Matthieu 5
1 Or, lorsqu'il vit cette foule, il monta sur la montagne, et, après qu'il se fut assis, ses disciples s'approchèrent,
A [Jezus], widząc tłumy, wszedł na górę, a gdy usiadł, podeszli do niego jego uczniowie.
2 et ayant ouvert la bouche, il les instruisait en disant:
Wtedy otworzył usta i nauczał ich:
3 « Heureux les pauvres d'esprit, car c'est à eux qu'appartient le royaume des cieux.
Błogosławieni ubodzy w duchu, ponieważ do nich należy królestwo niebieskie.
4 Heureux les affligés, car c'est eux qui seront consolés.
Błogosławieni, którzy się smucą, ponieważ oni będą pocieszeni.
5 Heureux ceux qui sont doux, car c'est eux qui hériteront la terre.
Błogosławieni cisi, ponieważ oni odziedziczą ziemię.
6 « Heureux ceux qui sont affamés et altérés de la justice, car c'est eux qui seront rassasiés.
Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, ponieważ oni będą nasyceni.
7 Heureux les miséricordieux, car c'est à eux qu'il sera fait miséricorde.
Błogosławieni miłosierni, ponieważ oni dostąpią miłosierdzia.
8 Heureux ceux qui sont purs de cœur, car c'est eux qui verront Dieu.
Błogosławieni czystego serca, ponieważ oni zobaczą Boga.
9 Heureux ceux qui procurent la paix, car c'est eux qui seront appelés fils de Dieu.
Błogosławieni czyniący pokój, ponieważ oni będą nazwani synami Bożymi.
10 Heureux ceux qui sont persécutés à cause de la justice, car c'est à eux qu'appartient le royaume des cieux.
Błogosławieni, którzy cierpią prześladowanie z powodu sprawiedliwości, ponieważ do nich należy królestwo niebieskie.
11 Vous êtes heureux quand on vous aura injuriés et persécutés, et qu'on aura dit faussement toute sorte de mal contre vous, à cause de moi.
Błogosławieni jesteście, gdy z mego powodu będą wam złorzeczyć, prześladować was i mówić kłamliwie wszystko, co złe, przeciwko wam.
12 Réjouissez-vous et tressaillez de joie, parce que votre récompense est considérable dans les cieux; car c'est ainsi qu'on a persécuté les prophètes qui ont vécu avant vous.
Radujcie się i weselcie, ponieważ obfita jest wasza nagroda w niebie; tak bowiem prześladowali proroków, którzy [byli] przed wami.
13 « Vous êtes le sel de la terre; mais si le sel s'est affadi, avec quoi le salera-t-on? Il ne sert plus à rien, sinon, après avoir été jeté dehors, qu'à être foulé aux pieds par les hommes.
Wy jesteście solą ziemi; lecz jeśli sól zwietrzeje, czym [ją] posolą? Na nic się już nie przyda, tylko na wyrzucenie i podeptanie przez ludzi.
14 Vous êtes la lumière du monde: une ville située sur une montagne ne peut être cachée;
Wy jesteście światłością świata. Nie może się ukryć miasto położone na górze.
15 on n'allume pas non plus une lampe pour la placer sous le boisseau, mais sur son support, et elle brille pour tous ceux qui sont dans la maison.
Nie zapala się świecy i nie stawia jej pod naczyniem, ale na świeczniku, i świeci wszystkim, którzy [są] w domu.
16 Que de même votre lumière brille devant les hommes, afin qu'ils voient vos bonnes œuvres, et qu'ils glorifient votre Père qui est dans les cieux.
Tak niech wasza światłość świeci przed ludźmi, aby widzieli wasze dobre uczynki i chwalili waszego Ojca, który jest w niebie.
17 « Ne pensez pas que je sois venu pour abolir la loi ou les prophètes: je ne suis pas venu pour abolir, mais pour accomplir;
Nie sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo albo Proroków. Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić.
18 car en vérité je vous le déclare, jusqu'à ce que le ciel et la terre aient disparu, un seul i ou un seul jambage ne disparaîtra point de la loi avant que tout n'ait été réalisé.
Zaprawdę bowiem powiadam wam: Dopóki niebo i ziemia nie przeminą, ani jedna jota, ani jedna kreska nie przeminie z prawa, aż wszystko się wypełni.
19 En conséquence, celui qui aura enfreint un seul de ces moindres commandements et enseigné aux hommes à faire de même, sera renommé l'un des moindres dans le royaume des cieux; mais celui qui les aura observés et enseignés, celui-là sera renommé grand dans le royaume des cieux.
