Sprueche 8
1 Wohlan, die Weisheit ruft, und die Einsicht läßt ihre Stimme erschallen.
Czy mądrość nie woła i rozum nie wydaje swego głosu?
2 Oben auf den Höhen am Wege, mitten auf den Steigen hat sie sich aufgestellt.
Stoi na szczycie wysokich miejsc, przy drodze, na rozstajach dróg.
3 Neben den Thoren, wo die Stadt sich öffnet, am Eingange der Pforten ertönen ihre Rufe:
Przy bramach, przy wjeździe do miasta, przy wejściu, u drzwi woła:
4 An euch, ihr Männer, ergeht mein Ruf, und meine Stimme an die Menschenkinder.
Do was wołam, o mężowie, mój głos [kieruję] do synów ludzkich.
5 Begreift, ihr Einfältigen, Gescheidheit, und ihr Thoren, begreift Verstand!
Prości, uczcie się rozwagi, a wy, głupi, bądźcie rozumnego serca.
6 Hört zu, denn was edel ist, will ich reden, und meine Lippen sollen sich öffnen zu dem, was recht ist.
Słuchajcie, bo będę mówił o rzeczach wzniosłych, a wargi moje otworzą się, aby [głosić] prawość.
7 Denn Wahrheit redet mein Gaumen, aber Gottlosigkeit ist meinen Lippen ein Greuel.
Moje usta bowiem mówią prawdę, a niegodziwością brzydzą się moje wargi.
8 Rechtbeschaffen sind alle Reden meines Mundes; in ihnen ist nichts Hinterlistiges oder Falsches.
Sprawiedliwe są wszystkie słowa moich ust; nie ma w nich nic fałszywego ani przewrotnego.
9 Insgesamt sind sie klar für den Verständnisvollen und einfach für die zur Erkenntnis Gelangten.
Wszystkie są jasne dla rozumnego i prawe dla tych, którzy znajdują wiedzę.
10 Nehmt meine Zucht lieber an als Silber und Erkenntnis lieber als auserlesenes Gold.
Przyjmijcie moje pouczenie zamiast srebra i wiedzę [raczej] niż wyborne złoto.
11 Denn die Weisheit ist köstlicher als Korallen, und keinerlei Kleinode kommen ihr gleich.
Lepsza bowiem jest mądrość niż perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
12 Ich, die Weisheit, habe Gescheidheit inne und verfüge über umsichtige Erkenntnis.
Ja, mądrość, mieszkam z rozwagą i odkrywam wiedzę roztropności.
13 Jahwe fürchten ist Hassen des Bösen; Hoffart, Hochmut und bösen Wandel, sowie den Mund der Verkehrtheit hasse ich.
Bojaźń PANA to nienawidzić zła. Ja nienawidzę pychy, wyniosłości, złej drogi i ust przewrotnych.
14 Mein ist Rat und Tüchtigkeit; ich bin Einsicht, mein ist Stärke.
Moja [jest] rada i prawdziwa mądrość, ja [jestem] roztropnością i moja jest moc.
15 Durch mich üben die Könige Königsmacht, und beschließen die Gewaltigen, was recht ist.
Dzięki mnie królowie rządzą i władcy stanowią sprawiedliwość.
16 Durch mich üben die Herrscher Herrscheracht und die Edlen, alle Richter auf Erden.
Dzięki mnie panują władcy i dostojnicy, wszyscy sędziowie ziemi.
17 Ich habe lieb, die mich lieb haben, und die nach mir suchen, werden mich finden.
Miłuję tych, którzy mnie miłują, a ci, którzy szukają mnie pilnie, znajdą mnie.
18 Reichtum und Ehre sind bei mir, uraltes Gut und Gerechtigkeit.
Przy mnie [jest] bogactwo i chwała, trwałe bogactwo i sprawiedliwość.
19 Meine Frucht ist köstlicher als Edelmetall und Feingold, und mein Ertrag wertvoller als auserlesenes Silber.
Mój owoc [jest] lepszy niż złoto, nawet najczystsze złoto, a moje plony [lepsze] niż wyborne srebro.
