Sprueche 1
1 Dies sind die Sprüche Salomos, des Königs in Israel, des Sohnes Davids,
Đây là những châm ngôn của Sa-lô-môn, con trai Đa-vít, vua Ít-ra-ên.
2 zu lernen Weisheit und Zucht, Verstand
Để người ta tìm đến khôn ngoan và tiếp thu lời khuyên dạy, cùng phân biện được tri thức.
3 Klugheit, Gerechtigkeit, Recht und Schlecht;
Để đạt đến một đời sống kỷ luật và cẩn trọng, hành động phải lẽ, công bằng, và ngay thẳng.
4 daß die Unverständigen klug und die Jünglinge vernünftig und vorsichtig werden.
Để giúp người đơn sơ được sáng suốt, và người trẻ tuổi hiểu biết và thận trọng.
5 Wer weise ist der hört zu und bessert sich; wer verständig ist, der läßt sich raten,
Người khôn học hỏi châm ngôn để thêm khôn. Người hiểu biết thấy được đường đi nước bước
6 daß er verstehe die Sprüche und ihre Deutung, die Lehre der Weisen und ihre Beispiele.
nếu biết ứng dụng châm ngôn, ngụ ngôn dùng những lời khôn ngoan và những câu đố thâm trầm của hiền nhân.
7 Des HERRN Furcht ist Anfang der Erkenntnis. Die Ruchlosen verachten Weisheit und Zucht.
Kính sợ Chúa Hằng Hữu là khởi đầu của mọi tri thức, chỉ có người dại mới coi thường khôn ngoan và huấn thị.
8 Mein Kind, gehorche der Zucht deines Vaters und verlaß nicht das Gebot deiner Mutter.
Con ơi, phải nghe lời cha khuyên dạy. Đừng bỏ khuôn phép của mẹ con.
9 Denn solches ist ein schöner Schmuck deinem Haupt und eine Kette an deinem Hals.
Đó là trang sức duyên dáng trên đầu con và dây chuyền xinh đẹp nơi cổ con.
10 Mein Kind, wenn dich die bösen Buben locken, so folge nicht.
Con ơi, khi người tội lỗi quyến rũ, con đừng nghe theo!
11 Wenn sie sagen: “Gehe mit uns! wir wollen auf Blut lauern und den Unschuldigen ohne Ursache nachstellen;
Khi họ bảo: “Hãy đến với chúng ta. Rình rập và giết người! Lén hại người lương thiện vô tội!
12 wir wollen sie lebendig verschlingen wie die Hölle und die Frommen wie die, so hinunter in die Grube fahren; (Sheol h7585)
Ta sẽ nuốt sống nó như âm phủ; nuốt trọn như người xuống huyệt sâu. (Sheol h7585)
13 wir wollen großes Gut finden; wir wollen unsre Häuser mit Raub füllen;
Ta sẽ lấy đủ mọi của báu. Chất của cướp đầy nhà.
14 wage es mit uns! es soll unser aller ein Beutel sein”:
Bạn sẽ cùng chúng ta rút thăm chia của; rồi tất cả đều chung một túi tiền.”
15 mein Kind, wandle den Weg nicht mit ihnen; wehre deinem Fuß vor ihrem Pfad.
Thì con ơi, đừng nghe theo họ! Chân con phải tránh xa đường họ đi.
16 Denn ihr Füße laufen zum Bösen und eilen, Blut zu vergießen.
Vì họ nhanh chân theo điều ác. Vội vàng ra tay đổ máu.
17 Denn es ist vergeblich, das Netz auswerfen vor den Augen der Vögel.
Khi người giăng lưới bắt chim, chim khôn bay thoát.
18 Sie aber lauern auf ihr eigen Blut und stellen sich selbst nach dem Leben.
Nhưng bọn người này tự giăng bẫy; rồi sa vào bẫy do chính mình giăng ra.
19 Also geht es allen, die nach Gewinn geizen, daß ihr Geiz ihnen das Leben nimmt.
Đó là số phận người ham lợi bất nghĩa; lợi ấy sẽ tiêu diệt mạng sống họ.
20 Die Weisheit klagt draußen und läßt sich hören auf den Gassen;
Khôn ngoan lên tiếng ngoài đường. Loan truyền khắp phố phường.
21 sie ruft in dem Eingang des Tores, vorn unter dem Volk; sie redet ihre Worte in der Stadt:
Kêu gọi nơi công cộng, tại cổng thành, trong đô thị:
22 Wie lange wollt ihr Unverständigen unverständig sein und die Spötter Lust zu Spötterei und die Ruchlosen die Lehre hassen?
“Hỡi người khờ dại, đến bao giờ ngươi mới thôi chìm đắm u mê? Đến khi nào người chế nhạo mới bỏ thói khinh khi? Và người dại thù ghét tri thức đến chừng nào?
23 Kehret euch zu meiner Strafe. Siehe, ich will euch heraussagen meinen Geist und euch meine Worte kundtun.
Hãy đến và nghe ta sửa dạy. Ta sẽ ban thần trí khôn ngoan để con thông suốt lời ta.
24 Weil ich denn rufe, und ihr weigert euch, ich recke meine Hand aus, und niemand achtet darauf,
Nhưng, dù ta kêu gọi, các ngươi vẫn từ nan. Ta đưa tay chờ đợi, cũng không ai quan tâm.
25 und laßt fahren allen meinen Rat und wollt meine Strafe nicht:
Không ai để ý lời ta khuyên răn hay chịu nghe lời ta quở trách.
26 so will ich auch lachen in eurem Unglück und eurer spotten, wenn da kommt, was ihr fürchtet,
Nên khi các người lâm nạn, ta sẽ cười! Và chế giễu khi các người kinh hãi—
27 wenn über euch kommt wie ein Sturm, was ihr fürchtet, und euer Unglück als ein Wetter, wenn über euch Angst und Not kommt.
khi kinh hoàng vụt đến tựa phong ba, khi tai ương xâm nhập như bão tố, và nguy nan cùng khổ ngập tràn.
28 Dann werden sie nach mir rufen, aber ich werde nicht antworten; sie werden mich suchen, und nicht finden.
Họ sẽ kêu cầu ta, nhưng ta chẳng đáp lời. Họ sẽ tìm kiếm ta, nhưng không sao gặp được.
29 Darum, daß sie haßten die Lehre und wollten des HERRN Furcht nicht haben,
Chính vì họ thù ghét tri thức và không chịu kính sợ Chúa Hằng Hữu.
30 wollten meinen Rat nicht und lästerten alle meine Strafe:
Họ không muốn nghe ta khuyên dạy và khinh bỉ mọi lời quở trách.
31 so sollen sie essen von den Früchten ihres Wesens und ihres Rats satt werden.
Vì thế, họ sẽ hứng chịu kết quả công việc mình, lãnh trọn quả báo mưu mô mình.
32 Was die Unverständigen gelüstet, tötet sie, und der Ruchlosen Glück bringt sie um.
Người ngây thơ chết vì lầm đường lạc lối. Người dại dột bị diệt vì tự thị tự mãn.
33 Wer aber mir gehorcht, wird sicher bleiben und genug haben und kein Unglück fürchten.
Nhưng ai nghe ta sẽ sống bình an, không lo tai họa.”
