Matthaeus 22
1 Und Jesus hob an und sprach wiederum in Gleichnissen zu ihnen also:
A Jezus, odpowiadając, znowu mówił do nich w przypowieściach tymi słowy:
2 Das Reich der Himmel gleicht einem Könige, der seinem Sohn die Hochzeit ausrichtete.
Królestwo niebieskie podobne jest do króla, który wyprawił wesele swemu synowi.
3 Und er sandte seine Knechte aus, die Geladenen zur Hochzeit zu holen, und sie wollten nicht kommen.
I posłał swe sługi, aby wezwali zaproszonych na wesele, ale oni nie chcieli przyjść.
4 Abermals schickte er andere Knechte aus und ließ den Geladenen sagen: sehet, ich habe mein Mahl gerüstet, meine Ochsen und Mastvieh sind geschlachtet, alles ist bereit; kommet zur Hochzeit.
Ponownie posłał inne sługi, mówiąc: Powiedzcie zaproszonym: Oto przygotowałem moją ucztę, zabito moje woły i tuczne zwierzęta i wszystko jest gotowe. Chodźcie na wesele.
5 Sie aber achteten es nicht und giengen hin, der eine auf seinen Acker, der andere in sein Gewerbe,
Lecz oni zlekceważyli to i odeszli, jeden na swoje pole, a inny do swego kupiectwa;
6 die übrigen aber griffen seine Knechte, mißhandelten sie und schlugen sie tot.
A inni schwytali jego sługi, znieważyli [ich] i zabili.
7 Der König aber ward zornig, und schickte seine Heere aus, und brachte diese Mörder um, und ihre Stadt verbrannte er.
Gdy król to usłyszał, rozgniewał się, a posławszy swoje wojska, wytracił tych morderców i spalił ich miasto.
8 Hierauf sagte er zu seinen Knechten: die Hochzeit ist bereit, die Geladenen aber waren es nicht wert.
Potem powiedział swoim sługom: Wesele wprawdzie jest gotowe, lecz zaproszeni nie byli godni.
9 So gehet nun hinaus an die Kreuzwege, und ladet zur Hochzeit, wen ihr findet.
Idźcie więc na rozstaje dróg i zaproście na wesele wszystkich, których spotkacie.
10 Und jene Knechte giengen hinaus auf die Straßen und brachten zusammen, was sie fanden, Schlechte und Gute, und der Hochzeitsaal wurde voll von Gästen.
Wtedy słudzy ci wyszli na drogi i zgromadzili wszystkich, których spotkali, złych i dobrych. I [sala] weselna napełniła się gośćmi.
11 Da aber der König hereinkam, die Gäste zu besehen, erblickte er daselbst einen Menschen, der hatte kein Hochzeitkleid an.
A gdy król wszedł, aby zobaczyć gości, ujrzał tam człowieka, który nie był ubrany w strój weselny.
12 Und er sagt zu ihm: Freund, wie bist du hier hereingekommen ohne Hochzeitkleid? Er aber verstummte.
I zapytał go: Przyjacielu, jak tu wszedłeś, nie mając stroju weselnego? A on zaniemówił.
13 Hierauf sagte der König zu den Aufwärtern: bindet ihm Hände und Füße und werfet ihn hinaus in die Finsternis draußen, dort wird sein Heulen und Zähneknirschen.
Wtedy król powiedział sługom: Zwiążcie mu nogi i ręce, weźcie go i wrzućcie do ciemności zewnętrznych. Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.
14 Denn viele sind berufen, wenige aber sind auserwählt.
Wielu jest bowiem wezwanych, lecz mało wybranych.
15 Hierauf giengen die Pharisäer hin und beschlossen, ihm mit einem Worte eine Schlinge zu legen.
Wtedy faryzeusze odeszli i naradzali się, jak by go usidlić w mowie.
16 Und sie senden ihre Jünger zu ihm mit den Herodianern, die sagen: Meister, wir wissen, daß du wahrhaftig bist und den Weg Gottes in Wahrheit lehrst. Und du kümmerst dich um niemand, denn du siehst keine Person an.
I posłali do niego swoich uczniów [wraz] z herodianami, którzy powiedzieli: Nauczycielu, wiemy, że jesteś prawdziwy i drogi Bożej w prawdzie nauczasz, i nie zważasz na nikogo. Nie oglądasz się bowiem na osobę ludzką.
17 So sage uns nun, was dünkt dich? Ist es erlaubt, dem Kaiser Steuer zu geben, oder nicht?
Powiedz nam więc, jak ci się wydaje: Czy wolno płacić podatek cesarzowi, czy nie?
18 Jesus aber, der ihre Tücke erkannte, sagte: was versuchet ihr mich, ihr Heuchler?
Ale Jezus poznał ich niegodziwość i powiedział: Czemu wystawiacie mnie na próbę, obłudnicy?
19 Zeiget mir die Steuermünze. Sie aber brachten ihm einen Denar.
Pokażcie mi monetę podatkową. I podali mu grosz.
20 Und er sagt zu ihnen: wessen ist dieses Bild und die Aufschrift?
A on ich zapytał: Czyj to wizerunek i napis?
21 Sagen sie: des Kaisers. Hierauf sagt er zu ihnen: so gebet dem Kaiser, was des Kaisers ist, und Gott, was Gottes ist.
Odpowiedzieli mu: Cesarza. Wtedy powiedział im: Oddajcie więc cesarzowi to, co należy do cesarza, a Bogu to, co należy do Boga.