20 Auf dem Pfade der Gerechtigkeit wandle ich, mitten auf den Steigen des Rechts,
Prowadzę ścieżką sprawiedliwości, pośród ścieżek sądu;
21 daß ich denen, die mich lieb haben, Besitztum zu eigen gebe und ihre Schatzkammern fülle.
Aby tym, którzy mnie miłują, dać w dziedzictwo majątek wieczny i napełnić ich skarbce.
22 Jahwe schuf mich als den Anfang seiner Wege, als erstes seiner Werke, vorlängst.
PAN posiadł mnie na początku swej drogi, przed swymi dziełami, przed wszystkimi czasy.
23 Von Ewigkeit her bin ich eingesetzt, zu Anbeginn, seit dem Ursprunge der Erde.
Przed wiekami zostałam ustanowiona, od początku; zanim powstała ziemia;
24 Als die Urfluten noch nicht waren, wurde ich geboren, als es noch keine Quellen gab, reich an Wasser.
Gdy jeszcze nie było głębin, zostałam zrodzona, kiedy jeszcze nie było źródeł obfitujących w wody.
25 Ehe die Berge eingesenkt waren, vor den Hügeln wurde ich geboren,
Zanim góry zostały założone, nim były pagórki, zostałam zrodzona.
26 ehe er noch Land und Fluren geschaffen hatte und die Masse der Schollen des Erdkreises.
Gdy jeszcze nie stworzył ziemi ani pól, ani początku prochu okręgu ziemskiego;
27 Als er den Himmel herstellte, war ich dabei, als er die Wölbung über dem Ocean festsetzte,
Kiedy przygotowywał niebiosa, byłam tam; gdy odmierzał okrąg nad powierzchnią głębi;
28 als er die Wolken droben festigte, als Haltung gewannen die Quellen des Oceans,
Gdy w górze utwierdzał obłoki i umacniał źródła głębin;
29 als er dem Meere seine Schranke setzte, daß die Wasser seinen Befehl nicht überschreiten durften, als er die Grundfesten der Erde feststellte:
Gdy wyznaczał morzu jego granice, by wody nie przekraczały jego rozkazu, kiedy ustalał fundamenty ziemi;
30 da war ich ihm als Werkmeisterin zur Seite; da war ich ganz Entzücken Tag für Tag, spielend geschäftig vor ihm zu jeder Zeit,
Byłam wtedy przy nim [jak] wychowanka i byłam [jego] radością każdego dnia, ciesząc się zawsze przed nim;
31 spielend auf seinem Erdenrund, und hatte mein Entzücken an den Menschenkindern.
Radując się na okręgu jego ziemi, rozkoszując się synami ludzkimi.
32 Nun denn, ihr Söhne, gehorcht mir! Denn: wohl denen, die meine Wege einhalten!
Teraz więc, synowie, słuchajcie mnie, bo błogosławieni są ci, którzy strzegą moich dróg.
33 Hört auf Zucht, daß ihr weise werdet, und schlagt sie nicht in den Wind.
Słuchajcie pouczeń, nabądźcie mądrości i nie odrzucajcie jej.
34 Wohl dem Menschen, der mir gehorcht, so daß er Tag für Tag an meinen Thüren wacht, indem er die Pfosten meiner Thore hütet.
Błogosławiony człowiek, który mnie słucha, czuwając u moich wrót każdego dnia i strzegąc odrzwi moich bram.
35 Denn wer mich findet, der findet Leben und erlangt Wohlgefallen von Jahwe.
Bo kto mnie znajduje, znajduje życie i otrzyma łaskę od PANA.
36 Wer mich aber verfehlt, der frevelt gegen sich selbst; alle, die mich hassen, wollen den Tod.
Ale kto grzeszy przeciwko mnie, wyrządza krzywdę swojej duszy; wszyscy, którzy mnie nienawidzą, miłują śmierć.
