Sprueche 14

1 Ein Haus baut sich Frau Weisheit; die Torheit reißt's mit ihrer Hand zusammen.

Saĝa virino konstruas sian domon; Sed malsaĝa detruas ĝin per siaj manoj.

2 Wer in Geradheit wandelt, der hat Furcht vorm Herrn; wer krumme Wege geht, verachtet ihn.

Kiu iras la ĝustan vojon, tiu timas la Eternulon; Sed kiu iras vojon malĝustan, tiu Lin malestimas.

3 Im Torenmund liegt eine Angelrute; den Weisen dienen ihre Lippen zur Bewahrung.

En la buŝo de malsaĝulo estas vergo por lia malhumileco; Sed la buŝo de saĝuloj ilin gardas.

4 Wenn keine Rinder da, so bleibt die Krippe sauber; doch durch der Stiere Kraft wird reichlicher Ertrag.

Se ne ekzistas bovoj, la grenejoj estas malplenaj; Sed multe da profito estas de la forto de bovoj.

5 Nicht trügt der Wahrheit Zeuge; doch Lügen spricht der falsche Zeuge.

Verama atestanto ne mensogas; Sed atestanto falsama elspiras mensogojn.

6 Nach Weisheit sucht der Spötter, doch vergeblich; Erkenntnis ist für Kluge etwas Leichtes.

Mokanto serĉas saĝecon kaj ĝin ne trovas; Sed por saĝulo la sciado estas facila.

7 Geh aus dem Weg dem Toren! Dann mußt du nicht Bekanntschaft mit dem Anwalt machen.

Foriru de homo malsaĝa; Ĉar vi ne aŭdos parolon de saĝo.

8 Des Klugen Vorsicht ist es, auf den Weg zu achten; der Toren Leichtsinn bringt Enttäuschung.

La saĝeco de saĝulo estas komprenado de sia vojo; Kaj la malsaĝeco de malsaĝuloj estas trompiĝado.

9 Die Schuld vermittelt zwischen Schurken, und zwischen Redlichen der gute Wille.

Malsaĝuloj ŝercas pri siaj kulpoj; Sed inter virtuloj ekzistas reciproka favoro.

10 Das Herz kennt seinen Seelenschmerz am besten; und auch in seine Freude kann ein Fremder sich nicht mischen.

Koro scias sian propran malĝojon; Kaj en ĝia ĝojo ne partoprenas fremdulo.

11 Das Haus der Frevler wird vertilgt; der Redlichen Gezelt erblüht.

Domo de malvirtuloj estos ekstermita; Sed dometo de virtuloj floros.

12 Gar mancher Weg dünkt einem Mann gerade; doch schließlich sind es Todeswege.

Iufoje vojo ŝajnas ĝusta al homo, Kaj tamen ĝia fino kondukas al la morto.

13 Sogar beim Lachen kann das Herz sich grämen; der Freude Ende ist oft Gram.

Ankaŭ dum ridado povas dolori la koro; Kaj la fino de ĝojo estas malĝojo.

14 Der Eingebildete wird satt von seinen Wegen, der Tüchtige von seinen Werken.

Laŭ siaj agoj manĝos homo malbonkora; Kaj homo bona satiĝos per siaj faroj.

15 Der Törichte traut jedem Ding; ein kluger Mann geht einer Sache auf den Grund.

Naivulo kredas ĉiun vorton; Sed saĝulo estas atenta pri sia vojo.

16 Der Weise fürchtet sich und meidet die Gefahr; der Tor geht eine Wette mit ihr ein und fühlt sich sicher.

Saĝulo timas, kaj forkliniĝas de malbono; Sed malsaĝulo estas incitiĝema kaj memfidema.

17 Der Ungeduldige macht Törichtes; ein ränkevoller Mensch wird nur gehaßt.

Malpacienculo faras malsaĝaĵojn; Kaj malbonintenculo estas malamata.

