Sprueche 22

1 Ein guter Name: wünschenswerter ist er als der Reichtum, ein fein Benehmen mehr als Gold und Silber.

Nomo bona estas pli preferinda, ol granda riĉeco; Kaj bona estimo, ol arĝento kaj oro.

2 Zwar Reich und Arm sind Gegensätze; doch alle beide hat der Herr geschaffen.

Riĉulo kaj malriĉulo renkontiĝas: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.

3 Der Kluge sieht das Unglück und verbirgt sich; die Toren gehen weiter, kommen aber so zu Schaden.

Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.

4 Der Demut Lohn, der Lohn der Furcht des Herrn ist Reichtum, Ruhm und Leben.

Por humileco kaj timo antaŭ la Eternulo Oni ricevas riĉecon kaj honoron kaj vivon.

5 Dornen und auch Schlingen sind auf eines Falschen Weg. Fern bleibe ihnen, wer sein Leben wahren will!

Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimiĝas de ili.

6 Erziehe einen Knaben nur nach dem für ihn bestimmten Weg! Dann geht er auch im Alter nimmer davon ab.

Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj eĉ maljuniĝinte li ne dekliniĝos de ĝi.

7 Der Reiche ist der Herr des Armen; wer borgt, ein Sklave dessen, der ihm leiht.

Riĉulo regas super malriĉuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.

8 Wer Unrecht sät, wird Unheil ernten, und seines Zornes Rute reibt ihn auf.

Kiu semas maljustaĵon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompiĝos.

9 Gelobt wird der Leichtlebige; er gibt von seinem eigenen Brot dem Armen.

Bonokululo estos benata; Ĉar li donas el sia pano al malriĉulo.

10 Treib nur den Spötter weg! Dann schwindet auch der Zank. Ein Ende nehmen Streit und Schimpf.

Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj ĉesiĝos malkonsento kaj ofendo.

11 Wer Herzensreinheit liebt und anmutsvolle Rede, bekommt zum Freund den König.

Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la reĝo estas amiko.

12 Des Herren Augen wachen über die Erkenntnis; er bringt des Frevlers Wort zu Falle.

La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.

13 Der Faule spricht: "Ein Löwe könnte draußen sein; ich könnte mitten in den Straßen eines Mordes Opfer werden."

Mallaborulo diras: Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.

14 Ein frevelhafter Mund ist eine tiefe Grube; wer von dem Zorn des Herrn getroffen, fällt hinein.

La buŝo de malĉastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.

15 Die Torheit wurzelt in des Knaben Herzen tief; die Zuchtrute treibt sie ihm aus.

Malsaĝeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta ĝin elpelas el ĝi.

16 Man übervorteilt einen Armen, um sein eigen Gut zu mehren; doch schenkt man einem Reichen, tut man es zu dessen Schaden.

Kiu premas malriĉulon, por pligrandigi sian riĉecon, Tiu donas al riĉulo, por ke li malriĉiĝu.

17 Neig her dein Ohr! Hör auf des Weisen Worte! Richt auf meine Lehre deinen Sinn!

Klinu vian orelon kaj aŭskultu vortojn de saĝuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;

18 Gar schön bewahrst du sie in deinem Herzen, wenn sie verwahrt dir auf den Lippen liegt.

Ĉar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos ĉiuj pretaj sur viaj lipoj.

19 Auf daß sich dein Vertrauen auf den Herren stütze, belehre ich dich heute selbst.

Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaŭ.

20 Die Dreißig, hab ich nicht aufgezeichnet sie für dich zu wohlbedachten Überlegungen?

Ĉu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,

21 Ich lehre dich in Wahrheit nur wahrhaftige Worte und gebe dir auf deine Fragen zuverlässige Antwort.

Por sciigi al vi la ĝustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?

22 Beraube den Schwächsten nicht, weil man ihm leicht beikommen kann! Zermalme nicht den Armen, weil er wehrlos ist!

Ne prirabu malriĉulon, pro tio, ke li estas malriĉa; Kaj ne premu senhavulon ĉe la pordego;

23 Denn ihre Sache führt der Herr; die sie betrügen, die betrügt auch er ums Leben.

Ĉar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.

24 Gesell dich nicht den Zornigen zu! Mit einem Hitzkopf hab nicht Umgang!

Ne amikiĝu kun homo kolerema, Kaj ne komunikiĝu kun homo flamiĝema;

25 Sonst lernst du seinen Wandel und bringst sein Leben in Gefahr.

Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.

26 Sei nicht bei denen, die da Handschlag geben, bei denen, die für Schulden bürgen!

Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por ŝuldoj.

27 Wenn du nichts hast, um zu bezahlen, wird dir dafür das Bett genommen.

Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litaĵon de sub vi.

28 Verrücke nicht uralte Satzungen, die deine Väter einst gemacht!

Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.

29 Siehst du, wie gar geschickt ein Mann bei seiner Arbeit ist, dann kann er nur bei Königen bestehen, nicht bei Sparsamen.

Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaŭ reĝoj; Li ne staros antaŭ maleminentuloj.