Kto by więc złamał jedno z tych najmniejszych przykazań i uczyłby tak ludzi, będzie nazwany najmniejszym w królestwie niebieskim. A kto by [je] wypełniał i uczył, ten będzie nazwany wielkim w królestwie niebieskim.
20 Car je vous déclare que si votre justice n'a pas surpassé de beaucoup celle des scribes et des pharisiens, vous n'entrerez certainement pas dans le royaume des cieux.
Mówię wam bowiem: Jeśli wasza sprawiedliwość nie będzie obfitsza niż uczonych w Piśmie i faryzeuszy, żadnym sposobem nie wejdziecie do królestwa niebieskiego.
21 « Vous avez appris qu'il a été dit par ceux d'autrefois: « Tu ne tueras point; mais celui qui aura tué sera justiciable du tribunal. »
Słyszeliście, że powiedziano przodkom: Nie będziesz zabijał, a kto by zabił, podlega sądowi.
22 Eh bien, moi, je vous déclare que quiconque s'irrite contre son frère, sera justiciable du tribunal; et que celui qui aura dit à son frère: Raca, sera justiciable du sanhédrin; et que celui qui lui aura dit: Insensé, sera justicié dans la géhénne du feu. (Geenna g1067)
Lecz ja wam mówię: Każdy, kto się gniewa na swego brata bez przyczyny, podlega sądowi, a kto powie swemu bratu: Raka, podlega Radzie, a kto powie: Głupcze, podlega [karze] ognia piekielnego. (Geenna g1067)
23 « Si donc tu viens présenter ton offrande à l'autel, et que là tu te souviennes que ton frère a quelque grief contre toi,
Jeśli więc przyniesiesz swój dar na ołtarz i tam przypomnisz sobie, że twój brat ma coś przeciwko tobie;
24 laisse là ton offrande devant l'autel, et va-t-en d'abord te réconcilier avec ton frère, et alors reviens présenter ton offrande.
Zostaw swój dar tam przed ołtarzem, idź i najpierw pojednaj się ze swoim bratem, a potem przyjdź i ofiaruj swój dar.
25 Mets-toi promptement d'accord avec ton adversaire pendant que tu es en chemin avec lui, de peur que ton adversaire ne te livre au juge, et le juge à l'huissier, et que tu ne sois jeté en prison.
Pogódź się ze swoim przeciwnikiem szybko, dopóki jesteś z nim w drodze, aby przeciwnik nie wydał cię sędziemu, a sędzia strażnikowi, i aby nie wtrącono cię do więzienia.
26 En vérité je te déclare, tu ne sortiras certainement pas de là, que tu n'aies payé le dernier quadrant.
Zaprawdę powiadam ci: Nie wyjdziesz stamtąd, dopóki nie oddasz ostatniego grosza.
27 « Vous avez appris qu'il a été dit: « Tu ne commettras point d'adultère. »
Słyszeliście, że powiedziano przodkom: Nie będziesz cudzołożył.
28 Eh bien, moi, je vous déclare que quiconque regarde une femme pour la convoiter a déjà commis un adultère avec elle en son cœur.
Lecz ja wam mówię: Każdy, kto patrzy na kobietę, aby jej pożądać, już popełnił z nią cudzołóstwo w swoim sercu.
29 Mais si ton œil droit te fait trébucher, arrache-le et jette-le loin de toi; car il est de ton intérêt qu'un seul de tes membres périsse et que ton corps entier ne soit pas jeté dans la géhenne. (Geenna g1067)
Jeśli więc twoje prawe oko jest ci powodem upadku, wyłup je i odrzuć od siebie. Pożyteczniej bowiem jest dla ciebie, aby zginął jeden z twoich członków, niż żeby całe twoje ciało było wrzucone do ognia piekielnego. (Geenna g1067)
30 Et si ta main droite te fait trébucher, coupe-la et jette-la loin de toi; car il est de ton intérêt qu'un seul de tes membres périsse et que ton corps entier n'aille pas dans la géhenne. (Geenna g1067)
A jeśli twoja prawa ręka jest ci powodem upadku, odetnij ją i odrzuć od siebie. Pożyteczniej bowiem jest dla ciebie, aby zginął jeden z twoich członków, niż żeby całe twoje ciało było wrzucone do ognia piekielnego. (Geenna g1067)
31 Il a encore été dit: « Que celui qui aura répudié sa femme lui remette un acte de divorce. »
Powiedziano też: Kto oddala swoją żonę, niech jej da list rozwodowy.
