< Lukas 8 >

1 Und es geschah darnach, daß er umherzog durch Stadt und Dorf, indem er predigte, und die frohe Botschaft von der Gottesherrschaft verkündigte. Und die Zwölfe waren mit ihm,
Fa: no hobea, Yesu asili, moilai eno fisili eno doaga: le, agoane asili, Gode Ea Hinadafa Hou Sia: ida: iwane gala olelei. Ea ado ba: su dunu fagoyale gala Ea baligia aligili asi.
2 Und etliche Weiber, die von bösen Geistern und Krankheiten geheilt worden waren: Maria, genannt die Magdalenerin, von welcher sieben Dämonen ausgegangen waren,
Uda amola da Ea baligia aligili asi. Amo uda musa: mogili ilia oloi Yesu E uhinisi. Mogili Fio liligi ilia dogo ganodini esalebeba: le, Yesu da fadegale fasi galu. Amo uda ilia dio da Meli (ea dio eno da Ma: gadala) amo ea dogoga Fio liligi fesuale esalu, amo Yesu da fadegale fasi galu.
3 Und Johanna, das Weib Chusa, des Verwalters Herodis, und Susanna, und viele andere, welche ihnen dienten von ihrer Habe.
Eno da Youa: na. Egoa dio da Giusa (e da Helode ea diasu ouligisu dunu). Eno da Susa: na amola eno uda bagohame. Ilia da Yesu amola Ea ado ba: su dunu fuligala: musa: asi. Ilia da ilia muni amoga Yesu amola Ea ado ba: su dunu fidi.
4 Da nun viel Volk zusammengekommen war und aus den Städten zu ihm zogen, sprach er durch ein Gleichnis:
Dunu bagohame, moilai eno amola moilai eno fisili, Yesuma doaga: i. Dunu bagohamedafa da Ema gilisibiba: le, E da fedege sia: ilima olelei agoane,
5 Der Säemann ging aus, zu säen seinen Samen. Und indem er säete, fiel etliches an den Weg, und ward zertreten, und die Vögel des Himmels fraßen es auf.
“Eso afaega, sagai ouligisu dunu da gagoma bugimusa: asi. Hawa: fasilalu, mogili logoga sa: ili, emoga osa: le banenesili, hame dedeboiba: le, sioga na dagoi.
6 Und anderes fiel auf den Felsen, und da es aufgegangen war, verdorrte es weil es keine Feuchtigkeit hatte.
Mogili wadela: i igi magufu da: iya amo osoboga sa: ili, hedolo heda: le, be difi sa: imu hamedeiba: le, amola hano hameba: le, hedolowane bioi.
7 Und anderes fiel mitten unter die Dornen, und da die Dornen mit aufgingen, erstickten sie es.
Hawa: mogili da aya: gaga: nomei amola gagalobo sogega sa: ili, heda: le, aya: gaga: nomeiga gigisiba: le, noga: le hame heda: i.
8 Und anderes fiel auf die gute Erde; und da es aufgegangen war, brachte es hundertfältige Frucht. Als er dieses sagte, rief er: Wer Ohren hat zu hören, der höre!
Be eno da osobo ida: idafa, amoga sa: ili, heda: le, hawa: afadafa da fage 100 agoane bu legei.” Amalalu, Yesu E amane sia: i, “Ge galea, dilia nabima.”
9 Es fragten ihn aber seine Jünger, und sprachen, was dieses Gleichnis wäre?
Yesu Ea ado ba: su dunu da Ema amo fedege sia: bai ilima olelema: ne sia: i.
10 Er aber sprach: Euch ist es gegeben, zu wissen die Geheimnisse der Gottesherrschaft, den übrigen aber in Gleichnissen damit sie sehend nicht sehen, und hörend nicht verstehen.
Amalalu, E bu adole i, “Gode Ea Hinadafa Hou amo wamolegei dawa: su, Gode da dilima olelesa. Be eno dunu da fedege sia: fawane naba. Amaiba: le, ‘ilia hogolalu hame ba: sa. Ilia da gega naba be hame dawa:’”
11 Dies ist aber das Gleichnis: Der Same ist das Wort Gottes.
Amo fedege sia: ea bai da agoane diala. Hawa: da Gode Ea Sia:
12 Die aber am Wege sind die, so es hören; darnach kommt der Teufel, und nimmt das Wort von ihren Herzen weg, damit sie nicht glauben und errettet werden.
