Marqqoosa 12
1 Yesuusi enttaw leemison yaagidi odis; “Issi uray woyne atakiltte tokkidi, yuushshi aathidi dirssi diris. Qassi he woyniya gum77iya olaaka bookkis. Iya naaganaw adussa shakko shakkis. Hessafe guye, kothe oothiya asaas immidi, hara biitta bis.
Wtedy zaczął do nich mówić w przypowieściach: [Pewien] człowiek założył winnicę, ogrodził ją płotem, wykopał prasę, zbudował wieżę i wydzierżawił ją rolnikom, i wyjechał.
2 Woyne ayfiyaa maxiya wodey gakkin, bana gakkeyssa ekkidi yaana mela, issi ba aylliya kothe aawatakko kiittis.
A gdy nadszedł czas, posłał do rolników sługę, aby odebrał od nich plony winnicy.
3 Kothe aawati iya aylliya oykkidi wadhdhidi, mela kushe yeddidosona.
Lecz oni schwytali go, pobili i odesłali z niczym.
4 Nam77antho hara aylle enttako kiittin, entti he aylliyas huu7iya qoo7idi kawushshidi yeddidosona.
I znowu posłał do nich innego sługę, którego ukamienowali, zranili w głowę i odesłali znieważonego.
5 Woyne atakilttiya goday qassika hara aylle kiittis. He aylliya wodhidosona, qassi hara darota hessada oothidosona, issota issota wadhdhidi, harata wodhidosona.
Ponownie posłał innego [sługę], lecz i tego zabili. I wielu innych, z których jednych pobili, a innych pozabijali.
6 “Woyne atakilttiya godaas kiittanaw ubbaafe wurssethan I daro dosiya ba na7aa xalaali attis. I, “Entti ta na7aa bonchchonna aggokona” gidi, ba na7aa enttako kiittis.
A mając jeszcze jednego, swego umiłowanego syna, posłał do nich na koniec i jego, mówiąc: Uszanują mego syna.
7 “Shin kothe aawati bantta giddon, ‘Laattanayssi hayssa; yedhdhite iya wodhoos; iya laatay nubaa gidana!’ yaagidosona.
Ale rolnicy mówili między sobą: To jest dziedzic. Chodźmy, zabijmy go, a dziedzictwo będzie nasze.
8 Na7aa oykkidi wodhidi, iya ahaa woyne atakilttiya giddofe gaxa kessi holidosona.
I schwytawszy go, zabili i wyrzucili z winnicy.
9 “Hiza, woyne atakilttiya goday waatanee? Yidi he kothe aawata wodhi onggidi, woyniya kothe oothiya hara asas immana.
Cóż więc zrobi pan winnicy? Przyjdzie i wytraci tych rolników, a winnicę odda innym.
10 ‘Gimbbeyssati boridi ixxida shuchchay godaa xaphuwa minthiya, ubbaafe aadhdhiya shuchchu gidis. Hayssi Goday oothidabaa; qassi nu ayfiyaaskka malaalisiyabaa’ yaageyssa Geeshsha Maxaafaappe nabbabibeekketii?” yaagis.
Czy nie czytaliście tych [słów] Pisma: Kamień, który odrzucili budujący, stał się kamieniem węgielnym;
Pan to sprawił i jest to cudowne w naszych oczach?
12 Kahine halaqati, higge asttamaaretinne cimati Yesuusi he leemisuwa bantta bolla leemisidayssa erida gisho, iya oykkanaw koyidosona, shin asaas yayyidi, aggi bidosona.
Starali się więc go schwytać, ale bali się ludu. Wiedzieli bowiem, że przeciwko nim powiedział tę przypowieść. Zostawili go więc i odeszli.
13 Qassi iya odaappe bala demmidi, iya oykkana mela, Farisaawetappenne Heroodisa baggatappe guutha asata iyaakko kiittidosona.
Potem posłali do niego niektórych z faryzeuszy i herodianów, aby go pochwycili w mowie.
14 Entti iyaakko yidi, “Asttamaariyaw, neeni tuma odetteyssanne asappe ase shaakkonnayssa nuuni eroos. Neeni ase dummayakka; qassi Xoossaa ogiya tumatethan tamaarssaasa. Nuuni Roome biittaa Kawuwa Qeesares giira giireyssi wogeyye woga gidennee? Giira giiranee agganee?” yaagidosona.
Gdy przyszli, powiedzieli mu: Nauczycielu, wiemy, że jesteś prawdziwy i nie zważasz na nikogo. Nie oglądasz się bowiem na osobę ludzką, ale drogi Bożej w prawdzie uczysz. Czy wolno płacić podatek cesarzowi, czy nie? Mamy go płacić czy nie płacić?
15 Shin entta cubbotethaa Yesuusi eridi, “Tana ays paacetii? Ane issi santime tana bessite” yaagis.
A on poznał ich obłudę i powiedział do nich: Czemu wystawiacie mnie na próbę? Przynieście mi grosz, żebym [mógł] go zobaczyć.
16 Entti iyaw ehidosona, “Ha malaynne sunthay oodeysee?” yaagidi entta oychchis. Entti, “Roome Kawuwa Qeesareyssa” yaagidosona.