22 Und da sie dies hörten, verwunderten sie sich, ließen ihn und giengen davon.
A gdy to usłyszeli, zdziwili się, zostawili go i odeszli.
23 An jenem Tage traten Sadducäer zu ihm, die da sagen, es gebe keine Auferstehung, und befragten ihn also:
Tego dnia przyszli do niego saduceusze, którzy mówią, że nie ma zmartwychwstania, i pytali go:
24 Meister, Moses hat gesagt: wenn einer ohne Kinder stirbt, so soll sein Bruder die Schwägerin nehmen, und seinem Bruder Samen erwecken.
Nauczycielu, Mojżesz powiedział: Jeśli ktoś umrze, nie mając dzieci, to jego brat ma ożenić się z jego żoną i wzbudzić potomstwo swemu bratu.
25 Es waren aber bei uns sieben Brüder, und der erste heiratete und starb, und da er keinen Samen hatte, ließ er seine Frau seinem Bruder zurück.
Było więc u nas siedmiu braci. Pierwszy ożenił się i umarł, a nie mając potomstwa, zostawił żonę swemu bratu.
26 Ebenso auch der zweite und dritte, bis alle sieben.
Podobnie drugi i trzeci, aż do siódmego.
27 Zuletzt von allen starb die Frau.
A w końcu po wszystkich umarła też ta kobieta.
28 In der Auferstehung nun, wem von den sieben wird die Frau gehören? Sie haben sie ja alle gehabt.
Żoną którego z tych siedmiu będzie więc przy zmartwychwstaniu? Gdyż wszyscy ją mieli [za żonę].
29 Jesus aber antwortete ihnen: ihr seid im Irrtum, weil ihr weder die Schriften noch die Macht Gottes versteht,
A Jezus im odpowiedział: Błądzicie, nie znając Pisma ani mocy Boga.
30 denn in der Auferstehung freien sie weder noch lassen sie sich freien, sondern sie sind wie Engel im Himmel.
Przy zmartwychwstaniu bowiem ani nie będą się żenić, ani za mąż wychodzić, ale będą jak aniołowie Boga w niebie.
31 In Betreff aber der Auferstehung der Toten, habt ihr denn nicht gelesen, was euch gesagt ist von Gott in dem Wort:
A co do zmartwychwstania umarłych, czy nie czytaliście, co wam zostało powiedziane przez Boga:
32 ich bin der Gott Abrahams und der Gott Isaaks und der Gott Jakobs? Gott ist nicht ein Gott von Toten, sondern von Lebendigen.
Ja jestem Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba? Bóg nie jest Bogiem umarłych, ale żywych.
33 Und da es die Massen hörten, wurden sie betroffen über seine Lehre.
A tłumy, słysząc to, zdumiewały się jego nauką.
34 Da aber die Pharisäer hörten, daß er die Sadducäer verstummen gemacht, versammelten sie sich,
Lecz gdy faryzeusze usłyszeli, że zamknął usta saduceuszom, zeszli się razem.
35 und einer von ihnen, ein Gesetzeskundiger, versuchte ihn mit der Frage:
I jeden z nich, znawca prawa, wystawiając go na próbę, spytał:
36 Meister, was ist Hauptgebot im Gesetz?
Nauczycielu, które przykazanie w prawie jest największe?
37 Er aber sagte zu ihm: du sollst lieben den Herrn deinen Gott mit deinem ganzen Herzen und mit deiner ganzen Seele und mit deinem ganzen Denken.
A Jezus mu odpowiedział: Będziesz miłował Pana, swego Boga, całym swym sercem, całą swą duszą i całym swym umysłem.
38 Das ist das Hauptgebot ersten Rangs.
To jest pierwsze i największe przykazanie.
39 Ein zweites dem ähnliches ist: du sollst lieben deinen Nächsten wie dich selbst.
A drugie jest do niego podobne: Będziesz miłował swego bliźniego jak samego siebie.
40 An diesen zwei Geboten hängt das ganze Gesetz und die Propheten.
Na tych dwóch przykazaniach opiera się całe Prawo i Prorocy.
41 Da aber die Pharisäer versammelt waren, fragte sie Jesus:
A gdy faryzeusze byli zebrani, Jezus ich zapytał:
42 Was dünket euch von dem Christus? wessen Sohn ist er? Sagen sie zu ihm: Davids.
Co sądzicie o Chrystusie? Czyim jest synem? Odpowiedzieli mu: Dawida.
43 Sagt er zu ihnen: wie kann ihn dann David im Geiste Herr nennen in den Worten:
I powiedział im: Jakże więc Dawid w Duchu nazywa go Panem, mówiąc:
44 der Herr sprach zu meinem Herrn: setze dich zu meiner Rechten, bis ich lege deine Feinde unter deine Füße?
Powiedział Pan memu Panu: Siądź po mojej prawicy, aż położę twoich nieprzyjaciół jako podnóżek pod twoje stopy?
45 Wenn ihn so David Herr nennt, wie soll er sein Sohn sein?
Jeśli więc Dawid nazywa go Panem, to jakże może być jego synem?
46 Und niemand konnte ihm ein Wort erwidern, noch wagte ihn einer von diesem Tage an weiter zu fragen.
I nikt nie mógł mu odpowiedzieć ani słowa. Od tego też dnia nikt nie śmiał go więcej pytać.
