Sprueche 8

1 Die Weisheit! Ruft sie nicht? Und Einsicht läßt sich hören

آیا ندای حکمت را نمی‌شنوید و به آواز بصیرت گوش نمی‌دهید؟

2 am Weg ganz oben auf den Höhen; an Scheidewegen tritt sie auf.

حکمت دم دروازه‌های شهر و سر چهارراه‌ها و جلوی در هر خانه‌ای ایستاده، می‌گوید:

3 Beim Eingang in die Stadt, an ihren Toren, am Eingang zu den Pforten ruft sie aus:

4 "Zu euch, ihr Männer, rede ich; ich spreche zu den Menschenkindern:

«ای مردم، شما را صدا می‌زنم.

5 Ihr Einfältigen, lernet Klugheit! Ihr Toren, kommet zur Vernunft!

ای انسانهای جاهل و نادان به ندای من گوش دهید و زیرکی و فهم کسب کنید.

6 Hört zu! Denn ich will Rechtes reden, und meiner Rede Inhalt ist, was richtig.

به من گوش دهید، زیرا سخنان من گرانبهاست. من حقیقت و راستی را بیان می‌کنم و از ناراستی نفرت دارم.

7 Denn Redlichkeit nur spricht mein Gaumen; für meine Lippen ist Unehrlichkeit ein Greuel.

8 Rechtschaffen ist, was immer spricht mein Mund, nichts Hinterlistiges, nichts Falsches ist darin,

سخنان من بر حق است و کسی را گمراه نمی‌کند.

9 das Richtige für alle, die da fragen, und recht für die, die suchen nach Erkenntnis.

سخنان من برای کسی که گوش شنوا داشته باشد واضح و روشن است.

10 Nimm meine Mahnung lieber an als Silber, Erkenntnis lieber als erlesenes Gold. -

تعلیمی که من می‌دهم از طلا و نقره گرانبهاتر است.

11 Denn besser noch als Perlen ist die Weisheit; und Kostbarkeiten kommen ihr nicht gleich."

ارزش من از یاقوت بیشتر است و هیچ چیز را نمی‌توان با من مقایسه کرد.

12 "Ich, Weisheit, hab zur Nachbarin die Klugheit; ich kann zu klugem Wissen kommen.

«من حکمتم و از زیرکی و دانایی و بصیرت برخوردار می‌باشم.

13 Die Furcht des Herrn verträgt sich nicht mit Bösem. Ich hasse Hochmut, Hoffart, schlimmen Wandel sowie verkehrtes Reden.

اگر کسی خداترس باشد، از بدی نفرت خواهد داشت. من از غرور و تکبر، رفتار و گفتار نادرست متنفرم.

14 Mein ist der Rat, die Tüchtigkeit; Einsicht ist mein und mein die Stärke.

«منم که هدایت می‌کنم و فهم و بصیرت می‌بخشم. به نیروی من پادشاهان سلطنت می‌کنند و قضات به عدل و انصاف قضاوت می‌نمایند.

15 Durch mich regieren Könige, und Fürsten herrschen, wie es rechtens ist.

16 Durch mich befehlen Herrschende und all die hohen Erdenrichter.

تمام رهبران و بزرگان جهان به کمک من حکمرانی می‌کنند.

17 Wer mich liebt, den liebe ich; mich finden, die mich suchen,

«من کسانی را که مرا دوست دارند، دوست می‌دارم. آنانی که در جستجوی من باشند مرا خواهند یافت.

18 Reichtum und Ehre sind bei mir, ein stattlich Gut und Wohlergehen.

ثروت و حرمت، اموال و موفقیت در اختیار من است.

19 Weit besser noch als Gold, als feines Gold, ist meine Frucht, und mein Ertrag ist kostbarer als auserlesen Silber.

بخشش‌های من از طلای ناب و نقرهٔ خالص بهتر است.

20 Ich wandle auf dem Pfade der Gerechtigkeit und mitten auf des Rechtes Wegen.

راههای من عدل و حق است.

21 Ich gebe denen, die mich lieben, immerdar Besitz und fülle ihre Schatzkammern."

ثروت حقیقی از آن کسانی است که مرا دوست دارند، زیرا من خزانه‌های ایشان را پر می‌سازم.

22 Mich schuf der Herr als Anfang seiner Laufbahn, als erstes seiner Werke,

«در ابتدا، قبل از آفرینش عالم هستی، خداوند مرا با خود داشت.

23 in der Urzeit. Von Ewigkeit her bin ich eingesetzt, im Anfang seit dem Weltbeginne.

از ازل، پیش از به وجود آمدن جهان، من شکل گرفتم.

24 Die Ozeane waren nicht, da ward ich schon geboren, als es noch keine reichen Wasserquellen gab.

قبل از پیدایش اقیانوسها و چشمه‌های پر آب،

25 Bevor die Berge eingesenkt, da war ich vor den Hügeln schon geboren.

قبل از آنکه کوهها و تپه‌ها به وجود آیند،

26 Er hatte Land und Flur noch nicht gemacht, noch nicht das Element des Staubes in der Welt,

قبل از آنکه خدا زمین و صحراها و حتی خاک را بیافریند من به وجود آمدم.

27 da war ich schon dabei, als er den Himmel hergestellt, als er die Wölbung überm Ozean festsetzte,

«هنگامی که خدا آسمان را استوار ساخت و افق را بر سطح آبها کشید من آنجا بودم.

28 als er die Wolken droben mächtig machte, und als des Ozeanes Fluten mächtig wurden,

وقتی ابرها را در آسمان گسترانید و چشمه‌ها را از اعماق جاری نمود،

29 als er dem Meere seine Schranke setzte, daß die Gewässer sein Geheiß nicht überschritten, als er der Erde Gründe legte.

وقتی حدود دریاها را تعیین کرد تا آبها از آن تجاوز نکنند و وقتی اساس زمین را بنیاد نهاد،

30 Zur Seite war ich ihm als Schülerin und diente zur Ergötzung Tag für Tag und spielte vor ihm jede Zeit

من نزد او معمار بودم. موجب شادی همیشگی او بودم و در حضورش شادی می‌کردم.

31 und spielte auf dem Erdkreis, den ich liebte, und zur Ergötzung diente ich den Menschenkindern."

دنیا و انسانهایی که او آفریده بود مایهٔ خوشی من بودند.

32 "Nun, meine Söhne, hört auf mich! Heil denen, die meine Wege wählen!

«پس ای جوانان به من گوش دهید، زیرا همهٔ کسانی که از دستورهای من پیروی می‌کنند سعادتمندند.

33 Auf Mahnung hört, auf daß ihr weise werdet! Schlagt sie nicht in den Wind!

به نصیحت من گوش کنید؛ عاقل باشید و نصیحت مرا رد نکنید.

34 Heil sei den Menschen, die mich hören und Tag für Tag an meinen Türen wachen und meiner Tore Pfosten hüten!

خوشا به حال کسی که به من گوش دهد و هر روز جلوی در خانهٔ من انتظار مرا بکشد،

35 Denn wer mich findet, findet Leben, und von dem Herrn empfängt er alles Nötige.

زیرا هر که مرا بیابد حیات را یافته و خداوند را خشنود ساخته است؛

36 Wer aber mich verfehlt, der frevelt gegen seine eigene Seele; ja alle, die mich hassen, lieben nur den Tod."

اما کسی که مرا از دست بدهد به جانش لطمه می‌زند، آنانی که از من متنفر باشند مرگ را دوست دارند.»