18 Die Toren haben Torheit im Besitz; der Klugen Diadem ist Einsicht.

Naivuloj akiras malsaĝecon; Sed saĝuloj estas kronataj de klereco.

19 Vor Gutem müssen sich die Schlechten beugen, und Frevler sitzen an des Frommen Türen.

Malbonuloj humiliĝos antaŭ bonuloj; Kaj malvirtuloj estos antaŭ la pordego de virtulo.

20 Selbst seinem Freunde ist der Arme widerwärtig; doch derer, die den Reichen lieben, sind es viele.

Malriĉulo estas malamata eĉ de sia proksimulo; Sed riĉulo havas multe da amikoj.

21 Wer seinen Nächsten nicht beachtet, der versündigt sich; wohl dem, der sich der Elenden erbarmt!

Kiu malŝatas sian proksimulon, tiu estas pekulo; Sed kiu kompatas malriĉulojn, tiu estas feliĉa.

22 Die Böses planen, täuschen sich auch gegenseitig; doch Lieb und Treue herrscht bei denen, die da Gutes planen.

Ĉu ne eraras malbonintenculoj? Sed favorkoreco kaj vero estas ĉe tiuj, kiuj havas bonajn intencojn.

23 Durch Arbeit nur schafft man Gewinn, doch bloßes Reden führt zu nichts.

De ĉiu laboro estos profito; Sed de babilado venas nur senhaveco.

24 Der Klugen Diadem ist ihre Klugheit; der Toren Diadem ist Torheit.

Propra riĉeco estas krono por la saĝuloj; Sed la malsaĝeco de la malsaĝuloj restas malsaĝeco.

25 Ein Lebensretter ist der Wahrheit Zeuge; wer Lügen spricht, bewirkt Enttäuschung.

Verparola atestanto savas animojn; Sed malverparola elspiras trompon.

26 An Gottesfurcht besitzt man eine starke Burg; so kann man Schutz den eigenen Kindern bieten.

En la timo antaŭ la Eternulo estas forta fortikaĵo; Kaj Li estos rifuĝejo por Siaj infanoj.

27 Die Furcht des Herrn - ein Lebensborn, daß man des Todes Stricke meide.

La timo antaŭ la Eternulo estas fonto de vivo, Por evitigi la retojn de la morto.

28 Des Königs Ruhm besteht in seines Volkes Massen; vom Leutemangel kommt des Fürsten Sturz.

Grandeco de popolo estas gloro por reĝo; Kaj manko de popolo pereigas la reganton.

29 Wer langmütig, ist reich an Einsicht; wer ungeduldig, steigert seine Torheit.

Pacienculo havas multe da saĝo; Sed malpacienculo elmontras malsaĝecon.

30 Des Leibes Leben ist gelassener Sinn; wie Wurmfraß im Gebein ist Leidenschaft.

Trankvila koro estas vivo por la korpo; Sed envio estas puso por la ostoj.

31 Wer den Geringen drückt, der lästert dessen Schöpfer; doch wer des Armen sich erbarmt, der gibt ihm Ehre.

Kiu premas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kaj kiu Lin honoras, tiu kompatas malriĉulon.

32 Der Frevler wird durch seine Schlechtigkeit gestürzt; der Fromme hat bei seinem Tod noch Hoffnung.

Pro sia malboneco malvirtulo estos forpuŝita; Sed virtulo eĉ mortante havas esperon.

33 In eines Klugen Herzen ruht die Weisheit stille; sie wird verurteilt bei den Toren.

En la koro de saĝulo ripozas saĝo; Kaj kio estas en malsaĝuloj, tio elmontriĝas.

34 Die Tugend führt ein Volk zur Höhe; Krebsschaden der Nationen ist das Laster.

Virto altigas popolon; Sed peko pereigas gentojn.

35 Die Huld des Königs sollte einem tüchtigen Diener werden; sein Grimm den Unbrauchbaren treffen!

Favoron de la reĝo havas sklavo saĝa; Sed kontraŭ malbonkonduta li koleras.