Sprueche 21

1 Gleich Wasserbächen ist des Königs Herz in der Hand Jahwes; wohin er irgend will, lenkt er es.

Serce króla [jest] w ręku PANA [jak] potoki wód; kieruje je, dokąd chce.

2 Alle seine Wege hält ein Mann für recht; aber Jahwe ist's, der die Herzen wägt.

Wszelka droga człowieka jest słuszna w jego oczach, ale PAN waży serca.

3 Gerechtigkeit und Recht üben, ist Jahwe lieber als Schlachtopfer.

Czynienie sprawiedliwości i sądu bardziej się podobają PANU niż ofiara.

4 Hochfahrende Augen und aufgeblasener Sinn, - die Leuchte der Gottlosen ist Sünde.

Wyniosłe oczy, pyszne serce [i] praca niegodziwych są grzechem.

5 Des Fleißigen Anschläge führen nur zu Gewinn, aber jeder Hastige bringt's nur zu Mangel.

Myśli pracowitego [przynoszą] pewny dostatek, a [myśli] każdego spieszącego się – niedostatek.

6 Schätze, mit falscher Zunge erworben, sind wie verwehter Hauch, Fallstricke des Todes.

Gromadzenie skarbów kłamliwym językiem jest przemijającą marnością tych, którzy szukają śmierci.

7 Die Gewaltthätigkeit der Gottlosen zieht sie sich nach, denn sie weigern sich, Recht zu üben.

Grabież niegodziwych zniszczy ich, bo nie chcą czynić tego, co sprawiedliwe.

8 Wer mit Schuld beladen ist, geht gewundene Wege; wer aber lauter ist, des Thun ist redlich.

Droga człowieka jest przewrotna i obca, ale dzieło czystego jest prawe.

9 Lieber auf der Zinne eines Daches wohnen, als ein zänkisches Weib und gemeinsames Haus.

Lepiej mieszkać w kącie dachu niż z kłótliwą żoną w przestronnym domu.

10 Die Seele des Gottlosen gelüstet nach Bösem; sein Nächster findet bei ihm kein Erbarmen.

Dusza niegodziwego pragnie zła, a jego bliźni nie znajduje łaski w jego oczach.

11 Wird dem Spötter Buße auferlegt, so wird der Einfältige weise, und belehrt man einen Weisen, so nimmt er Erkenntnis an.

Gdy się karze szydercę, prosty mądrzeje, a gdy uczą mądrego, przyjmuje wiedzę.

12 Ein gerechter Gott achtet auf des Gottlosen Haus, stürzt die Gottlosen ins Unglück.

Sprawiedliwy zważa na dom niegodziwego, ale [Bóg] powala niegodziwych za [ich] nieprawość.

13 Wer sein Ohr vor dem Schreien des Geringen verstopft, der wird, wenn er ruft, auch kein Gehör finden.

Kto zatyka swe ucho na wołanie ubogiego, ten sam będzie wołał, a nie zostanie wysłuchany.

14 Heimliche Gabe besänftigt den Zorn und ein Geschenk im Busen heftigen Grimm.

[Potajemny] dar łagodzi zapalczywość i upominek w zanadrzu uspokaja wielki gniew.

15 Freude ist's dem Frommen, zu thun, was recht ist, aber ein Schrecken für die Übelthäter.

Radością jest dla sprawiedliwego czynić sąd, a na czyniących nieprawość przyjdzie zniszczenie.

16 Ein Mensch, der vom Wege der Klugheit abirrt, wird bald in der Versammlung der Schatten ruhn.

Człowiek, który zbacza z drogi mądrości, odpocznie w zgromadzeniu umarłych.

17 Dem Mangel verfällt, wer Lustbarkeit liebt; wer Wein und Salböl liebt, der wird nicht reich.

Kto kocha zabawę, zubożeje, a kto kocha wino i olejek, nie wzbogaci się.

18 Ein Lösegeld für den Frommen ist der Gottlose, und an der Rechtschaffenen Stelle tritt der Treulose.

Niegodziwy [będzie] okupem za sprawiedliwego, a przewrotny – za prawych.

19 Lieber in wüstem Lande wohnen, als ein zänkisches Weib und Ärger dabei.

Lepiej mieszkać na pustyni niż z kłótliwą i gniewliwą żoną.

20 Köstlicher Schatz und Öl ist in des Weisen Behausung aber ein thörichter Mensch vergeudet es.

Pożądany skarb i olej [są] w mieszkaniu mądrego, ale głupiec je trwoni.

21 Wer der Gerechtigkeit und Güte nachjagt, der erlangt Leben, Gerechtigkeit und Ehre.

Kto podąża za sprawiedliwością i miłosierdziem, znajduje życie, sprawiedliwość i chwałę.

22 Die Stadt der Helden ersteigt ein Weiser und stürzt das Bollwerk, auf das sie sich verließ.

Mądry wdziera się do miasta mocarzy i burzy potęgę ich ufności.

23 Wer seinen Mund und seine Zunge bewahrt, der bewahrt sein Leben vor Gefahren.

Kto strzeże swoich ust i języka, strzeże swojej duszy przed utrapieniem.

24 Wer übermütig, vermessen ist, der heißt ein Spötter, wer in maßlosem Übermut handelt.

Hardy i pyszny szyderca – oto imię tego, kto działa w pysznym gniewie.

25 Des Faulen Verlangen tötet ihn, denn seine Hände weigern sich, zu schaffen.

Pragnienie leniwego zabija [go], bo jego ręce nie chcą pracować.

26 Immerfort hat der Faule zu wünschen, aber der Fromme giebt und spart nicht.

Przez cały dzień pożąda on zachłannie, a sprawiedliwy daje i nie szczędzi.

27 Das Schlachtopfer der Gottlosen ist ein Greuel für Jahwe, vollends, wenn es einer für eine Schandthat bringt.

Ofiara niegodziwych budzi odrazę, a cóż dopiero, gdy ją w niegodziwości ofiarują.

28 Ein lügenhafter Zeuge wird zu Grunde gehn, aber ein Mann, der gehört hat, darf immerdar reden.

Fałszywy świadek zginie, lecz kto słucha, będzie mówił nieustannie.

29 Eine sichere Miene zeigt der gottlose Mann; wer aber rechtschaffen ist, der giebt seinem Wege Sicherheit.

Niegodziwy ma upór na twarzy, ale prawy wytycza swoją drogę.

30 Es giebt weder Weisheit noch Einsicht, noch giebt es Rat gegenüber Jahwe.

Nie ma mądrości ani rozumu, ani rady przeciwko PANU.

31 Das Roß ist gerüstet für den Tag der Schlacht, aber der Sieg kommt von Jahwe.

Konia przygotowują na dzień bitwy, ale wybawienie zależy od PANA.