I przynieśli [mu]. A on ich zapytał: Czyj to wizerunek i napis? Odpowiedzieli mu: Cesarza.
17 Yesuusi zaaridi, “Yaatikko, Qeesareyssa Qeesares, Xoossayssa Xoossaas immite” yaagin entti iyabaa malaalettidosona.
Wtedy Jezus im powiedział: Oddawajcie więc cesarzowi to, co [należy do] cesarza, a co [należy do] Boga – Bogu. I podziwiali go.
18 Hayqqida asi denddenna giya Saduqaawetappe issi issi asati Yesuusakko yidi, hayssada yaagidi, iya oychchidosona.
Potem przyszli do niego saduceusze, którzy mówią, że nie ma zmartwychwstania, i pytali go:
19 “Asttamaariyaw, Musey nuus higgiya xaafishe, ‘Machcho ekkida asi na7a yelonna hayqqiko, he hayqqidayssa ishay iya machchiw ekkidi, ba ishaas na7a yelanaw bessees’ yaageyssa xaafis.
Nauczycielu, Mojżesz nam napisał, że jeśli czyjś brat umrze i pozostawi żonę, a nie pozostawi dzieci, to jego brat ma ożenić się z jego żoną i wzbudzić potomstwo swemu bratu.
20 Beni wode laappun ishati de7eyssatappe bayray machcho ekkidi, na7a yelonna hayqqis.
Otóż było siedmiu braci. Pierwszy ożenił się i umarł, nie zostawiwszy potomstwa.
21 Nam77anthoy iyo ekkis, ikka na7a yelonna hayqqis. Heedzanthoyka hessada hanis.
Potem ożenił się z nią drugi i umarł, lecz i ten nie zostawił potomstwa, tak samo trzeci.
22 Laappunatikka hessatho iyo ekkidi, na7a yelonna hayqqidosona. Ubbaafe guye, qassi he maccasiya hayqqasu.
I tak pojęło ją siedmiu braci, ale nie zostawili potomstwa. Na koniec, po wszystkich umarła i ta kobieta.
23 Yaatin, laappunati iyo ekkida gisho hayqqida asay hayqoppe denddiya gallas, iya enttafe awussas machcho gidanee?” yaagidosona.
Przy zmartwychwstaniu więc, gdy powstaną, którego z nich będzie żoną? Bo siedmiu miało ją za żonę.
24 Yesuusi zaaridi, “Hintte baley, Geeshsha Maxaafata woykko Xoossaa wolqqaa eronna gishossa!
Na to Jezus im odpowiedział: Czyż nie dlatego błądzicie, że nie znacie Pisma ani mocy Boga?
25 Hayqqida asay hayqoppe denddiya gallas, salon de7iya kiitanchchota mela gidanaappe attin adde asay ekkokona; macca asay gelekkona.
Gdy bowiem zmartwychwstaną, ani się żenić nie będą, ani za mąż wychodzić, ale będą jak aniołowie w niebie.
26 Shin hayqqidayssata dendduwabaa gidikko, Muse maxaafan xaafettida xuugettiya buuriyabaa odiya bessan, Xoossay Musekko, ‘Taani, Abrahaame Xoossaa, Yisaaqa Xoossaa, Yayqooba Xoossaa’ gidayssa nabbabibeekketii?
A o umarłych, że będą wskrzeszeni, nie czytaliście w księdze Mojżesza, jak Bóg do niego z krzaka przemówił: Ja jestem Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba?
27 Hessa gisho, I, paxa de7eyssata Xoossaafe attin hayqqidayssata Xoosse gidenna. Hintte daro balideta” yaagis.
Bóg nie jest Bogiem umarłych, ale Bogiem żywych. Wy więc bardzo błądzicie.
28 Higge asttamaaretappe issoy entti palameyssa shiiqidi si7is. Qassi Yesuusi enttaw loythi zaaridayssa si7idi, “Kiita ubbaafe aadhdhiya kiitay awussee?” yaagidi Yesuusa oychchis.
Podszedł jeden z uczonych w Piśmie i słysząc, że ze sobą rozmawiali [oraz] widząc, że im dobrze odpowiedział, zapytał go: Które przykazanie jest pierwsze ze wszystkich?
29 Yesuusi zaaridi, iya hayssada yaagis; “Kiita ubbaafe aadhdhiya kiitaa si7ite; ‘Isra7eele asaw, Goday nu Xoossay issi Godaa.
A Jezus mu odpowiedział: Pierwsze przykazanie ze wszystkich [jest to]: Słuchaj, Izraelu! Pan, nasz Bóg, Pan jest jeden.
30 Ne Godaa ne Xoossaa ne kumetha wozanappe, ne kumetha shemppuwafe, ne kumetha qofaappe, ne kumetha wolqqaafe dosa’ yaagees.
Będziesz więc miłował Pana, swego Boga, całym swym sercem, całą swą duszą, całym swym umysłem i z całej swojej siły. [To jest] pierwsze przykazanie.