32 Eh bien, moi, je vous déclare que quiconque répudie sa femme, sauf pour cause d'impudicité, la pousse à commettre un adultère, et que celui qui aura épousé une femme répudiée commet un adultère.
Lecz ja wam mówię: Kto oddala swoją żonę – poza przypadkiem nierządu – prowadzi ją do cudzołóstwa, a kto żeni się z oddaloną, cudzołoży.
33 « Vous avez encore appris qu'il a été dit par ceux d'autrefois: « Tu ne te parjureras point, mais tu t'acquitteras envers le Seigneur de tes serments. »
Słyszeliście też, że powiedziano przodkom: Nie będziesz fałszywie przysięgał, ale dotrzymasz Panu swych przysiąg.
34 Eh bien, moi, je vous dis de ne point jurer du tout, ni par le ciel parce que c'est le trône de Dieu,
Lecz ja wam mówię: Wcale nie przysięgajcie – ani na niebo, gdyż jest tronem Boga;
35 ni par la terre parce que c'est le marchepied de Ses pieds, ni par Jérusalem parce que c'est la ville du Grand Roi.
Ani na ziemię, gdyż jest podnóżkiem jego stóp, ani na Jerozolimę, gdyż jest miastem wielkiego króla.
36 Tu ne jureras pas non plus sur ta tête, car tu ne peux rendre blanc ou noir un seul cheveu.
Ani na swoją głowę nie będziesz przysięgał, gdyż nie możesz jednego włosa uczynić białym albo czarnym.
37 Mais votre parole sera: oui, oui! non, non! Ce qu'on y ajoute vient du malin.
Ale wasza mowa niech będzie: Tak – tak, nie – nie. A co jest ponadto, pochodzi od złego.
38 « Vous avez appris qu'il a été dit: « œil pour œil et dent pour dent. »
Słyszeliście, że powiedziano: Oko za oko i ząb za ząb.
39 Eh bien, moi, je vous dis de ne point résister au méchant; mais quiconque te soufflette sur la joue droite, présente-lui aussi l'autre;
Lecz ja wam mówię: Nie sprzeciwiajcie się złemu, ale jeśli ktoś uderzy cię w prawy policzek, nadstaw mu i drugi.
40 à celui qui veut t'intenter un procès et prendre ta tunique, abandonne-lui aussi le manteau;
Temu, kto chce się z tobą procesować i wziąć twoją szatę, zostaw i płaszcz.
41 et quiconque te mettra en réquisition pour un mille, fais-en deux avec lui.
A jeśli ktoś cię przymusza, żebyś [szedł] z nim jedną milę, idź z nim [i] dwie.
42 Donne à qui te demande, et ne repousse pas celui qui veut emprunter de toi.
Temu, kto cię prosi, daj, a od tego, kto chce od ciebie pożyczyć, nie odwracaj się.
43 « Vous avez appris qu'il a été dit: « Tu aimeras ton prochain, et tu haïras ton ennemi. »
Słyszeliście, że powiedziano: Będziesz miłował swego bliźniego, a swego nieprzyjaciela będziesz nienawidził.
44 Eh bien, moi, je vous dis: aimez vos ennemis et priez pour vos persécuteurs,
Lecz ja wam mówię: Miłujcie waszych nieprzyjaciół, błogosławcie tym, którzy was przeklinają, dobrze czyńcie tym, którzy was nienawidzą i módlcie się za tych, którzy wam wyrządzają zło i prześladują was;
45 afin que vous soyez fils de votre Père qui est dans les cieux, car Il fait lever Son soleil sur les méchants et sur les bons, et Il fait pleuvoir sur les justes et sur les injustes.
Abyście byli synami waszego Ojca, który [jest] w niebie. On bowiem sprawia, że jego słońce wschodzi nad złymi i nad dobrymi i deszcz zsyła na sprawiedliwych i niesprawiedliwych.
46 En effet, si vous aimez ceux qui vous aiment, quelle récompense en avez-vous? Est-ce que les publicains aussi ne font pas la même chose?
Jeśli bowiem miłujecie tych, którzy was miłują, jakąż macie nagrodę? Czyż i celnicy tego nie czynią?
47 Et si vous ne saluez que vos frères, que faites-vous d'extraordinaire? Est-ce que les païens aussi ne font pas la même chose?
A jeśli tylko waszych braci pozdrawiacie, cóż szczególnego czynicie? Czyż i celnicy tak nie czynią?
48 Pour vous donc, vous serez parfaits comme votre Père céleste est parfait.
Bądźcie więc doskonali, tak jak doskonały jest wasz Ojciec, który jest w niebie.