Hawa: logoga fasi da dunu ilia gega Gode Ea sia: nabi dagoi agoane. Be Sa: ida: ne hedolowane doaga: le, sia: ilia dogo ganodini sali amo bu samogene, ilia da dafawaneyale hame dawa: beba: le, Gode Ea gaga: su hou hame ba: sa.
13 Die aber auf dem Felsen sind die, welche, wenn sie es gehört haben, das Wort mit Freuden aufnahmen; aber sie haben keine Wurzeln; sie glauben eine Zeitlang, und zur Zeit der Versuchung fallen sie ab.
Hawa: magufu osoboga fasi da eno dunu ilia Gode Ea sia: hahawane bagade naba agoane. Be ilia difi sa: imu gogoleiba: le, fonobahadi aligili, ilima dafama: ne ado ba: su hou doaga: sea, hedolowane mugulusa.
14 Das unter die Dornen Gefallene sind die, so es hören, und unter Sorgen und Reichtum und Lüsten des Lebens hingehen und erstickt werden, und bringen es nicht zu Ende.
Mogili da aya: gaga: nomei amola gagalobo sogega fasi da dunu eno ilia naba agoane. Be bu asili, se nabasu amola muni amola hedesu amo osobo bagade hou ilia dogo da amoga gigisiba: le, ilia ha: i manu legei da hame yomu.
15 Die aber in der guten Erde sind die, welche in einem guten und feinen Herzen das Wort, das sie gehört haben, bewahren, und Frucht bringen, in Beharrlichkeit.
Be hawa: osobo ida: iwane gala amoga bugi, da dunu ilia Gode Ea sia: nababeba: le, ilia dogo da ida: iwaneba: le, ilia lalegagusa. Amasea, Gode Ea hou mae yolele hamobeba: le, fage ida: iwane legesa.”
16 Niemand aber zündet eine Leuchte an, und verdeckt sie mit einem Gefäß, oder stellt sie unter ein Bett, sondern auf einen Leuchter setzt er sie, damit die hineingehen das Licht sehen.
“Dunu da gamali bugisia, e da ofodoga hame dedebosa, amola hadigi uligima: ne, diaheda: su fafaiha hame wamolegesa. Be amo gamali e da diasuga golili mabe dunu huluane ba: ma: ne, gamali bugisu amo da: iya, hadigi olema: ne ligisisa.
17 Denn nichts ist verborgen, was nicht offenbar werde; noch ist etwas geheim, das nicht gekannt werde, und an den Tag komme.
Gode da wamolegei liligi huluane, dunu huluane ba: ma: ne olemu. Amola dedeboi liligi huluane E da hadigiga gaguli misunu.
18 So seht den zu, wie ihr höret; denn wer da hat, dem wird gegeben werden, und wer nicht hat, von dem wird auch, was er zu haben meint, genommen werden.
Amaiba: le dawa: iwane nabima. Gagui dunuma, Gode da eno imunu. Be hame gagui dunu adi liligi e da gagui hi dawa: sa, amo Gode da bu samogemu.”
19 Es kamen aber zu ihm seine Mutter und seine Brüder, und konnten nicht an ihn hingelangen, wegen des Volkshaufens.
Yesu Ea ame amola eyalali da Yesuma doaga: musa: dawa: i. Be dunu bagohame Yesu Ea guba: le aligibiba: le, hamedei galu.
20 Und es ward ihm angezeigt, indem man sprach: Deine Mutter und deine Brüder stehen draußen, und wollen dich sehen.
Dunu afae da Yesuma amane sia: i, “Dia ame amola dia eyalali dima sia: musa: gadili lelefula.”
21 Er aber antwortete, und sprach zu ihnen: Meine Mutter und meine Brüder sind die, welche das Wort Gottes hören und tun.
Be Yesu da bu adole i, “Nowa da Gode Ea sia: nababeba: le, noga: le hamosa, amo ilia da Na ame amola Naeya esala!”
22 Es geschah aber an einem der Tage, daß er in ein Boot einstieg, und seine Jünger; und er sprach zu ihnen: Lasset uns hinüberfahren ans jenseitige Ufer des Sees, uns sie stießen ab.
Eso enoga, Yesu amola Ea ado ba: su dunu da dusagai da: iya aligila heda: i. Yesu da ilima amane sia: i, “Hadiga! Ninia waiyabo na: iyado bega: masunu.” Amalalu, asili,
23 Als sie aber schifften, schlief er ein. Und es stieg ein Sturmwind auf den See hernieder, und das Boot füllte sich, und sie liefen Gefahr.
Yesu da dusagai ganodini golai. Amalalu, fo gasa bagade misini, hano gafululi, dusagai gigiwigili, hano da a: ina dadafubiba: le, gela sa: imu gadenei ba: i.
