Sprueche 3

1 Mein Sohn, vergiß nicht meine Belehrung, und dein Herz bewahre meine Gebote.

Synu mój, nie zapominaj mego prawa, a niech twoje serce strzeże moich przykazań;

2 Denn Länge der Tage und Jahre des Lebens und Frieden werden sie dir mehren. -

Bo przyniosą ci długie dni i lata życia oraz pokoju.

3 Güte und Wahrheit mögen dich nicht verlassen; binde sie um deinen Hals, schreibe sie auf die Tafel deines Herzens;

Niech cię nie opuszczają miłosierdzie i prawda, przywiąż je do swojej szyi, wypisz je na tablicy swojego serca.

4 so wirst du Gunst finden und gute Einsicht in den Augen Gottes und der Menschen. -

Wtedy znajdziesz łaskę i uznanie w oczach Boga i ludzi.

5 Vertraue auf Jehova mit deinem ganzen Herzen, und stütze dich nicht auf deinen Verstand.

Ufaj PANU z całego swego serca i nie polegaj na swoim rozumie.

6 Erkenne ihn auf allen deinen Wegen, und er wird gerade machen [O. ebnen] deine Pfade. -

Zważaj na niego we wszystkich swoich drogach, a on będzie prostować twoje ścieżki.

7 Sei nicht weise in deinen Augen, fürchte Jehova und weiche vom Bösen:

Nie bądź mądrym we własnych oczach, [ale] bój się PANA i odstąp od zła.

8 es wird Heilung [O. Gesundheit] sein für deinen Nabel und Saft [Eig. Tränkung] für deine Gebeine. -

[To] da twemu ciału zdrowie i pokrzepienie twoim kościom.

9 Ehre Jehova von deinem Vermögen und von den Erstlingen all deines Ertrages;

Czcij PANA swoim majątkiem i pierwocinami wszystkich twoich dochodów.

10 so werden deine Speicher sich füllen mit Überfluß, und deine Kufen von Most überfließen.

A twoje spichrze będą napełnione dostatkiem i twoje prasy będą przelewać się od nowego wina.

11 Mein Sohn, verwirf nicht die Unterweisung Jehovas, und laß dich seine Zucht nicht verdrießen.

Synu mój, nie gardź karceniem PANA i nie zniechęcaj się jego upomnieniem.

12 Denn wen Jehova liebt, den züchtigt er, und zwar wie ein Vater den Sohn, an dem er Wohlgefallen hat. -

Bo kogo PAN miłuje, tego karze, jak ojciec syna, [którego] kocha.

13 Glückselig der Mensch, der Weisheit gefunden hat, und der Mensch, der Verständnis erlangt!

Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który nabiera rozumu;

14 Denn ihr Erwerb ist besser als der Erwerb von Silber, und ihr Gewinn [O. Ertrag] besser als feines Gold;

Gdyż jego nabycie jest lepsze niż nabycie srebra, jego zdobycie [bardziej pożyteczne] niż złoto.

15 kostbarer ist sie als Korallen, und alles, was du begehren magst, kommt [O. alle deine Kostbarkeiten kommen] ihr an Wert nicht gleich.

Jest droższa nad perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.

16 Länge des Lebens [W. der Tage] ist in ihrer Rechten, in ihrer Linken Reichtum und Ehre.

Długie dni są w jej prawej ręce, a w lewej bogactwa i chwała.

17 Ihre Wege sind liebliche Wege, und alle ihre Pfade sind Frieden.

Jej drogi są drogami rozkoszy i wszystkie jej ścieżki spokojne.

18 Ein Baum des Lebens ist sie denen, die sie ergreifen, und wer sie festhält, ist glückselig.

Jest drzewem życia dla tych, którzy się jej chwycą; a ci, którzy się jej trzymają, są błogosławieni.

19 Jehova hat durch Weisheit die Erde gegründet, und durch Einsicht die Himmel festgestellt.

PAN ugruntował ziemię mądrością, a niebiosa umocnił rozumem.

20 Durch seine Erkenntnis sind hervorgebrochen die Tiefen, [S. die Anm. zu Ps. 33,7] und die Wolken träufelten Tau herab. -

Dzięki jego wiedzy rozstąpiły się głębiny, a obłoki spuszczają rosę.

21 Mein Sohn, laß sie nicht von deinen Augen weichen, bewahre klugen Rat und Besonnenheit;

Synu mój, niech [one] ci [z] oczu nie schodzą; strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;

22 so werden sie Leben sein für deine Seele und Anmut deinem Halse.

A będą życiem twojej duszy i ozdobą twojej szyi.

23 Dann wirst du in Sicherheit deinen Weg gehen, und dein Fuß wird nicht anstoßen.

Wtedy będziesz bezpiecznie chodził swoją drogą, a noga twoja się nie potknie.

24 Wenn du dich niederlegst, wirst du nicht erschrecken; und liegst du, so wird dein Schlaf süß sein.

Gdy się położysz, nie będziesz się lękał; a gdy zaśniesz, twój sen będzie przyjemny.

25 Fürchte dich nicht vor plötzlichem Schrecken, noch vor der Verwüstung der Gesetzlosen, wenn sie kommt;

Nie lękaj się nagłego strachu ani spustoszenia niegodziwych, gdy przyjdzie.

26 denn Jehova wird deine Zuversicht sein, und wird deinen Fuß vor dem Fange bewahren.

PAN bowiem będzie twoją ufnością i twojej nogi będzie strzegł od sideł.

27 Enthalte kein Gutes dem vor, welchem es zukommt, wenn es in der Macht deiner Hand steht, es zu tun. -

Nie wzbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy stać cię na to, aby [dobrze] czynić.

28 Sage nicht zu deinem Nächsten: "Geh hin und komm wieder, und morgen will ich geben," da es doch bei dir ist. -

Nie mów bliźniemu: Idź i przyjdź znowu, dam ci jutro, gdy masz to u siebie.

29 Schmiede nichts Böses wider deinen Nächsten, während er vertrauensvoll bei dir wohnt. -

Nie knuj zła przeciwko swemu bliźniemu, gdy spokojnie mieszka obok ciebie.

30 Hadere nicht mit einem Menschen ohne Ursache, wenn er dir nichts Böses angetan hat. -

Nie spieraj się z człowiekiem bez przyczyny, jeśli ci nic złego nie wyrządził.

31 Beneide nicht den Mann der Gewalttat, und erwähle keinen von seinen Wegen. -

Nie zazdrość ciemięzcy i nie wybieraj żadnej z jego dróg.

32 Denn der Verkehrte ist Jehova ein Greuel, aber sein Geheimnis ist bei [Eig. sein vertrauter Umgang ist mit] den Aufrichtigen.

Przewrotny bowiem budzi w PANU odrazę, ale jego tajemnica [jest] z prawymi.

33 Der Fluch Jehovas ist im Hause des Gesetzlosen, aber er segnet die Wohnung der Gerechten.

Przekleństwo PANA [jest] w domu niegodziwego, lecz [PAN] błogosławi mieszkanie sprawiedliwych.

34 Fürwahr, der Spötter spottet er, [Eig. Wenn es sich um die Spötter handelt, so spottet auch er] den Demütigen aber gibt er Gnade.

On szydzi z szyderców, ale daje łaskę pokornym.

35 Die Weisen erben Ehre, aber die Toren erhöht die Schande. [O. tragen Schande davon]

Mądrzy odziedziczą chwałę, a głupi poniosą hańbę.