Sprueche 19

1 Besser ein Armer, der in seiner Unsträflichkeit wandelt, als wer verkehrte Lippen hat und dabei ein Thor ist.

Lepszy jest ubogi, który chodzi w uprzejmości swej, niżeli przewrotny w wargach swoich, który jest głupim.

2 Schon im Mangel an einsichtigem Sinne liegt nichts Gutes; wer aber hastig vorgeht, der tritt fehl.

Zaiste duszy bez umiejętności nie dobrze, a kto jest prędkich nóg, potknie się.

3 Des Menschen eigene Narrheit zerstört seinen Weg, aber wider Jahwe tobt sein Herz.

Głupstwo człowiecze podwraca drogę jego, a przecie przeciwko Panu zapala się gniewem serce jego.

4 Der Reichtum schafft immer mehr Freunde; wer aber gering ist, von dem trennt sich sein Freund.

Bogactwa przyczyniają wiele przyjaciół; ale ubogi od przyjaciela swego odłączony bywa.

5 Ein falscher Zeuge bleibt nicht straflos, und wer Lügen vorbringt, entrinnt nicht.

Fałszywy świadek nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, nie ujdzie.

6 Viele buhlen um des Vornehmen Gunst, und wer Geschenke giebt, hat jedermann zum Freunde.

Wielu się ich uniża przed księciem, a każdy jest przyjacielem mężowi szczodremu.

7 Den Armen hassen alle seine Brüder; wie viel mehr halten sich seine Freunde von ihm fern.

Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go; daleko więcej inni przyjaciele jego oddalają się od niego; woła za nimi, a niemasz ich.

8 Wer Verstand erwirbt, liebt sein Leben; wer Vernunft bewahrt, wird Glück finden.

Nabywa rozumu, kto miłuje duszę swoję, a strzeże roztropności, aby znalazł co dobrego.

9 Ein falscher Zeuge bleibt nicht straflos, und wer Lügen vorbringt, kommt um.

Świadek fałszywy nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, zginie.

10 Einem Thoren ziemt nicht Wohlleben, geschweige denn einem Sklaven, über Fürsten zu herrschen.

Nie przystoi głupiemu rozkosz, ani słudze panować nad książętami.

11 Des Menschen Klugheit macht ihn langmütig, und es ist ein Ruhm für ihn, daß er Vergehung übersieht.

Rozum człowieczy zawściąga gniew jego, a ozdoba jego jest mijać przestępstwo.

12 Wie eines Jungleuen Brüllen ist der Groll des Königs, aber wie Tau auf Pflanzen sein Wohlwollen.

Zapalczywość królewska jest jako ryk lwięcia; ale łaska jego jest jako rosa na trawie.

13 Ein rechtes Unglück für seinen Vater ist ein thörichter Sohn, und eine stets rinnende Dachtraufe ist des Weibes Gekeif.

Syn głupi jest utrapieniem ojcu swemu, a żona swarliwa jest jako ustawiczne kapanie przez dach.

14 Haus und Habe erbt man von den Vätern, aber von Jahwe kommt ein verständiges Weib.

Dom i majętność dziedzictwem przypada po rodzicach; ale żona roztropna jest od Pana.

15 Faulheit versenkt in tiefen Schlaf, und ein Lässiger wird Hunger leiden.

Lenistwo przywodzi twardy sen, a dusza gnuśna będzie łaknęła.

16 Wer das Gebot bewahrt, der bewahrt sein Leben, wer aber seiner Wege nicht achtet, wird sterben.

Kto strzeże przykazania, strzeże duszy swojej; ale kto gardzi drogami swemi, zginie.

17 Wer sich des Geringen erbarmt, der leiht Jahwe, und seine Gutthat wird er ihm vergelten.

Panu pożycza, kto ma litość nad ubogim, a on mu za dobrodziejstwo jego odda.

18 Züchtige deinen Sohn, denn noch ist Hoffnung vorhanden; aber bis dahin, daß du ihn tötest, versteige dich nicht in deinem Sinn.

Karz syna swego, póki o nim nadzieja, a zabiegając zginieniu jego niech mu nie folguje dusza twoja.

19 Wer jähzornig ist, muß Buße zahlen; denn wenn du retten willst, wirst du's nur noch schlimmer machen.

Wielki gniew okazuj, kiedy odpuszczasz karanie, grożąc mu, ponieważ odpuszczasz, że potem srożej karać będziesz.

20 Höre auf Rat und nimm Zucht an, auf dass du in Zukunft weise seist.

Słuchaj rady, a przyjmuj karność, abyś kiedyżkolwiek był mądrym.

21 Viele Anschläge sind in eines Mannes Herzen, aber Jahwes Ratschluß, der wird bestehn!

Wiele jest myśli w sercu człowieczem; ale rada Pańska, ta się ostoi.

22 Ein Mensch hat Lust an seiner Wohlthat, und besser ist ein Armer als ein Lügenhafter.

Pożądana rzecz człowiekowi dobroczynność jego, ale lepszy jest ubogi, niż mąż kłamliwy.

23 Die Furcht Jahwes gereicht zum Leben; so kann man gesättigt übernachten, wird von keinem Unglück heimgesucht.

Bojażń Pańska prowadzi do żywota, a kto ją ma, w obfitości mieszka, i nie spotka go nieszczęście.

24 Steckt der Faule seine Hand in die Schüssel, mag er sie nicht einmal zum Munde zurückbringen.

Leniwy kryje rękę swą pod pachę, i do ust swych nie podnosi jej.

25 Schlägst du den Spötter, so wird der Einfältige gescheid, und weist man einen Verständigen zurecht, so wird er Einsicht begreifen.

Bij naśmiewcę, żeby prostak był ostrożniejszym; a roztropnego sfukaj, żeby zrozumiał umiejętność.

26 Wer den Vater mißhandelt, die Mutter verjagt, ist ein Sohn, der Schimpf und Schande bereitet.

Syn wstyd i hańbę zadawający, ojca gubi i matkę wygania.

27 Laß ab, mein Sohn, auf Zurechtweisung zu hören, um dann doch abzuirren von vernünftigen Lehren.

Synu mój! przestań słuchać nauki, któraby cię odwodziła od mów rozumnych.

28 Ein nichtsnutziger Zeuge spottet des Rechts, und der Gottlosen Mund verschlingt gierig das Arge.

Świadek złośliwy pośmiewa się z sądu, a usta niezbożnych połykają nieprawość.

29 Für die Spötter stehen Strafgerichte bereit und Schläge für den Rücken der Thoren.

Sądy są na pośmiewców zgotowane, a guzy na grzbiet głupich.