yua n kpe yaa fii bi tinkpinba siiga ki gedi bi kani, bi baalebidi bi yama.'
Non, Abraham, notre père, reprit-il; mais si quelqu’un des morts va vers eux, ils se repentiront.
31 Abalaŋama den goa ki yedi o: 'Bi yaa yie kaa baa cengi Musa leni bi sawalipuaba, ba o nilo yaa fii bi bi tinkpiba siiga ki gedi bi kani, bi kan cengi o.”'
Mais Abraham lui dit: S’ils n’écoutent pas Moïse et les prophètes, quelqu’un des morts ressusciterait, qu’ils ne le croiraient pas. »

< Luka 16 >