31 Qassi kiita ubbaafe aadhdhiya nam77antho kiitay hayssa; ‘Ase ubbaa ne huu7iyada dosa’ yaageyssa; hayssatappe aadhdhiya hara kiiti baawa” yaagis.
A drugie [jest do niego] podobne: Będziesz miłował swego bliźniego jak samego siebie. Nie ma innego przykazania większego od tych.
32 Higge asttamaarey Yesuusakko, “Asttamaariyaw, tuma gadasa; neeni ‘Xoossay issi Xoossaa xalaala. Iyappe attin hari baawa’ gidayssi tuma.
Wtedy powiedział mu uczony w Piśmie: Nauczycielu, zaprawdę dobrze powiedziałeś, że jeden jest Bóg i nie ma innego oprócz niego.
33 Xoossaa kumetha wozanappe, kumetha qofaappenne kumetha wolqqaafe doseysinne qassi ase ubbaa ba huu7iyada doseyssi, xuuggiya yarshshuwafenne hara yarshsho ubbaafe aadhdhees” yaagis.
Miłować go całym sercem, całym umysłem, całą duszą i z całej siły i miłować bliźniego jak samego siebie znaczy więcej niż wszystkie całopalenia i ofiary.
34 Yesuusi higge asttamaariya zaaroy aadhdhida eranchcho asa zaaro gididayssa be7idi, “Neeni Xoossaa kawotethaafe haakkabaakka” yaagis; hessafe guye, Yesuusa harabaa oychchanaw oonikka minnibeenna.
A Jezus, widząc, że mądrze odpowiedział, rzekł do niego: Niedaleko jesteś od królestwa Bożego. I nikt nie śmiał go więcej pytać.
35 Yesuusi Xoossa Keethan tamaarssishe, hayssada yaagis: “Higge asttamaareti Kiristtoosa woygidi Dawite na7a goonaa?
Nauczając w świątyni, Jezus zapytał: Jak [to jest], że uczeni w Piśmie mówią, że Chrystus jest Synem Dawida?
36 Dawitey Geeshsha Ayyaanan kumidi, ‘Goday, ta Godaa, “Taani ne morkketa ne tohoy yedhdhiyaso oothana gakkanaw, hayssan taappe ushachcha baggara utta” gis’ yaagis.
Sam Dawid bowiem powiedział przez Ducha Świętego: Rzekł Pan memu Panu: Siądź po mojej prawicy, aż położę twoich nieprzyjaciół jako podnóżek pod twoje stopy.
37 Dawitey ba huu7en Kiristtoosa, ‘Godaa’ gidi xeegikko, yaatin, Kiristtoosi waanidi, Dawite na7a gidii” yaagis. Daro asay Yesuusi geyssa ufayssan si7idosona.
[Skoro] sam Dawid nazywa go Panem, [to] jak [może] być jego synem? A wielki tłum chętnie go słuchał.
38 Yesuusi tamaarssishe, hayssada yaagis; “Higge asttamaaretappe naagettite; entti adussa ma7o ma7idi yuuyeyssanne giyankka asay entta bonchchidi sarotheyssa dosoosona.
I mówił do nich w swoim nauczaniu: Strzeżcie się uczonych w Piśmie, którzy lubią chodzić w długich szatach i lubią pozdrowienia na rynkach;
39 Entti Ayhude Woosa Keethatan daro lo77iya oydiya dosoosona; qassi asi banttana mokkiya bessan bonchcho bessi dosoosona.
I pierwsze krzesła w synagogach, i pierwsze miejsca na ucztach.
40 Entti am77eta keethaa bonqidi, banttaw lo77o daananaw woosa adussoosona; entti ubbaafe aadhdhiya pirddaa ekkana” yaagis.
Pożerają oni domy wdów i dla pozoru odprawiają długie modlitwy. Ci otrzymają surowszy wyrok.
41 Yesuusi Xoossa Keethan muxaata yeggiya saaxiniya matan uttidi, asay ba miishiya he saaxiniyan yeggeyssa be7is; daro dure asay daro miishiya he saaxiniyan yeggoosona.
A siedząc naprzeciw skarbony, Jezus przypatrywał się, jak ludzie wrzucali do niej pieniądze. Wielu bogaczy wrzucało wiele.
42 Issi manqo am77iya yada, nam77u bakkannata he saaxiniyan yeggasu.
Przyszła też pewna uboga wdowa i wrzuciła dwie drobne monety, czyli kwartnik.
43 Yesuusi ba tamaareta xeegidi, “Taani hinttew tuma odays; muxaata saaxiniyan yeggida asa ubbaafe ha manqo am77iya darssada yeggasu.
Wtedy zawołał swoich uczniów i powiedział im: Zaprawdę powiadam wam, że ta uboga wdowa wrzuciła więcej niż wszyscy, którzy wrzucali do skarbony.
44 Ays giikko, harati ubbay bantaw palahida miishiyappe yeggidosona. Shin iya ba pacciyaafe, baw de7iya aquwaa kumethi immasu” yaagis.
Wszyscy bowiem wrzucali z tego, co im zbywało, ale ona ze swego ubóstwa wrzuciła wszystko, co miała, całe swoje utrzymanie.