24 Da traten sie hinzu, weckten ihn auf, und sprachen: Meister, Meister! Wir kommen um. Er aber stund auf, bedrohte den Wind und das Wogen des Wassers, und sie legten sich, und es ward eine Windstille.
Amalalu, ado ba: su dunu da Yesuma doaga: le, Ea golai didilisili, Ema amane wele sia: i, “Hina! Hina! Ninia da bogogia: mu galebe!” Yesu da nedigili, fo amola hano gafului amoma gagabole sia: nanu, fo da yolele, hano da bu ida: iwane ba: i.
25 Er aber sprach zu ihnen: Wo ist euer Glaube? Sie aber fürchteten und verwunderten sich, und sprachen zu einander: Wer ist doch dieser? daß er auch den Winden gebietet und dem Wasser, und sie ihm gehorchen?
Yesu da ilima amane sia: i, “Dilia dafawaneyale dawa: su hou da habila: ?” Ilia da bagadewane beda: i galu. Fofogadigili, ilia gilisili sia: dasu, “Fo amola hano gafului da Ea sia nababeba: le, goe dunu da nowa dunula: ?”
26 Und sie fuhren an in der Gegend der Gergesener, welches Galiläa gegenüber liegt.
Amalalu, asili, ilia da hano na: iyado bega: doaga: i. Amo soge dio amo Gilasa. Hano na: iyado bega: da Ga: lili soge.
27 Als er aber ans Land gestiegen war, begegnete ihm ein Mann aus der Stadt, der hatte Dämonen von lange her, und bekleidete sich nicht mit einem Gewand und blieb nicht in einem Hause, sondern in den Gräbern.
Yesu da dusagai fisili, osoboga aligila sa: ili, doulahoasu dunu ea dogo ganodini Fio liligi aligila sa: i, e da Yesuma doaga: i. Eso bagohamewane, e da da: i nabadowane esalu. E diasu ganodini mae golale, bogoi alifaha golasu.
28 Da er aber Jesus sah, schrie er auf, und fiel vor ihm nieder, und sprach mit lauter Stimme: Was machst du dir mit mir zu schaffen, Jesus, Sohn Gottes, des Höchsten? Ich bitte dich, daß du mich nicht quälst!
E da Yesu ba: beba: le, “a: i” ea gusa: ne, Yesu Ea midadi osoboga gala: lasa: ili, amane wele sia: i, “Yesu! Gode Gadodafa Ea Mano! Di da abuliba: le nama doaga: bela: ? Nama se mae ima!”
29 Denn er hatte den unsaubern Geist geboten, daß er von dem Menschen ausfahre. Denn er hatte ihn seit langer Zeit ergriffen, und er ward gebunden mit Ketten und Fußfesseln, und bewacht, und zerbrach die Bande, und ward vom Dämon in die Wüste getrieben.
Yesu da nigima: wadela: i a: silibu, doulasi ea dogo ganodini sali, ilima fadegale fasima: ne sia: i dagoi. (Amo wadela: i a: silibu eso bagohame da dunu ea dogo ganodini ludulalu. Amaiba: le, ilia da amo dunu se iasu diasu ganodini sali. Ea emo amola lobo ilia efega la: gili, be e gasa bagadeba: le, ludubiba: le, efe fili, hedofale fasi. Amalalu, wadela: i a: silibu da dunu ea dogo ganodini nimiwane ludubiba: le, e da dunu hame esalebe sogega hobea: le ahoasu.)
30 Jesus aber frug ihn, und sprach: Was ist dein Name? Er aber sprach: Legion; denn viele Dämonen waren in ihn gefahren.
Amalalu, Yesu E amane adole ba: i, “Dia dio da nowala: ?” E bu adole i, “Na dio da Wa: i Bagade!” - bai da wadela: i a: silibu bagohame da ea dogo ganodini aligila sa: iba: le.
31 Und er bat ihn, daß er ihnen nicht geböte in den Abgrund zu fahren. (Abyssos g12)
Yesu da ili “Abisi” (wadela: i a: silibu se iasu diasu) amoga mae asunasima: ne, Fio liligi huluane da Yesuma ha: giwane adole ba: i. (Abyssos g12)
32 Es war aber daselbst eine große Herde Schweine, die weidete auf dem Berge. Und sie baten ihn, daß er ihnen erlaube, in dieselbigen zu fahren; und er erlaubte es ihnen.
