Sprueche 19

1 Besser ein Armer, der in seiner Vollkommenheit wandelt, als wer verkehrter Lippen und dabei ein Tor ist.

Lepszy jest ubogi, który postępuje uczciwie, niż człowiek o przewrotnych wargach, który jest głupcem.

2 Auch Unkenntnis der Seele ist nicht gut; und wer mit den Füßen hastig ist, tritt fehl.

Nie jest też dobrze, by dusza nie miała wiedzy, a kto jest prędkich nóg, grzeszy.

3 Die Narrheit des Menschen verdirbt seinen Weg, und sein Herz grollt wider Jehova.

Głupota człowieka wypacza jego drogę, a jego serce zapala się gniewem przeciwko PANU.

4 Reichtum verschafft viele Freunde; aber der Arme, sein Freund trennt sich von ihm.

Bogactwo przyciąga wielu przyjaciół, ale ubogi zostaje odłączony od przyjaciela.

5 Ein falscher Zeuge wird nicht für schuldlos gehalten werden; und wer Lügen ausspricht, wird nicht entrinnen.

Fałszywy świadek nie uniknie kary, a [kto] mówi kłamstwa, nie ujdzie.

6 Viele schmeicheln einem Edlen, und alle sind Freunde des Mannes, der Geschenke gibt.

Wielu uprasza o przychylność dostojnika i każdy jest przyjacielem człowieka hojnego.

7 Alle Brüder des Armen hassen ihn; wieviel mehr entfernen sich von ihm seine Freunde! Er jagt Worten nach, die nichts sind.

Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go, tym bardziej oddalają się od niego [jego] przyjaciele; ściga ich słowami, ale ich nie ma.

8 Wer Verstand erwirbt, liebt seine Seele; wer auf Verständnis achtet, wird Glück erlangen.

Kto zdobywa rozum, miłuje swoją duszę, a [kto] strzeże roztropności, znajdzie dobro.

9 Ein falscher Zeuge wird nicht für schuldlos gehalten werden, und wer Lügen ausspricht, wird umkommen.

Fałszywy świadek nie uniknie kary, a kto mówi kłamstwa, zginie.

10 Nicht geziemt einem Toren Wohlleben; wieviel weniger einem Knechte, über Fürsten zu herrschen!

Głupiemu nie przystoi życie w rozkoszach, tym mniej słudze panować nad książętami.

11 Die Einsicht eines Menschen macht ihn langmütig, und sein Ruhm ist es, Vergehung zu übersehen.

Roztropność człowieka powściąga jego gniew, a jego chwałą [jest] darować wykroczenie.

12 Des Königs Zorn ist wie das Knurren eines jungen Löwen, aber sein Wohlgefallen wie Tau auf das Gras.

Gniew króla jest jak ryk lwa, a jego przychylność jak rosa na trawie.

13 Ein törichter Sohn ist Verderben für seinen Vater; und die Zänkereien eines Weibes sind eine beständige Traufe.

Głupi syn jest utrapieniem dla swego ojca, a kłótliwa żona jest jak nieustanne kapanie z dachu.

14 Haus und Gut sind ein Erbteil der Väter, aber eine einsichtsvolle Frau kommt von Jehova.

Dom i bogactwo [są] dziedzictwem po ojcach, ale roztropna żona jest od PANA.

15 Faulheit versenkt in tiefen Schlaf, und eine lässige Seele wird hungern.

Lenistwo pogrąża w twardym śnie, a leniwa dusza będzie cierpieć głód.

16 Wer das Gebot bewahrt, bewahrt seine Seele; wer seine Wege verachtet, wird sterben.

Kto przestrzega przykazania, zachowuje swoją duszę, [ale] kto gardzi swymi drogami, zginie.

17 Wer des Armen sich erbarmt, leiht Jehova; und er wird ihm seine Wohltat vergelten.

Kto lituje się nad ubogim, pożycza PANU, a on mu odpłaci za jego dobrodziejstwo.

18 Züchtige deinen Sohn, weil noch Hoffnung da ist; aber trachte nicht danach, ihn zu töten.

Karz swego syna, dopóki jest nadzieja, i niech twoja dusza mu nie pobłaża z powodu jego płaczu.

19 Wer jähzornig ist, muß dafür büßen; denn greifst du auch ein, so machst du's nur noch schlimmer.

[Człowiek] wielkiego gniewu poniesie karę, a jeśli [go] uwolnisz, znowu będziesz musiał [to zrobić].

20 Höre auf Rat und nimm Unterweisung an, damit du weise seiest in der Zukunft.

Posłuchaj rady i przyjmij pouczenie, abyś był mądry u kresu swych dni.

21 Viele Gedanken sind in dem Herzen eines Mannes; aber der Ratschluß Jehovas, er kommt zustande.

Wiele jest zamysłów w sercu człowieka, ale rada PANA się ostoi.

22 Die Willigkeit des Menschen macht seine Mildtätigkeit aus, und besser ein Armer als ein lügnerischer Mann.

Pragnienie człowieka to jego dobroczynność i lepszy jest ubogi niż kłamca.

23 Die Furcht Jehovas ist zum Leben; und gesättigt verbringt man die Nacht, wird nicht heimgesucht vom Übel.

Bojaźń PANA [prowadzi] do życia, a kto ją ma, spocznie syty i nie nawiedzi go zło.

24 Hat der Faule seine Hand in die Schüssel gesteckt, nicht einmal zu seinem Munde bringt er sie zurück.

Leniwy kryje swą rękę pod pachę i do ust jej nie podnosi.

25 Schlägst du den Spötter, so wird der Einfältige klug; und weist man den Verständigen zurecht, so wird er Erkenntnis verstehen.

Uderz szydercę, a prosty będzie roztropniejszy; strofuj rozumnego, a pojmie wiedzę.

26 Wer den Vater zu Grunde richtet, die Mutter verjagt, ist ein Sohn, der Schande und Schmach bringt.

Kto trwoni [dobra] ojca i wypędza matkę, ten jest synem, który przynosi wstyd i hańbę.

27 Laß ab, mein Sohn, auf Unterweisung zu hören, die abirren macht von den Worten der Erkenntnis.

Synu mój, przestań słuchać pouczeń, które cię odwodzą od słów rozumnych.

28 Ein Belialszeuge spottet des Rechts, und der Mund der Gesetzlosen verschlingt Unheil.

Nikczemny świadek naśmiewa się z sądu, a usta niegodziwych pożerają nieprawość.

29 Für die Spötter sind Gerichte bereit, und Schläge für den Rücken der Toren.

Sądy są przygotowane dla szyderców, a razy na grzbiet głupców.