Sprueche 16

1 Dem Menschen gehören des Herzens Entwürfe, aber von Jahwe kommt die Antwort der Zunge.

Człowiek sporządza myśli serca swego; ale od Pana jest odpowiedź języka.

2 Alle seine Wege hält ein Mann für rein, aber Jahwe ist's, der die Geister wägt.

Wszystkie drogi człowiecze zdadzą się być czyste przed oczyma jego; ale Pan jest, który waży serca.

3 Befiehl Jahwe deine Werke, so werden deine Anschläge gelingen.

Włóż na Pana sprawy twe, a będą utwierdzone zamysły twoje.

4 Alles hat Jahwe zu seinem Zwecke geschaffen, so auch den Gottlosen für den Tag des Unglücks.

Pan dla siebie samego wszystko sprawił, nawet i niezbożnika na dzień zły.

5 Ein Greuel ist für Jahwe jeder Hochmütige; die Hand darauf: er wird nicht straflos bleiben!

Obrzydliwością jest Panu każdy wyniosłego serca; który choć sobie innych na pomoc weźmie, nie ujdzie pomsty.

6 Durch Liebe und Treue wird Verschuldung gesühnt, und durch die Furcht Jahwes meidet man das Böse.

Miłosierdziem i prawdą oczyszczona bywa nieprawość, a w bojaźni Pańskiej odstępujemy od złego.

7 Wenn eines Mannes Wege Jahwe wohlgefallen, so söhnt er auch seine Feinde mit ihm aus.

Gdy się podobają Panu drogi człowieka, i nieprzyjaciół jego do zgody z nim przywodzi.

8 Besser wenig mit Gerechtigkeit, als ein großes Einkommen mit Unrecht.

Lepsza jest trocha z sprawiedliwością, niż wiele dochodów niesprawiedliwych.

9 Des Menschen Herz erdenkt seinen Weg, aber Jahwe lenkt seinen Schritt.

Serce człowiecze rozrządza drogi swe; ale Pan sprawuje kroki jego.

10 Orakelspruch ruht auf des Königs Lippen; beim Urteilsprechen wird sein Mund sich nicht vergreifen.

Sprawiedliwy rozsądek jest w wargach królewskich; w sądzie nie błądzą usta jego.

11 Rechtes Wiegen und Wägen kommt von Jahwe; sein Werk sind alle Gewichtsteine im Beutel.

Waga i szale są ustawą Pańską, a wszystkie gwichty sprawiedliwe w worku są za sprawą jego.

12 Ein Greuel ist den Königen gottloses Thun; denn durch Gerechtigkeit wird der Thron befestigt.

Obrzydliwością jest królom czynić niezbożność; bo sprawiedliwością stolica umocniona bywa.

13 Der Könige Wohlgefallen sind gerechte Lippen, und wer aufrichtig redet, den lieben sie.

Przyjemne są królom wargi sprawiedliwe, a szczerych w mowie miłują.

14 Des Königs Grimm ist gleich Todesboten, aber ein weiser Mann besänftigt ihn.

Gniew królewski jest posłem śmierci; ale mąż mądry ubłaga go.

15 Im freundlichen Blicke des Königs liegt Leben, und sein Wohlwollen gleicht dem Gewölke des Frühlingsregens.

W jasności twarzy królewskiej jest żywot, a łaska jego jest jako obłok z deszczem późnym.

16 Wie viel besser ist's, Weisheit zu erwerben, als Gold, und das Erwerben von Einsicht ist dem Silber vorzuziehn!

Daleko lepiej jest nabyć mądrości, niżeli złota najczystszego; a nabyć roztropności lepiej, niż srebra.

17 Der Rechtschaffenen Bahn besteht im Meiden des Bösen; sein Leben bewahren, heißt auf seinen Wandel acht haben.

Gościniec uprzejmych jest odstąpić od złego; strzeże duszy swej, kto strzeże drogi swojej.

18 Dem Sturze geht Stolz voran, und hoffärtiger Sinn dem Fall.

Przed zginieniem przychodzi pycha, a przed upadkiem wyniosłość ducha.

19 Besser demütig sein mit Demütigen, als Beute teilen mit Stolzen.

Lepiej jest być uniżonego ducha z pokornymi, niżeli dzielić korzyści z pysznymi.

20 Wer auf das Wort achtet, findet Glück, und wer Jahwe vertraut, - wohl ihm!

Kto ma wzgląd na słowa, znajduje dobre; a kto ufa w Panu, błogosławiony jest.

21 Wer weises Herzens ist, wird ein Verständiger genannt, und die Süßigkeit der Lippen mehrt die Belehrung.

Kto jest mądrego serca, słynie rozumnym, a słodkość warg przydaje nauki.

22 Ein Born des Lebens ist die Klugheit für den, der sie besitzt, aber der Narren Züchtigung ist die Narrheit.

Zdrój żywota jest roztropność tym, którzy ją mają; ale umiejętność głupich jest głupstwem.

23 Des Weisen Herz macht seinen Mund klug, und mehrt auf seinen Lippen die Belehrung.

Serce mądrego roztropnie sprawuje usta swoje, a wargami swemi przydaje nauki.

24 Honigseim sind huldvolle Reden, Süßes für die Seele und Heilung dem Gebein.

Powieści wdzięczne są jako plastr miodu, słodkością duszy, a lekarstwem kościom.

25 Mancher Weg dünkt einen gerade, aber das Ende davon sind Todeswege.

Zda się podczas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej pewna droga na śmierć.

26 Der Hunger des Arbeiters arbeitet für ihn, denn sein eigener Mund treibt ihn an.

Człowiek pracowity pracuje sobie; bo go pobudzają usta jego.

27 Ein nichtsnutziger Mann macht Gruben zum Unglück, und auf seinen Lippen ist gleichsam versengendes Feuer.

Człowiek niezbożny wykopuje złe, a w wargach jego jako ogień pałający.

28 Ein ränkesüchtiger Mann richtet Zänkerei an, und ein Ohrenbläser bringt vertraute Freunde auseinander.

Mąż przewrotny rozsiewa zwady, a klatecznik rozłącza przyjaciół.

29 Ein gewaltthätiger Mann verlockt seinen Nächsten und führt ihn auf keinen guten Weg.

Mąż okrutny przewabia bliźniego swego, i wprowadza go na drogę niedobrą.

30 Wer seine Augen schließt, will Ränke ersinnen; wer seine Lippen zusammenkneift, hat das Böse schon fertig.

Kto mruga oczyma swemi, zmyśla przewrotności; a kto rucha wargami swemi, broi złe.

31 Eine herrliche Krone ist graues Haar; auf dem Wege der Frömmigkeit wird sie erlangt.

Koroną chwały jest sędziwość; znajduje się na drodze sprawiedliwości.

32 Besser ein Langmütiger, als ein Held, und besser einer, der des eigenen Gemütes Herr ist, als ein Städteeroberer.

Lepszy jest nierychły do gniewu, niżeli mocarz; a kto panuje sercu swemu, lepszy jest, niżeli ten, co dobył miasta.

33 In den Schoß wirft man das Los, aber von Jahwe kommt all' sein Entscheid.

Los na łono rzucają; ale od Pana jest wszystko rozrządzenie jego.