Goumi la: ididili amoga gebo bagohame ha: i nanebe ba: i. Amalalu, wadela: i a: silibu ilia ha: giwane amane sia: i, “Amo gebo ilia dogo ganodini aligila sa: ima: ne, Dia nini asunasima.” Yesu E da amane hamoma: ne sia: i.
33 Als aber die Dämonen von dem Menschen ausfuhren, fuhren sie in die Schweine; und die Herde stürzte den Abhang hinunter und ertrank.
Amalalu, wadela: i a: silibu huluane da dunu ea dogoga fadegale fasili, gebo ilia dogo ganodini aligila sa: i. Amalalu, gebo huluane da doulasili, hehenane, gafuluba: le sa: ili, hanoga soagala: le, mogososone gela sa: i.
34 Da aber die Hirten sahen, was geschehen war, flohen sie, und verkündigten es in der Stadt und in dem Gefilde.
Gebo ouligisu dunu da amo hou ba: beba: le, hobea: le asili, ilia moilai fi amola gadenene fi ilima amo hou olelei.
35 Und sie kamen heraus, um zu sehen, was geschehen war; und sie kamen zu Jesus, und fanden den Menschen, von welchem die Dämonen ausgefahren waren, bekleidet und vernünftig sitzend zu den Füßen Jesu, und fürchteten sich.
Amalalu, dunu huluane da amo hou ba: musa: , Yesuma doaga: i. Doaga: le, musa: doulasi dunu amo ea dogoga wadela: i a: silibu da fadegale fasi dagoi, e da waha abula ga: le, asigi dawa: su bu ida: iwane hamoi, Yesu Ea emo gadenenewane esalebe ba: i. Ilia da bagadewane beda: i.
36 Es verkündigten ihn aber auch die, so es gesehen hatten, wie dem Besessenen geholfen worden war.
Dunu da amo hou ba: i, ilia da dunu ea dogo ganodini Fio liligi aligila sa: i, amo ea uhibi hou, ilima olelei dagoi.
37 Und die ganze Menge der Umgegend der Gergesener baten ihn, daß er von ihnen weggehe, denn sie waren von einer großen Furcht ergriffen. Er aber stieg ins Boot, und kehrte zurück.
Amalalu, amo soge fi dunu bagadewane beda: iba: le, Yesu da eno sogega masa: ne sia: i. Amaiba: le, Yesu da eno sogega masusa: , dusagaiga bu fila heda: i.
38 Es bat ihn aber der Mann, von dem die Dämonen ausgefahren waren, daß er bei ihm bleiben dürfe. Jesus aber entließ ihn, und sprach:
Musa doulasi dunu da Yesuma “Na da ani masa: bela: ?” ha: giwane adole ba: i. Be Yesu da ema mae misa: ne sia: i.
39 Kehre zurück in dein Haus, und erzähle, wie viel Gott dir getan hat. Und er ging hin und verkündigte durch die ganze Stadt, wie viel Jesus an ihm getan.
Yesu da ema amane sia: i, “Dia moilaiga buhagili, Gode Ea hou ida: iwane dima hamoi, amo dia na: iyado dunuma olelema.” Amalalu, asili, amo dunu da ea moilai ganodini lalu, Yesu Ea ema fidi hou olelelalu.
40 Es geschah aber, als Jesus zurückkehrte, empfing ihn der Volkshaufe, denn sie warteten alle auf ihn.
Yesu da hano bega: doaga: loba, dunu bagohame E doaga: ma: ne ouesalebe ba: i. Ilia da E hahawane gousa: i.
41 Und siehe, es kam ein Mann, mit Namen Jairus, der ein Vorsteher der Synagoge war, und fiel zu den Füßen Jesu, und bat ihn, daß er in sein Haus käme,
Sinagoge ouligisu hina dunu ea dio amo Ya: ilase, Yesuma misini, doaga: le, osoboga diasa: ili, Yesu da ea diasuga misa: ne ha: giwane sia: i.
42 Denn er hatte eine eingeborene Tochter von zwölf Jahren, die lag am Sterben. Da er aber hinging, drängten ihn die Volkshaufen.
Idiwi afadafa fawane, e da ode fagoyale lalelegei, amo da bogomuba: le, ea diasuga misa: ne sia: i. Yesu da asili, dunu bagohame la: ididili amola eno la: ididili ilia da Yesu Ea da: i guba: le aligili asi.
43 Und ein Weib, seit zwölf Jahren mit einem Blutfluß behaftet, welche noch dazu ihr ganzes Vermögen an Ärzte gewandt hatte, und doch von keinem geheilt werden konnte,
Uda afae da sigi asi. Amo uda da ode fagoyale gala, ea maga: me udigili asili, manoma legesu amoga uhimu da hamedei galu. E da uhima: ne, manoma legesu dunuma ea muni huluane i dagoi, be hamedei.
44 Trat von hinten herzu, und berührte die Quaste seines Kleides; uns sogleich stand der Fluß ihres Blutes.
E da Yesuma guba: le aligisu ganodini ahoanu, Ea abula fe fawane digili ba: beba: le, ea maga: me logo hedolodafa hedofai dagoi ba: i.
45 Und Jesus sprach: Wer hat mich angerührt? Da sie aber alle leugneten, sprach Petrus und die mit ihm waren: Meister, die Volkshaufen drängen dich, und drücken, und du sagst: Wer hat mich angerührt?
Amalalu, Yesu E amane sia: i, “Nowa da Na digili ba: bela: ?” Dunu huluane da amane sia: i, “Na hame!” Bida e amane sia: i, “Hina! Dunu osia: i da dia da: i guba: le aligi diala.”
46 Jesus aber sprach: Es hat mich jemand angerührt, denn ich habe gefühlt eine Kraft von mir ausgehen.
Be Yesu da bu adole i, “Hame mabu! Dunu afae da Na digili ba: i dagoi. Na da: i amoga gasa bagade da gadili asi dagoi, Na dawa: !”
47 Als aber das Weib sah, daß sie nicht verborgen war, kam sie zitternd, und fiel vor ihm nieder, und verkündigte vor allem Volk, um welcher Ursache willen sie ihn angerührt hatte, und wie sie sogleich geheilt worden sei.
Amalalu, uda da ea hou da wamolegemu hamedei ba: loba, yaguguiwane misini, osoboga diasa: ili, dunu huluane ba: ma: ne, ea digili ba: i hou ea bai, amola e uhi hou olelei.
48 Er aber sprach zu ihr: Tochter, dein Glaube hat dir geholfen; gehe hin in Frieden!
Yesu da ema amane sia: i, “Na diwi! Di da dia dogo ganodini dafawaneyale dawa: beba: le uhi dagoi. Hahawane masa!”
49 Als er noch redet, kommt jemand vom Synagogenvorsteher, und sagt ihm: Deine Tochter ist gestorben; bemühe den Lehrer nicht.
E sia: nanoba, Ya: ilase ea diasu fi dunu da ilima doaga: le, Ya: ilasema amane sia: i, “Didiwi da bogoi dagoi. Hamedeiba: le, Olelesu dunu mae misa: ne sia: ma!”
50 Jesus aber, als er das hörte, antwortete, und sprach zu ihm: Fürchte dich nicht! Glaube nur, und sie wird hergestellt werden.
Be amo sia: nababeba: le, Yesu da Ya: ilasema amane sia: i, “Mae beda: ma! Di da dafawaneyale dawa: beba: le fawane, didiwi uhibi ba: mu!”
51 Da er aber in das Haus kam, ließ er niemanden hineingehen, außer Petrus, und Johannes und Jakobus und den Vater des Mädchens und die Mutter.
Diasuga doaga: loba, Yesu da dunu huluane diasu ganodini mae misa: ne sia: i. Be Bida, Yone, Ya: mese, amola uda mano ea eda amola eme, amo fawane ganodini golili misa: ne sia: i.
52 Sie weinten aber alle, und beklagten sie. Er aber sprach: Weinet nicht! sie ist nicht gestorben, sondern sie schläft.
Dunu huluane gilisi da didigia: lebe ba: i. Be Yesu E amane sia: i, “Mae dima! A: fini da hame bogoi. E da udigili golai diala!”
53 Und sie verlachten ihn, denn sie wußten, daß sie gestorben war.
Be ilia da Ema oufesega: su. Bai amo mano da bogoidafa ilia dawa: i galu.
54 Er aber ergriff ihre Hand, rief und sprach: Mägdelein, stehe auf!
Be Yesu da amo a: fini lobolele, ema amane sia: i, “Na mano! Di wa: legadoma!”
55 Und ihr Geist kehrte zurück, und sie stand sogleich auf; und er befahl, ihr zu essen zu geben.
Amalalu, uda mano ea a: silibu da bu hihima didilisili, e hedolodafa uhini wa: legadoi. Yesu da ema ha: i manu ima: ne sia: i.
56 Und ihre Eltern kamen außer sich; er aber gebot ihnen, niemanden zu sagen, was geschehen war.
Uda mano ea eda amola eme ela da baligiliwane fofogadigi. Be Yesu da elama amo hou dunu eno ilima mae olelema: ne sia: i.

< Lukas 8 >